Siyasi tarihe baktığımızda, rakiplerin birbirlerini itibarsızlaştırmaya çalıştıklarına şahit oluruz. Rakibinizi elediğinizde elde kalan tek görüş olan sizinki de 'itibarlı' hale gelecektir. Son dönem ÖSYM üzerinden yaşananlar da böyle bir duruma karşılık geliyor. Kesimlerin bilek güreşini böyle bir alana taşıyarak, kamuoyunu, milyonların umudunu bağladığı sınavlarda haksızlık yapıldığına ikna etmeye çalışmasını hep beraber izliyoruz.
Neden bilmiyorum ama bazı sorular takılıyor aklıma!
Hadiselerin odağında, KPSS sınavındaki bazı kelimelerin sınavdan hemen önce Google'de çok fazla arandığı var. Konuyla ilgili araştırma yapıldığında, istatistiklerin 7 Temmuz Cumartesi günü yükseldiği gözüküyor. Bu noktada aklıma takılan sorular şunlar:
Madem bunları biliyordunuz neden sınavın bitmesinden sonra açıkladınız?
5-6 soruda geçen kelimeler dışında bir işaret var mı?
İnternetin bu kadar yaygın ve hızlı olduğu bir dönemde neden sorular dağılmadı?
Bir komplo teorisi
Bunların ardından, konuyla ilgili komplo teorisi olarak tarihin puslu sayfalarında yer alacak düşüncem şu: Yüzlerce kelime belirlenir, binlerce kullanıcıya bu kelimelerle ilgili Google'de arama yaptırılır. Geçen yıllardaki sorulara aşina olmak yeterlidir bunun için. İmkânsız gözüktüyse bir kez daha düşünün, ben kendimde bu gücü buluyorum. Aklı çalışan, yüreği yeten, amaca giden her yolu mubah gören her insanın kalkışabileceği kadar sıradan bir olay. Zaten KPSS'nin ucundan tutmuş herkes, sınavdan önce çeşitli soru tahminlerinde bulunur. Belirlediğiniz konulardan yüzlerce kelimeyi hedef tahtanıza oturtun ve yandaşlarınıza arama yaptırın. Tüm hadise bu! Sonra bunlardan 6 (Altı) tanesi tutsun ve işte size şüphe.
'Kimse bir konuyla bu kadar uğraşmaz' diyenler için; 'Zaten uğraş alanınız olan bir meseleyle ilgili biraz daha efor harcayarak, birden fazla kesimden rövanş alacaksanız neden olmasın?' diyorum.
İnternetten örgütlenen ve birbirini tanımayan kişilerin dünyadaki pek çok siteyi çalışamaz duruma getirdiğini; Facebook, Twitter gibi sitelerin hizmet vermekte zorlandığını biliyoruz. Hatta ve hatta tek bir bilgisayar ile binlerce bilgisayarın kontrol edildiğini de duyduk. Ama tüm bu duyduklarımız internetin itibarlı bir kaynak olmadığına ikna edememiş olmalı ki, bir sitenin verilerine dayanarak, 800 bin adayı ve ailelerini de işin içine katınca belki 2-3 milyonu bulan insanı, ümitsizliğe ve haksızlığa uğradığına dair kanaate itiyoruz.
Google, el-emin sıfatını almış bir peygamber değil! Şunu
da unutmamak gerekir, Google, elemin sıfatını almış bir peygamber değil. Pek çok zaman arama sonuçlarında yapılan değişiklikler yüzünden Google tartışmaların odağında. Diğer taraftan, insan emeği olan bu sitenin istatistiklerinin de doğru yorumlanması gerekir.
Türkiye'deki kelli felli köşe yazarlarının teknoloji cehaleti konusundaki itiraflarını pek çok kez okumuşuzdur. Bu konudaki görüşlerini çarşaf çarşaf köşelerine taşıyan yazarlara şunları sormak istiyorum: Acaba bahsedilen konuyu teknik olarak incelediniz mi? Bu kelimelerin nasıl ölçeklendirildiğini ve normalleştirmenin ne demek olduğunu biliyor musunuz? Google üzerinden gelen tüm bilgilerin kayıtsız şartsız doğru olduğunu kabul ediyor ve istatistiklerden yapılan yorumlara katılıyorsanız, hakkınızda internette çıkan her yazının da doğru olduğunu mu kabul ediyorsunuz? Teknolojik verilerin üzerinden yapılacak yorumlar için, bu verilerin temelde ne anlama geldiğini çok iyi bilmek gerekmez mi?
Son yedi günün aranan kelimeleri
Aşağıda son yedi günde Google'de en çok aranan ve yükselen arama kelimelerini sitenin 'Arama Trendleri' bölümünden aynen veriyorum. Yukarıdaki kelimeler üzerinden yorum yapanlar bakalım bunlarla da bir yere varabilecekler mi?
Sonuç olarak Google istatistikleri; siyasi konularda kullanabileceğiniz en son araçtır. İstatistiklerde kelimelerle ilgili herhangi bir sayı zikredilmiyor. Belki de günde 10 kez aranan bir kelime, başka bir gün 25 kez aratıldığında % 100'den fazla artışla dikkatleri üzerine çekebilir. Google'nin ölçeklendirme ve normalleştirme gibi terimlerle gizlediği bu istatistiklerin yorumlanması konusundaki zorluklar ise işin diğer can alıcı tarafı.
6-7 kelime üzerinden yaptığı yorumları kasım kasım kasılarak köşesinden izleyenler için 2013 Bahar dönemi KPSS sınavı soru örneği aşağıda: Soru: Türkiye'de son 7 günde aranan kelimelere bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Memleket elden gitmiş.
b) Yükselen aramalarda AK Parti etkisi var.
c) Türkün gücünü gösterememişiz. İlk 2'de hâlâ yabancı site ismi var.
d) Bizim kelimeler nerde?
e) O değil de, namaz vakitleri neden yükselen aramalarda?