Samsun'la İstanbul'un ilişkisi diğer illerle kıyaslanmaz. Bu biraz özel bir ilişki. Nedeni 1453 yılına kadar uzanıyor. Çünkü, İstanbul'un ilk Türk göçmenleri ya da İstanbul'a rengini veren kimliklerden söz edilecekse, ilk onlar hatırlanmalı. Bugünkü Fatih Çarşamba semti onların eseri.
Gelelim günümüze...
Aradan 500 yıl geçmesine rağmen İstanbullu Samsunlular'ın sayısı tarihi derinliğine rağmen çok da arttığı söylenemez. İstanbul'da 82 Samsunlu Derneği var. 200 bine yakın da nüfus kağıdında doğum yeri Samsun yazan seçmen mevcut. Bu sayılarla Samsunlular, İstanbul'da 8. büyük hemşehri grubu.
Yani Samsunlular, hem İstanbul'un sahipleri, hem de sayısı yüksek hemşehrisi. Böyle de olsa, Samsunlular'ın dernekleşmesi yine 90'lı yıllarda gerçekleşti.
O günden sonra İstanbullu Samsunlular ciddi kültürel çalışmaların içinde yer aldılar.
İstanbul Samsunluları ve Dernekleri Birliği Başkanı Remzi Kozal, Samsun'un bir özelliğine daha dikkat çekiyor: "Samsun Karadeniz'in doğusundan, Güneydoğu ve Doğu Anadolu'ya kadar birçok yerden göç aldı. Ama aynı zamanda da göç veren bir il. Hatta bu aldığı göç nedeniyle İstanbul'daki bir derneğimizin başkanı Of'lu..."
Samsun'un Cumhuriyet tarihi açısından da önemi tartışılmaz. Atatürk'ün Samsun'a çıkışı, önemli tarihi bir gün. Samsunlular her 16 Mayıs'ta bugünü özel olarak kutluyorlar. Samsunlular'ın iki özel günü daha var. Biri hiciv ustası Neyzen Tevfik'i, diğeri de cihan pehlivanı Yaşar Doğu'yu anma günleri...
Samsunlu işadamlarını bir araya getiren SAYSİAD'ın (Samsunlu Yönetici, Sanayici ve İşadamları Derneği) kurulması eğitime yönelik hizmetlerin artışında önemli bir dönüm noktası..
Eğitime yönelik hizmetlerin başında da okullara yardım, öğrencilere burs verme geliyor.
İstanbullu Samsunlular'ın önemli bir çabası da Samsun'u yerli turizmin ilgi odağı yapmak. Birlik Başkanı Remzi Kozal şöyle diyor: "Samsun, özellikle Terme'de efsanevi kadın savaşcılar; Amazonlar, Anadolu'daki en eski insan yerleşiminin olduğu Tekkeköy Mağarası, Bafra İkiztepe buluntuları ve daha yüzlerce, binlerce bakir güzelliği yansıtan bir bölge. Kaplıca ve dağ turizmi açısından da zengin. Türkiye'yi bu bölgeye bekliyoruz." Samsun'dan çıkan ünlüler de şöyle: Fatih'in Hocası Akşemsettin, Neyzen Tevfik, Yaşar Doğu, Ord. Prof. Ali Fuat Başgil, Levent Kırca, Bedri Koraman, Orhan Gencebay, Ferhan Şensoy, Mehmet Aslantuğ, İlhan Şeşen, Yıldıray Çınar, Yıldırım Bekçi, Kemal Ferdi Akarnur, Eser Bayar, Korkut Eken, işadamları Kamuran Çörtük, Ayhan Bermek, Ali Eser, Mustafa Dağıstanlı, Recep Tanrıverdi, Süleyman Altunkaynak, Tuncer Ürün, Sezgin Gümüş.