Pek medyatik olmayan ama ciddi bir çizgide AB dönem başkanlığını tamamlayan İsveç, Türkiye'ye verdiği sözü tuttu: Görevi İspanya'ya devretmeden bir başlığın açılmasını sağladı.
Gerçi AB bürokrasisinin çoktan Noel ve yılbaşı tatili havasına girdiği Brüksel'de "Çevre" başlığının açılması törenleri pek de heyecanlı olmayan bir ortamda geçti. Olsun.
Gerçi Türkiye pek de fakir olmamasına rağmen AB kümesindeki tavuğu tek tek yumurtluyor. Olsun.
Yeter ki, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun da -kim bilir kaçıncı kez hatırlattığı gibi- Türkiye'ye karşı "Çifte standart" uygulanmasın. Daha açıkçası, Türkiye, negatif ayrımcılığın hedefi yapılmasın.
Avrupa bu çağrıya kulak verir mi, yoksa duymazlıktan mı gelir?
Sırbistan sıraya girdi
Alın size bir turnosol kâğıdı: Sırbistan bugün AB'ye tam üyelik başvurusunu yapıyor. Böylece AB kapısında bekleyen ülkelerin sayısı 7'ye çıkıyor. Diğer 6'sını sayalım: Türkiye, Hırvatistan, İzlanda, Makedonya, Karadağ, Arnavutluk.
İlk 2'siyle müzakereler sürüyor, diğerlerine henüz tarih verilmedi. İlk 2'siyle sürüyor ama farklı tempolarda: Türkiye ile Hırvatistan aynı tarihte, 3 Ekim 2005'te AB Komisyonu ile masaya oturdular. Slovenya ile sınır anlaşmazlığı nedeniyle bir ara bloke olan Hırvatistan'la müzakereler yeniden tam gaz başladı. Hedef: 2010 sonuna kadar tüm başlıkların açılıp-kapanmasını sağlamak, ardından, yani 2011 yılında 27 üyenin hepsinin onayını almak ve o yıl sonu yapılacak AB Konseyi'nde (Liderler Zirvesi) nihai işlemleri tamamlayıp 2012 başında Hırvatistan'ı 28'inci üye olarak aileye katmak.
Yoksa 29'uncu mu dememiz daha doğru olur? Zira henüz görüşmeler açılmamasına rağmen İzlanda'nın da 2010-2011 döneminde hızlandırılmış süreçle üyelik formalitelerinin tamamlanması ve 2012 başında Hırvatistan'la birlikte AB'ye alınması amaçlanıyor.
Peki AB'nin 29 üyeye çıkacağı 2012 başında Türkiye kaç arpa boyu daha yol almış olacak? Hesaplayalım: Müzakere sürecinde toplam 35 başlığın açılıp kapatılması gerekiyor. Türkiye 4 yılı aşkın sürece 12 başlığı açtırabildi. (Not: Sadece biri kapandı.)
18 başlığın akıbeti
Ele alınması gereken 23 başlık daha var. Ancak Rumlar'a limanların ve havaalanlarının açılmaması nedeniyle ve 2006'daki AB Konseyi kararıyla 8 başlık donduruldu. Ayrıca Rumlar 6 başlığı açtırmıyor. Etti 14. Fransa da "Tam üyeliğe götüreceği" gerekçesiyle 4 başlığı engelliyor. (Not: Aslında 5 başlığa taş koyuyor ama biri AB Konseyi'nin dondurdukları arasında yer aldığı için 4'e indirdik). Etti mi 18 başlık. Geriye 5 başlık kaldı. Bunlardan biri, "Diğer konular" başlığı diğer 34'ünün açılıp kapanmasından sonra ele alındığı için, Türkiye'nin müzakere edebileceği sadece 4 fasıl kaldı.
Yani, Hırvatistan ve İzlanda'nın AB'ye katılacakları 2012 başına kadar Türkiye toplam 16 başlığı açtırabilmiş olacak. Açıkçası, yolun yarısına bile varamayacak.
Haydi biraz iyimserlik sergileyelim; Kıbrıs'taki barış ve birleşme görüşmeleri tatlı sona bağlanabilirse, AB Konseyi ile Rumlar'ın bloke ettikleri başlıklar çözüleceği için belki birkaç fasıl daha masaya getirilebilecek.
Ama 2012 başında Nicolas Sarkozy hâlâ Fransa'nın başında olacağına göre, Türkiye'yi "Tam üyeliğe götürecek" başlıklar asla masaya getirilemeyecek. Aynı şekilde bugün Rumlar'ın arkasına saklanan Almanya'nın bloke ettirdiği başlıklar da. Örneğin, "İşçilerin serbest dolaşımı" faslı gibi.
AB'nin içtenliğini veya içten pazarlığını aslında o başlık ortaya çıkaracak. Çünkü, Türk vatandaşlarına vizeyi kaldırması gerekecek.
Davutoğlu dün Brüksel'de "Batı Balkanlar'a tanınan serbest dolaşım hakkının Türkler'den esirgenmesi" nden yakınırken, işte bu "Bam teli" ne dokundu.
Bir soruyla bitirelim: Bugün tam üyelik başvurusu yapacak olan ama daha masaya oturmadan vize muafiyeti kazanan Sırbistan mı daha önce müzakereleri tamamlayacak, yoksa Türkiye mi? Duyamadık; çifte standart mı dediniz?