Türkiye tarihinin en ilginç seçimlerinden biri hiç kuşkusuz 22 Temmuz seçimleriydi. Ciddi bir siyasal gerilim ve toplumsal sıkışmanın ardından yapılan seçimin sonuçları birçok kesimi şoke etti.
Aslına bakarsanız, birçok araştırmada bu sonucun ipuçları vardı. Şimdi o araştırmalardan biri elimde.
Bunu diğerlerinden farklı kılansa, seçim öncesi ve sonrası aynı panelin kullanılması; yani aynı insanlara seçim sonrası da benzer sorular sorularak yapılmasıydı.
Sabancı Üniversitesi'nden Ali Çarkoğlu ve Ersin Kalaycıoğlu'nun birlikte yürüttükleri bu araştırmanın parasal kaynağını, aralarında Açık Toplum Enstitüsü Türkiye Temsilciliği'nin de bulunduğu birkaç kurum karşıladı. Şimdi gelelim araştırmanın sonuçlarına...
Araştırmanın önemli sonuçlarından biri "Memnuniyet" başlığını taşıyor. Türkiye toplumu yaşadığı hayattan, mevcut hükümetten ve kör topal yürüyen demokrasiden memnun muydu?
İlk araştırmanın tarihi, 2007 Haziran-Temmuz. Hayattan memnun olanların oranı yüzde 54. Ağustos-eylülde yapılan ikinci araştırmada ise bu oran yüzde 57...
Hükümetten memnuniyet konusunda 2006 ile bir kıyaslama var. 2006'da hükümetten memnun olanların oranı yüzde 45 iken bu oran 2007'de yüzde 50'ye çıkıyor.
Demokrasiye gelince... Üç farklı araştırma sonucu var.
2006'da demokrasiden memnun olanların oranı yüzde 33. Olmayanların oranı ise yüzde 42. Asıl çarpıcı sonuç, 2007'de yapılan iki araştırma arasındaki farkta. 2007 Haziran - Temmuz aylarında yapılan araştırmada "demokrasiden memnun" olanların oranı yüzde 34. Olmayanlar biraz daha artmış, yüzde 44. 22 Temmuz seçimlerinden sonra bu oranlar inanılmaz değişiyor.
Demokrasiden memnuniyet yüzde 50, memnun olmayanlar yüzde 28. Geriye kalanlarsa ne memnun, ne de değil...
Araştırma, Türkiye'de "gerilim" yaratan "inanç ve etnik" konularına da ışık tutuyor.
Acaba Türkiye'de Kürt kökenli seçmen sayısı ne kadar? Sadece, "Kürtçe konuşulan evleri" ölçü alan araştırmaya göre Türkiye genelinde 42 milyon seçmenin yüzde 12.8'i Kürt kökenli. Bunun da nüfus içindeki tahmini karşılığı 5 milyonun biraz üzerinde...
Türban gündemde yok!
Araştırmanın bir başka ilginç sunucu da, "son bir yıl içinde yapılan ibadet pratiği" yle ilgili.
Bir yıl içinde camiye gidenlerin sayısında yüzde 5-6 oranında bir artış olduğu gözleniyor. Yani ciddi bir artış var.
Peki, seçmene göre Türkiye'nin en önemli sorunu ne?
2002 araştırmasında ilk sırada yüzde 29.8'le işsizlik yer alıyor. 2007'de de yine işsizlik ilk sırada, yüzde 35.6. İkinci sırada yüzde 20.5'le terör ve ulusal güvenlik, üçüncü sırada ise yüzde 10'la enflasyon geliyor.
En çok tartışılan iki konu ise halkın gündeminde yok gibi. Laiklik yüzde 1, türban sorunu ise 0.9.
Bilinen klasik "kurumlara güven" sorunu da çok değişmiş değil. İlk sırada yüzde 8.3'le en güvenilen kurum yine Silahlı Kuvvetler geliyor.
Polis yüzde 6.7. Mahkemeler yüzde 6.5. Hükümet yüzde 5.6.
Halkın en az güvendiği iki kurum ise yüzde 3.5'le özel televizyon kanalları ve yüzde 3.4'le gazeteler. Yine en tartışmalı konulardan biri olan AB üyeliğine halkın desteği sürüyor: yüzde 50.
Araştırmanın ortaya koyduğu bir çarpıcı sonuç da "demokrasi" ile ilgili. Toplumun ezici çoğunluğu yani yüzde 87'si Türkiye'nin "Tam demokrasi" içinde olmasını istiyor.
Görünen gerçek şu: Türkiye'yi farklı yörüngelere çekmeye çalışan siyasi gruplara rağmen, toplumun büyük çoğunluğu "siyasal merkez" de yer alıyor ve daha çok demokrasi talep ediyor.
Bu da açıkça Türkiye toplumunun siyasi elitlere rağmen sorunlarının çözülmesi için "özgürleşmek" istediğini, iyi yaşamak için de "zenginleşmek" arzusunda olduğunu gösteriyor.
Bu taleplere hizmet etmeyen siyasilerin yaşama şansı yok gibi görünüyor.
***
Kahreden kaza...
Dün sabah tüm Türkiye çok acı bir haberle uyandık. Isparta'daki uçak kazasında hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına baş sağlığı diliyoruz.
