Ünlü İngiliz casusluk romanları yazarı John Le Carre'ın Panama Terzisi adlı romanı, İngiliz ve ABD istihbarat teşkilatlarının -eşsiz coğrafi konumunun da etkisiyle bir finans merkezi haline gelmiş- Panama'yla ilgili stratejik hesaplarını konu alır. Romanda, İngiliz servisi MI6'in haber kaynağı olmaya zorladığı sosyete terzisi Harry Pendel'ın verdiği aldatıcı bilgilerle bütün bu hesaplar alt üst olur. Roman, dünyanın en etkili servislerinin bile nasıl manipüle edildiğini göstermesi bakımından bir istihbari kara mizah şaheseridir. ABD ve İngiltere'nin her daim ilgili olduğu Panama, bu kez toplam 2,6 terabayt boyutundaki 11,5 milyon gizli dokümanın ifşasıyla gündemde. Panama Belgeleri adı verilen bu belgelerin toplamı Wikileaks Belgeleri'nin yaklaşık 10 katı büyüklüğünde. Belgeler, pek çok devlet başkanının da aralarında bulunduğu kişiler ve yakınlarındaki isimlerin vergi kaçakçılığı yaptığını gösteriyor. Vergi cenneti olarak bilinen ülkelerdeki off-shore hesaplarla vergi kaçırma olayına şimdilik 12 devlet başkanının doğrudan, 16 devlet liderinin ise dolaylı olarak adı karıştı. Belgelerde Arjantin Cumhurbaşkanı Mauricio Macri, İzlanda Başbakanı Sigmundur Davíd Gunnlaugsson, Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroshenko'nun yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın arkadaşlarının da adı geçiyor. Şu ana kadarki belgelerde adı geçen diğer ülkelerden bazıları şunlar: İngiltere, Fransa, İspanya, Romanya, Çin, Brezilya, Meksika, Peru, Hindistan, Malezya, Pakistan, Güney Afrika ve Suriye. İlk kısmı 3 Nisan'da deşifre edilen belgeler, Mossack Fonseca adlı bir hukuk firmasına ait gizli ekonomik bilgiler içeren dokümanlardan oluşuyor. Mayıs sonuna kadar toplam 4 milyon 804 bin 618 elektronik posta, 3 milyon 47 bin 306 veritabanı belgesi, 2 milyon 154 bin 264 PDF dosyası, 1 milyon 117 bin 26 fotoğraf, 320 bin 166 metin dosyası ve 2 bin 242 diğer formatlı belgenin ifşa edilmesi bekleniyor. Belgeler, Mossack Fonseca şirketinin 39 yıldır müşterilerine kara para aklama, yaptırımların arkasından dolaşma, mal varlıklarını saklama ve vergi kaçırmada nasıl yardım ettiğini ortaya koyuyor.
ŞİRKETİN SAHİBİNİN BABASI CIA'Cİ
Gizli belgeleri ifşa edilen hukuk şirketinin sahiplerinin profili, operasyonun perde arkasını anlamak açısından önemli. Şirketin kurucularından Jürgen Mossack Alman asıllı bir Panamalı. Açık kaynaklara göre Jürgen Mossack'ın babası Erhard Mossack bir SS subayıydı. Amerikan istihbarat belgelerine göre ise 1960'larda Küba'daki komünist hareketlilik konusunda CIA'i bilgilendiren bir ajan... Diğer ortak Ramon Fonseca Mora ise Panamalı ve Milliyetçi Panama Partisi'nin başkan yardımcısı. Şirket, kurulduğu 1977'den başlayarak toplam 42 ülkede 300 bin müşteriye hizmet vermiş. Şirketin belgeleri, 80 ülkeden 400 gazetecinin oluşturduğu bir konsorsiyum tarafından derlenmiş. Yani bu, görünürde bir gazetecilik faaliyeti. Ama belgeleri kimin, ne amaçla sızdırdığı sorusu gazetecilik açısından cevaplanabilmiş değil. Belgeleri derleyen kuruluş (Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu), tüm dokümanların Mayıs başına kadar yayınlanacağını duyurdu. Görünen o ki, Wikileaks'ten daha büyük sarsıntı yaratacak, kimi ülkelerde istifa müessesesini çalıştırabilecek (İzlanda Başbakanı istifa etti bile) ekonomik temelli büyük bir istihbarat operasyonu ile karşı karşıyayız. Operasyonun odak noktasını vergi kaçakçılığı üzerinden oluşacak yolsuzluklar oluşturuyor. Kara para, dünya ekonomisinin gizli temellerinden biri. Bu temellerin direği de off-shore bankaların bulunduğu OECD'nin vergi cenneti listesindeki ülkeler. Panama Belgeleri, bir yönüyle devletlerin küresel sermayeye ekonomik operasyonu gibi görünüyor. Ama aynı zamanda devletlerin devletlere karşı operasyonu olarak da okunmalı. Bu büyük küresel operasyonun boyutları, Mayıs başında belgelerin tamamı yayınlandığında daha net biçimde görülecek. Bir başka deyişle 'yeni Panama Terzisi'nin gizli hesabı, ancak öykünün sonunda anlaşılacak.