Yazmak yerine sesli mesaj gönderenlere boş yere kızmayın. Bunca akıllı cihaz taşıyoruz, hala konuştuğumuzu doğru yazamıyorlarsa işimiz zor. Yerelleştirme, güvenlik sorunları, inovasyon baskısının düşmüş olması sebebiyle Apple Siri, Amazon Alexa, Google Asistan ve Microsoft Cortona gibi sesli asistanlar har vurup harman savurdu.
Open AI girişiminin ChatGPT'nin gördüğü ilgi devleri kaygılandırmaya yetti. Şimdi hepsi çaresizliklerini aşacak yöntem bulmaya çalışıyor.
Peki ara nasıl açıldı? Her gün dünyanın her yerinden binlerce insan milyonlarca soru sormaya başladı. Öyle büyük bir ilgi gördü ki, bir anda herkes "üretici yapay zeka" kavramını tartışmaya başladı. Asıl kartopu yaratan etki ise yazılım geliştirici ve girişimlerin üretici yapay zeka yetenekleri kullanmaya başlamasıyla oluştu. Yani topladığı veri trafiği dışında her kurumun her dijital dönüşüm kurgusunun içerisine girmesi devleri yeterince ürkütmeye yetti. Peki teknoloji devleri bu duruma nasıl geldi? Her yıl düzenli olarak yaptıkları yazılım geliştirici etkinliklerinde yapılanlar boşa mı gitti?
HANTAL TEMBEL DEVLER BEKLEDİ
Apple 11 yıl önce benim de katıldığım iPhone 5 lansmanında Siri'nin yeteneklerini anlatıyordu.
Restoranları bulup yer ayırma, spor tutkunlarının takımlarının maç sonucu takip etme olanağı sunduğunu ballandıra ballandıra anlatıyordu.
Google ise 2016 yılında Google Assistant özelliğini tanıtırken Google Home uygulaması üzerinden kullanımını örnek veriyordu.
Pandemi öncesinde yaptığı havalı Google I/O toplantılarında restoran örneğinden devam ediyordu. Bir kaç akıllı aramayı da araya sıkıştırıyordu.
Bu yıl etekleri tutuşmuş gibi Bard'a sarıldılar.
Amazon 2014 yılında duyurduğu sesli asistan Alex için her yıl ReInvent toplantısında güncelleme ve yeni araçları duyuruyordu.
Ancak onlar da aradan geçen 9 yılda servisin daha çok yayılması dışında inovatif bir yeniliğe dönüştüremedi.
Microsoft içlerinde en uyanığı oldu. Daha dürüst davranarak, ne kadar geciktiklerini farkında olarak Open AI girişimine yatırım yaptılar. Belki de en mantıklı olan çözüm bu olabilir.
DEVLERİ ÜRKÜTEN SES NEDİR?
Önce ilk soru: Devleri bu kadar ürküten nedir?
En çok korkan Google olduğunu söyleyebiliriz. Sonuçta aramadan gelen gücünü yani "VERİ AKIŞI" ve reklam gücüne darbe vuracak girişim bangır bangır geliyordu.
Amazon'un teknoloji şirketi Amazon Web Services özellikle uygulama tarafında güçlü bir dijital dönüşüm aracına dönüşecek sohbet robotuna nasıl yanıt vereceğini bu yıl reInvent etkinliğinde Kasım ayında göreceğiz.
Apple şimdilik korkmayabilir.
Ancak dokunmatik ekranda yakaladığı mükemmel arayüzü sohbet robotuna kaybedebilir mi? Eğer bir sonraki arayüz sesli komutlar olacaksa, kaybetmekten korkması şart.
OTOMOBİLLER DEVRİMİN HABERCİSİ
Sonuçta akıllı telefonda güçlü bir entegrasyon henüz çıkmasa bile mobiliti devrimi için en uygun zaman. Otomobildeki dev dokunmatik ekranlara rağmen elektrikli otomobillerde en etkin arayüz sesli asistanlar olacak. Peki bunu başaracak sohbet robotu teknoloji devlerinin otomobil rüyasına darbe vurabilir mi? Bence hiç olmayacak bir durumdan söz etmiyoruz. Sonuçta önemli dönüşümden geçen mobiliti ekosistemi yeni teknolojilere hiç olmadığı kadar açık.
ŞARJ YERİ BULMAK ZOR DEĞİL İŞGALCİYİ CEZALANDIRMAK ZOR
Türkiye'nin genelinde elektrikli araç şarj yeri bulmak zor olmaktan çıkıyor. Lisans alan işletmeci sayısı 5'ten 132'ye çıkarken, 81 ildeki bu yıl başında 1719 olan şarj istasyonu sayısı 3 bin 790'a, 3 bin 81 olan şarj noktası (soketi) sayısı ise 8 bine yükseldi
Elektrıkli araçların ve şarj istasyonlarının sayısı artarken kültürel değişime hazırlık henüz yok.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Haziran 2023 sonu itibarıyla Türkiye genelinde 27 bin 476 adet şarj edilebilir elektrikli araç bulunuyor.
