XV. Uluslararası "Rusya-İslam Dünyası: KazanForum", 80'den fazla ülkenin katılımıyla Tataristan Cumhuriyeti başkenti Kazan şehrinde 14 Mayıs'ta başladı. Dünyanın farklı bölgelerinden gelen misafirlerine kapısını açan forum kapsamında düzenlenecek oturumlar ve etkinlikler 19 Mayıs tarihine kadar devam edecek. Bu sene KazanForum "Geleceği Etkileyecek Kararlar" sloganı ile İslam Dünyasından gelen uzmanları bir araya getirmektedir. KazanForum 2024; iş programları, uluslararası iş birliği, İslami finans ve yatırım, helal sanayi, turizm, ekonomi, bilim, teknoloji, insan kaynakları, kültür, spor vb. tematik alanlarda 150'den fazla oturum içermektedir. Her sene düzenlenen forumun amacı 57 ülkeden oluşan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkeleri ile Rusya Federasyonu bölgeleri (özellikle Tataristan, Başkurdistan, Çeçenistan gibi Müslüman nüfusun yoğunlukla yaşadığı bölgeler başta olmak üzere) arasındaki ekonomik, eğitim, sosyal ve kültürel alanlardaki bağları güçlendirmektir. Buna ek olarak İslam dünyasından önde gelen uluslararası ekonomi ve finans uzmanlarına bir platform sağlamaktır.
Rusya için İslam ülkeleri ile yapılacak iş birlikleri 2022 yılında başlayan Ukrayna savaşı sonrası daha da önem kazandı. Bilindiği üzere Rusya hem ABD hem de Avrupa Birliği tarafından her alanda yaptırımlara uğruyor. Bu yaptırımlardan bunalan Rus yatırımcı ve şirketleri için İİT ülkeleri alternatif pazar olarak öne çıkmaktadır. Özellikle niteliği açısından Rusya'nın Davos'u diyebileceğimiz Petersburg Forumu'na son yıllarda Katar, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) konuk ülke olarak davet edilmişlerdi. 2024 yılında bu onur konuğu ülke Umman Sultanlığı olacak. Rusya'nın mevcut jeopolitik sıkışıklığında Arap ülkeleri ile olan ilişkileri yeni pazar olmaları haricinde enerji gibi kritik öneme sahip bir alanda alınacak kararlara etki etmesi yönünden de elzemdir. Petrol fiyatlarının artması veya azalması Rusya ekonomisini doğrudan etkilemektedir. Suudi Arabistan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'ne (OPEC), Rusya ise bazı OPEC dışı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubuna önderlik ediyor. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda KazanForum, Müslüman ülkeler ile ticari ilişkileri geliştirmek için büyük bir fırsat.
KazanForum 2024'te Öne Çıkanlar
Forum kapsamında öne çıkan başlıca konular; İslami finans, helal endüstri, yatırımlar, sanayi, lojistik, turizm, teknoloji, uluslararası iş birliği, diplomasi, ESG ilkeleri, küçük ve orta ölçekli işletmeler, tıp ve spor olarak göze çarpmaktadır. Ayrıca Forum2un 2023'teki önemli konularından biri olan İslam dünyası ülkelerine Rus tarım ve helal ürünlerini ihraç etmeleri için yeni fırsatlar sunan Kuzey-Güney uluslararası ulaşım koridorunun inşası bu sene de üzerinde durulan konulardan birisi.
Müslümanlar için ülkenin en büyük ticaret platformu olan "Uluslararası Kazan Helal Pazarı" Forum kapsamında ziyaretçilere açılacak. Bu seneki Kazan Helal Pazarında 40.000'den fazla ziyaretçi ve dünyanın her yerinden gelen 4.500 Helal standartlı ürüne ulaşılabilecek. Çok hızlı bir şekilde büyüyen küresel helal pazarında şu andaki hacim 2.6 trilyon dolar olarak tahmin ediliyor ve 2028 yılına kadar pazarın 11 trilyon doların üzerinde bir değere ulaşması bekleniyor. KazanForum kapsamında her yıl kurulan helal pazarının Rusya'da Helal endüstrisinin ve ticaretin daha da gelişmesine katkıda bulunduğu bir gerçek.
