100 milyar liralık bir potansiyeliniz var ama henüz bunun yüzde 10'una bile yaklaşamamışsınız. Üstelik en zengin olduğunuz alanlardan birinde, yöresel ürünlerde...
"Sizin oraların nesi meşhur?" diye sorsak herkesin kendi ili hatta ilçesi için söyleyeceği onlarca ürün var oysa... Gaziantep'in baklavası, Malatya'nın kayısısı, Aydın'ın inciri, Hereke'nin halısı... Bir deneyin bakalım. Bir çırpıda sizin aklınıza kaç ürün geliyor?
Türkiye'nin coğrafi işaret alabilecek potansiyel ürün sayısı 2 bin 500'ü buluyor. Avrupalı bugün 1362 coğrafi işaretli ürünün ticaretinden yıllık 60 milyar euro yani 246 milyar lira kazanıyor.
Potansiyele değil duruma bakalım.
Türkiye'de tescilli ürün sayısı 206, başvuru aşamasındaki ürün sayısı 373... 13 Eylül'de başlayacak 8. Yöresel Ürünler Fuarı'na davet etmek için ziyaretimize gelen Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, rakamları ortaya koyunca bir kez daha üzüldüm.
Bakın İtalya 293 ürünle yıllık 7 milyar euronun üzerinde gelir elde ediyor. Fransa'da menşei işaretli peynirlerin tüketici fiyatları diğer peynirlerin fiyatlarından yüzde 57 oranında daha yüksek. Siri Lanka Seylan çayı üreticisine 1.5 milyar doların üzerinde gelir sağlıyor.
Yurtdışında son 5 yılda yöresel ürün talebi artıyor. Coğrafi işaret almış ürünlerin piyasa değeri ise en az yüzde 20 artıyor. Sadece yurtdışı değil elbette. Bizim marketlerde de yöresel ürünlere daha fazla yer verilmeli. Yerel kalkınmayı desteklemek, kırsalda yaşayanlara iş ve aş imkânı sağlamak için.
Potansiyelimizi değere dönüştürme konusunda sıkıntımız var. Ama bir başka sıkıntımız her şeyi hükümetten beklemek... Öz sermayemize sahip çıkmak sadece ekonomik açıdan değil, yaklaşık 12 bin yıllık kültürel mirasımızı genç nüfusa aktarabilmek açısından da çok değerli.