Halihazırda şarj hizmeti verilen 3 bin 790 şarj istasyonunda 6 bin 112'si alternatif akım (AC) ve 1889'u doğru akım (DC) şarj noktası (soketi) bu araçlara hizmet veriyor.
Bu yıl haziran itibarıyla Türkiye'de yaklaşık olarak her 3,5 elektrikli araca 1 soket düşüyor.
Bu oran AB ülkeleri genelinde ortalama 13 araca 1 soket olarak hesaplanıyor. Bu doğrultuda, Türkiye'de elektrikli araç pazarı ve şarj ağı altyapısı hızlı gelişim gösteriyor.
Türkiye kullanım kültürü açısından oldukça sıkıntılı... Şarj noktalarına park edenleri cezalandırmak şöyle dursun, herhangi yaptırım uygulamak imkansız.
ŞARJ KÜLTÜRÜ ZAYIF
AVM'lerde pek çok kişi uygunsuz bir şekilde araçlarını park ediyor.
Şehirlerarası yollarda dinlenme tesisterinde şarj istasyonlarında adete elektrikli araç sürücüleri cezalandırılıyor. Tüm elektrikli araç sürücüleri en uzağa yürümek zorunda.
AB ülkeleri ile kıyaslandığında araç başına düşen şarj noktası sayısında Türkiye, Avrupa'da üst sıralarda yer alıyor.
EPDK verilerine göre Türkiye'deki mevcut şarj noktalarının İstanbul, Ankara, Antalya ve İzmir başta olmak üzere nüfusun yoğunlaştığı bölgelerde kümelendiği görülüyor.
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz konuya ilişkin değerlendirmesinde, Türkiye'deki elektrikli araç piyasası ve şarj ağının hızla geliştiğini belirterek, "Biz de bu süreçte hem yatırımcılarımızın önünü açıyor hem de tüketicilerimizin ihtiyacı olan en kaliteli hizmetin sağlanacağı bir piyasa için gerekli düzenlemeleri yapıyoruz. Elektrikli araç sahiplerine kurumumuzun geliştirdiği şarj@tr uygulamasını kullanmalarını da özellikle tavsiye ediyoruz. Böylece 'yolda şarjım biterse' endişesi yaşamadan güvenle seyahat edebilirler." ifadelerini kullandı.
SESLİ ASİSTANLARIN GİZLİLİK ENDİŞELERİ
Müşterilerin deneyimden memnuniyetsizliği ile birlikte mahremiyet endişeleri, daha yavaş benimsenmesine yol açmıştır. 2020'de yüzde 11,8 artan yetişkin kullanıcı tabanı, 2021'de yalnızca yüzde 2.9 arttı. Büyüme bu yıl daha da yavaşlayarak yüzde 2.6'ya çıkacak. Tüketicilerin bu teknolojileri yalnızca gizlilik ve güvenlik konuları ele alındığında tamamen benimseyeceğine şüphe yok. Teknolojileri geliştiren firmalar ve onların araçlarını kullanan müşteriler, gizlilik politikaları konusunda şeffaf olmalı ve bu standartları aktif olarak teknolojiye dahil etmelidir. Dahili Amazon verilerine göre, şirket yıllarca Alexa kullanıcılarının yüzde 15 ila yüzde 25'inin cihazlarını etkinleştirdikten yaklaşık iki hafta sonra ayrıldığını gördü. Amazon, elde tutmanın düşmesinin ana nedenlerinden biri olarak tüketicilerin gizlilik endişelerini gösterdi.
ENERJİNİN VERİYE DÖNÜŞTÜĞÜ ŞARJ NOKTASINA TELEKOM YATIRIMI
Türk Telekom'un Kurumsal Girişim Sermayesi Şirketi TT Ventures, elektrikli araçlar için erişilebilir, güvenli, çevreci ve kesintisiz bir hizmet sunacak şarj istasyonlarını Türkiye'nin birçok noktasında devreye aldı. Türkiye'nin dijital dönüşümüne liderlik ederken, aynı zamanda yenilenebilir enerji konusunda da yatırımlarına hız kesmeden devam ettiklerini belirten Türk Telekom CEO'su Ümit Önal, "Sürdürülebilirlik noktasında değer yaratmayı amaçladığımız şarj istasyonları projemiz ile elektrikli araç kullanıcılarına, her anlamda güvenli, çevreci ve jeneratörler ile beslenen kesintisiz bir şarj hizmeti sunuyoruz" dedi. Türk Telekom, Kurumsal Girişim Sermayesi Şirketi TT Ventures ile Türkiye'de otomotiv sektöründe yaşanan elektrifikasyon dönüşümünü destekliyor. Bu kapsamda TT Ventures, 'E4 Şarj-Elektrikli Araç Şarj Ağı' projesini hayata geçirerek, "Elektrikli Araç Şarj İşletmeciliği" pazarına "Şarj Ağı İşletmecisi" olarak adım attı.