Kadınlara söylenen meşhur söz, "Elinin hamuruyla erkek işine karışma" artık tarih oldu. Ülkemizde öyle güçlü kadınlar var ki; tüm önyargılara ve baskılara rağmen erkek egemen sektörde çalışarak herkesi kendilerine hayran bırakıyorlar. Kim mi onlar? Türkiye'nin kadın ustaları; Gülcan, Senem, Ayten, Elif ve daha nicesi. Türkiye'nin dört bir yanında oto tamirci, moto kurye, tornacı, tesisatçı, boya badanacı olarak çalışmaya başladılar mottoları ise "İşin cinsiyeti olmaz ustası" olur. Sayıları şimdiden 23 bini geçen bu örnek kadınlar "Türkiye'nin Kadın Ustaları" projesi kapsamında yalnızca istihdama katılmaya değil yeni bir kariyer ve hayat kurmaya hazırlanıyorlar. Türkiye'nin Kadın Ustaları Projesi Genel Müdürü Seyhun Ayhan projenin hikayesini işte bu sözlerle anlatıyor: "Herşey 14 ay önce gördüğüm bir ilanla başladı. Çocuklarıyla birlikte maruz kaldığı şiddet sonucunda yaşadıklarını anlatan bir annenin ilanıydı. Anne, üç çocuğuna bakmak için iş aradığını ama küçük bebeği nedeniyle kapıların yüzüne kapandığını, diğer iki çocuğuna bakabilmek için bebeğini iyi bir aileye evlatlık vermek istediğini belirterek yardım arıyordu. Bu ilanı gördüğümüzde yaşadığımız travma, bize bu projenin temellerini attırdı. Kadınların kendi ayakları üzerinde durabilmelerine destek olan bu projeye "kadinustalar.com sitesi üzerinden başvuru yapılıyor. Alınan eğitimler sonrasında da çalışmaya başlıyorlar. İş hayatına atıldıklarında da devlet, kadınlarımızın 0-5 yaş arası çocuklarını anlaşmalı özel kreşlere devam etmeleri için destek sunuyor. Projenin devamını erkek egemen sektörde faaliyet gösteren usta kadınlardan dinleyelim.
Ayten 46 yaşında - Seramik ve tesisat ustası
Kocam bize baksın devri bitti
Eşimi üç yıl önce kaybettim. Fabrikada usta olarak çalışıyordu. Dört evladım ile kaldım. Çocuklarımdan ikisi üniversitede okuyordu. Acımı yaşayamadan hemen çalışmak zorunda kaldım. Daha önce hiç çalışmadığım için tecrübem yoktu. Apartman merdiveni silme gibi günlük işlerde çalışıyordum. Arkadaşım televizyonda görmüş projeyi, beni de kaydettirmiş internetten. Şimdi işe o arkadaşımla beraber gidip geliyoruz. Erkek işinde kadın olmak bizim şehrimizde biraz zor. İlk başlarda işi verirken çekiniyordu insanlar, yapamaz kadın diye. Şimdi işini yaptığımız müşteriler "Biz daha da başka usta tanımayız" diyorlar. Kadın onu yapamazsa bunu yapamazsa önüne dert çıktığında nasıl davranacak? Kocam kazansın bize baksın dönemleri çoktan geride kaldı. Hayat müşterek değil mi? Biz hem evlat büyütür evimizi çekip çevirir hem de aslan gibi çalışır ekmek kazanırız. Memleketimiz daha da büyüyecekse kadınların çalışmaya dahil olması şart.
