Üç yanı denizlerle çevrili bir doğa harikası Türkiye... İstanbul bu doğa harikasının en gözde yerinde. 'İçinden deniz geçen' bir dünya şehri...
Peki denizle ilişkimiz nasıl? Sadece denizlerimizi nasıl kirlettiğimize bakarsak bu sorunun cevabını buluruz. Cevabın adresi Deniz Temiz Derneği /Turmepa . Kurucu ve onursal başkanlığını Rahmi M. Koç'un yaptığı Turmepa, tam on yıl önce deniz bilincini geliştirmek için kuruldu. Bu çalışma acı bir gerçeği ortaya koyuyor: Deniz 'bilincimiz' yok.
Deniz Temiz Derneği Başkanı Eşref Cerrahoğlu, bu konuda şunları söylüyor: "Türkiye'de altyapı çok eksik. Bırakın beldelerimizi, büyük kentlerimizde bile kanalizasyon yok. Türkiye'nin 8 bin 300 kilometre kıyısı var. Denizler hem doğal zenginlik, hem turizm açısından önemli gelir kaynağı. Ama biz bunun farkında değiliz."
Turmepa bir gönüllü kuruluş ama yaptığı ciddi işlerle devleti bile teşvik ediyor. Cerrahoğlu bu konuda atılan adımları şöyle sıralıyor: "Katı ve sıvı atıkları topluyoruz. 17 Ağustos depreminde Tüpraş'tan denize sızan sıvıyı teknolojik açıdan gelişmiş teknemizle sadece biz topladık. Hedefimiz, kamu kuruluşlarını teşvik etmekti. Şimdi 9 tane teknemiz oldu. Büyükşehir bir tane yaptı, Beşiktaş Belediyesi bir tane kiraladı, kendi bölgesini sürekli temizliyor."
Turmepa'nın Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz'de deniz bilinci ve temizliği konusunda önemli girişimleri var. Eşref Cerrahoğlu, temel hedeflerini şöyle anlatıyor: "Bizim hedefimiz denizleri temizlemek değil, her şeyden önce halkımızı bilinçlendirmek. Çocuklarımızı ve gençlerimizi eğitmek. 10 yılda 250 bin öğrenciyi eğitimden geçirdik." Denizlerimizin kirliliği konusunda rakamlar da çarpıcı. İstanbul Boğazı ve Marmara'dan bir yılda 690 ton, Antalya'dan 31 ton, Göcek Dalaman çevresinden 355 ton katı atık topladıklarını vurgulayan Cerrahoğlu, kirliliğin niteliğini şöyle anlatıyor : "Türkiye'de en çok sigara izmariti kıyılara vuruyor. Ayrıca pet şişe, bira tenekeleri ve cam şişe çok var. Cam şişe 1 milyon senede eriyor. Pet şişe 400 senede... Marmara, Boğaz ve Haliç'imiz maalesef hâlâ pis. Derelerin ıslah edilmesi gerekiyor."
Cerrahoğlu gelecek bir tehlikeye de dikkat çekiyor: "Karadeniz'e 300 nehir akıyor, 6 ülkenin pisliği Karadeniz'de oksijen bırakmadı. Türkiye'nin dışında Karadeniz'e de el attık. Orada deniz temiz derneklerini kurdurmak faal hale getirmek, çocuklarımızı eğitmek zorundayız."
Turmepa'nın 37 bin 750 üyesi var. Aidatlardan çok proje bazında bağış toplanıyor. Son sözü Göcek'e getirip soruyoruz: "Göcek'te yat turizmi ne durumda?" Cerrahoğlu yat turizmine önem verdiklerini vurgulayarak anlatıyor: " Göcek dediğimiz zaman insanlar zannediyor ki bunlar zenginlerin yatlarıyla uğraşıyor. Mesele o değil, şu an Göcek'i dünya yatçılığında en temiz, en mavi deniz olarak yazdırdık. Buraya gelen yatlar 30 metrenin üstünde. Örneğin 3 tane yatın, Türkiye'de 1 hafta kalışı, 737 Boeing uçağıyla gelen turiste denk. Bizim görevimiz ülkemizin menfaati için Göcek'i temiz tutmak."