1994'ten beri yatırım yapılabilir seviyenin altında olan Türkiye'nin kredi notu Fitch tarafından 18 yıl aradan sonra yatırım yapılabilir seviyeye (BBB-)'ye yükseltildi. Böylece, Fitch'in verdiği not ile piyasa tarafından Türkiye ekonomisinin kredibilitesine verilen not kısmen de olsa birbirine yaklaştı. Piyasanın verdiği notun en iyi göstergelerinden biri olan CDS primi Türkiye ile aynı olan ülkelerin çoğunun kredi notu yatırım yapılabilir seviyede iken, Türkiye'nin kredi notu uzun süre yatırım yapılamaz seviyede tutulmuştu. Fitch'in not artışıyla beraber geç de olsa Türkiye'nin hakkı teslim edilmiştir. Çünkü küresel ekonomik kriz nedeniyle birçok ülkenin yüksek borç ve düşük büyüme oranları itibariyle iflasın eşiğine geldiği son yıllarda, Türkiye ekonomisinde gerçekleştirilen ekonomik büyüme performansı, borcun ve bütçe açığının GSYH içindeki payının Maastricht kriterlerinin çok altında gerçekleşmesi artan kredi notu için önemli faktörler olarak öne çıkmıştır. Bunların yanı sıra, dış talepteki daralmaya rağmen Türkiye ekonomisinde gerçekleştirilen ihracat performansı ve cari açıkta son bir yılda sağlanan düşüş de kredi notunun artmasına önemli katkılar sağlamıştır.
Ülkeye fonlar akacak Fitch tarafından verilen kredi notu, yerli yatırımcıların iş yapmalarını, yurtdışından uygun koşullarda kredi almalarını, tahvil satmalarını ve yurtdışı finansmanı isteyen büyük altyapı projelerinin finansmanını olumlu etkileyecektir. Örneğin ABD'deki bireysel emeklilik fonları gibi trilyon dolarlık dev yatırım fonlarının başka bir ülkeye yatırım yapabilmesinin şartı, ülkeye uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından verilen derecelendirme notunun en az yatırım yapılabilir seviyede olmasıdır. Türkiye, yatırım yapılabilir notunu aldığında söz konusu fonlar çözülecek ve ülkeye düşük maliyetli önemli bir kaynak sağlanmış olacaktır. Ancak, sermaye girişindeki olası artışların TL'nin aşırı değerlenmesine neden olma ihtimaline karşı Merkez Bankası'na ciddi sorumluluklar düşmektedir.
Sıra diğer kredi derecelendirme kuruluşlarında
Fitch tarafından kredi notunun yatırım yapılabilir seviyeye çıkartılması aslında oligopol piyasasının diğer kuruluşlarının da (S&P, Moody's ve JCR) objektif karar vermelerine neden olacaktır. Çünkü, oligopol piyasasının özelliği gereği az sayıda aynı iş yapan firmaların birbirlerini izlemeleri rakiplerin tepkilerini veya stratejilerini de göz önünde bulunduracakları beklentisi, diğer derecelendirme kuruluşlarının notu artırmaları için kendilerini baskı altında hissetmelerine neden olacaktır. Bu nedenle, çok kısa bir süre sonra bu kuruluşlar da Türkiye'nin kredi notunu artırmak zorunda kalacaklardır.
Ayrıca, kredi notunun diğer kuruluşlar tarafından da artırılması için başta Hazine, BDDK ve SPK olmak üzere kredi derecelendirme ile ilgili kurum ve kuruluşlara önemli sorumluluklar düşmektedir. Bu kurumlar, uluslararası derecelendirme kuruluşlarının raporları ile geleceğe yönelik tahminlerinin uyuşup uyuşmadığını sıkı bir şekilde izlemeli, gerektiğinde bu kuruluşlara yaptırım uygulayabilmeli ve hızlı bir şekilde geri bildirim yapmalıdır. Bu çabalar, kredi derecelendirme kuruluşlarının ülke derecelendirmesinde daha hassas davranmalarına katkı sağlayacaktır.
Alternatif arayışlar sürmelidir
Türkiye'ye uluslararası sermaye akışının olmasının önünde en büyük engellerden birisi olarak görülen kredi derecelendirme notunun yatırım yapılabilir seviyeye çıkması, Türkiye'nin son 10 yılda ekonomide gerçekleştirdiği performansın sürdürülebilirliği açısından hayati önem taşımaktadır. 2023 hedefleri için mevcut büyüme oranlarından daha yüksek büyüme oranlarına ihtiyaç vardır. Kredi notu bu anlamda önemli bir katalizör görevini yerine getirecektir. Diğer yandan, Türkiye bölgede sağladığı politik gücü, ekonomik boyuta taşımalı ve alternatif kredi derecelendirme kurma konusunda öncü olmalıdır. Alternatif bir kredi derecelendirme kuruluşu, İstanbul Finans Merkezi'nin (İFM) mütemmim cüz'üdür yani onu tamamlayan ve ondan ayrılmaması gereken bir parçasıdır. Bu nedenle, Fitch tarafından verilen not artışının, alternatif kredi derecelendirme kurma arayışlarını soğutmaması gerekir.