Gülcan - 21 yaşında - Malatya'da oto tamircisi
Yapamazsın evine git dediler
Arabaları çok seviyordum, her zaman "Otomotiv sektöründe bir iş yapmak istiyorum" derdim. Bu mesleğin sadece erkeklere ait bir meslek olmadığını düşündüm ve dedemin arkadaşı olan şimdiki ustamın yanında işe başladım. Erkek egemen sektörde çalışmak benim için zor değildi çünkü sanayi ortamını tanıyordum.Güç ve kuvvet gerektiren bir işte çalışıyorum ama ben hiç tek başına motor sırtlayan erkek görmedim. İki-üç kişi bir araya gelip kaldırabiliyorlar. İki-üç kadın da bir araya gelse kaldırabilir. Ailem ve sosyal çevrem tarafından hep övgülerle anılıyorum, gittiğim ortamda beni yaptığım işten tanıyan insanlar bile çıkıyor. Bazen oluyor tabii "Burada ne işin var git evine yapamazsın sen kaldıramazsın" diyenler hatta bazen müşterinin arabasını yaparken ustama "Usta bu ablamız yapamaz başka biri gelsin" diyenler oluyor. Bazen de "Kızım git evinde otur, evlen kocana hizmet et" diyenler oluyor. Pes edilecek bir durum yok. Ya alıştım ya da aştım.
Senem 30 yaşında - Balıkesir'de sıhhi tesisatçı
Tesisat ustası olmak hiç aklıma gelmezdi
Liseyi bitirdikten sonra tam sekiz yıl bir diş doktorunun yanında asistan olarak çalıştım. Eğitimim yeterli olmadığı için başka iş bulamamaktan korkuyordum. İnternette gördüğüm ilana başvurdum. Hiç aklıma gelmezdi "Tesisat Ustası" olmak ama ilk başlayan kurs olduğu için kaydımı yaptırdım. Projede ilk eğitim alan gruptaydım. Erkek sektörü diye bir şey olmamalı bence. Bu işi yapan benden daha ufak tefek erkek ustalar da görüyorum. Görünce şaşıran çok oluyor. Ama o kadar çok tebrik eden, destek olan var ki. İş yaptığım apartmanlar da komşular komşularına anlatarak reklamımı yapıyor. İlginç bir şey var, en çok erkeklerden iş geliyor. Eşleri evde yanlız olduğundan bir erkek ustanın gelmesi yerine kadın usta çağırmayı daha iyi bulduklarını söylüyorlar. Özellikle yaşlı amcalar ve teyzeler sarılıp tebrik ediyor, "Gurur duyuyoruz aferin kızım" diyorlar. Kadınlar kapıda elimde alet çantası ile görünce şaşkınlık içinde baka kalıyorlar. Ama yaptığım işlerde bu güne kadar hiç kötü söz duymadım, çok şükür. Erkek bir ustanın gösterdiğinden çok daha fazla özen gösteriyorum ki "Bak kadın usta olduğundan şurası eksik kaldı, yapamadı" demesinler. Kendi işimi yapmak ve destek görmek çok güzel. Kadın Ustalar Ekibi ve destekleyen bütün firmalar sağolsunlar. Şu an bekarım ama işime saygı duymayan biriyle evlenemem. Saygı olmadan sevgi olmayacağına inanıyorum. Kadınları hor gören birisi ile hayatımı birleştiremem.
Elif 46 yaşında- İzmir'de moto kurye
Oğullarım karşı çıktı
Eğitime başlarken oğullarım karşı çıktı, şimdi "Seninle gurur duyuyoruz anne" diyorlar. Evlerine paket bırakmaya gittiğim insanlar beni daha da güçlendiriyor. Kadınlar, kapıyı bir kadın moto kuryeye açınca çok mutlu oluyorlar. Tedirgin olmadan kapıyı açık bırakıp, para alıp geliyorlar. Kışın soğuk havalarda zorluğu var bu işin ama düzgün giyindikten sonra sıkıntı olmuyor. Etrafımdaki birçok insan tebrik ediyor ama eleştirenler de oluyor. "Elinin hamuruyla erkek işine karışma" diyenler çok oluyor. Umrumda değil kim ne derse desin ben ekmeğimi kazanmaya devam edeceğim.