Rusya 2023 yılında, dünyada kendi devlet helal standartlarına sahip olan ilk Müslüman olmayan ülkelerden biri oldu. Geçtiğimiz yıl Kasım ayında Rusya'nın helal sertifikaları artık Körfez ülkelerinde tanınmaya başlandı. Bu da Rusya'dan BAE, Suudi Arabistan, Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar ve Yemen'e ve Orta Doğu, Asya ve Afrika'daki diğer ülkelere helal ürün tedarikini kolaylaştıracak ilk adımlardan bir tanesi oldu.
XV. KazanForum ilk kez Uluslararası Emlak Fuarına da ev sahipliği yapacak. Bu fuar kapsamında mimarlar, yatırımcılar, finans kuruluşları, gayrimenkul şirketleri ve inşaat firmaları şehircilik alanındaki potansiyelleri değerlendirebilecekler. Bir diğer öne çıkan konu ise "İslami bankacılık ve finans" alanındaki gelişmeler. Şu an Rusya Federasyonu'nun dört bölgesi; Dağıstan, Başkurdistan, Tataristan ve Çeçenistan Cumhuriyetlerinde Eylül 2023'ten itibaren İslami katılım bankacılığı ilkelerine uyan bankacılık ve kredi sistemi uygulanmaya başladı. Ayrıca söz konusu bölgeler halihazırda dış yatırımcılara açık. Dolayısıyla Rusya'ya gelen yabancı yatırımcılar da bu imkanlardan faydalanabiliyorlar.
Dikkat çeken önemli etkinliklerinden birisinin de "Kadın Bakışı" bölümü olması bekleniyor. Bu etkinlik yaklaşık 80 ülkeden tanınmış konuşmacıların bir araya gelmesine vesile olacak. "Kadınların Siyasetteki Rolü", "Ekonomik Kalkınma Kaynağı Olarak Geleneksel Ailenin Manevi Değerleri", "Başarı Hikayesi: Kişisel Deneyim", "İslami Moda: Milli Motifler ve Aksesuarlar", "Sağlıklı Bir Toplum İçin Kadınlar: Ülkeleri Birleştiren İleri Fikirler, Projeler, Teknolojiler" gibi konular çeşitli oturumlarda katılımcılar tarafından ele alınacak.
Türkiye için Tataristan ve Kazan Bölgesinin Önemi
KazanForum, Türkiye açısından da kritik bir öneme sahip. Zira Tataristan Cumhuriyeti'ndeki yabancı yatırımcılar arasında Türk yatırımcılar ilk sırada yer almaktadır. Özellikle Alabuga Özel Ekonomi Bölgesi önemli Türk firmalarına ev sahipliği yapmaktadır. Birçok büyük Türk firma ve holdingin bu bölgede önemli üretim tesisleri bulunuyor. Nitekim bölgedeki Türk yatırımının 2,5 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir ki bu rakam Rusya'daki toplam Türk yatırımının üçte birine denk gelmektedir.
Helal ürün pazarına ve İslami Bankacılığa ilginin giderek arttığı Rusya'da özellikle Tataristan bölgesi Türkiye'den gelecek yatırımcılar ve ihracatçılar için birçok fırsat barındırmaktadır. Özellikle her sene düzenlenen Kazan Ekonomi Forumu, Rusya Helal Pazarına girmek isteyen yatırımcılar için kendi ürünlerini tanıtabilecekleri ve muhtemel ithalatçılar ile tanışma imkânı bulacakları önemli bir alandır. Son dönemde yaşanan Ukrayna savaşı ve ardından gelen yaptırımların ardından çok sayıda yabancı firma Rusya pazarından çıkmak zorunda kaldı ki bu durum, özellikle Türk yatırımcılar ve iş insanları için Rus pazarındaki Avrupalıların yerine geçme imkânı sunmaktadır.
Ayrıca Tataristan bölgesi sahip olduğu tarihi eserler ile de kesinlikle ziyaret edilmesi gereken bir bölgedir. Kazan şehrinde tarihi Kazan Kremlini, Kul Şerif Camii mutlaka görülmesi gereken yerlerdir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan ve İslam kültürünün yayıldığı en kuzeydeki nokta Kuzey'in Mekke'si olarak da bilinen Bolgar antik kenti mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerden bir diğeridir. Burası, modern Tataristan Cumhuriyeti'nin atası olan Volga Bulgarlarının 922 yılında İslam'ı kabul ettiği yerdir. Dolayısıyla turistik anlamda da Kazan, Türkiye için cazip bir çekim merkezi olma potansiyeline sahiptir.