İstanbul'da 172 esnaf odası var. Bu odaların hitap ettiği esnaf sayısı 700 bin civarında. Büyük bir toplumsal kesim. Hem ticari hem de örgütsel anlamda önemli bir güç. Ancak bu toplumsal kesim, kendi örgütlenme biçimi nedeniyle kamuoyunda farklı algılanıyor. Geçen gün de yazdım, adeta 'krallıklar' kurulmuş ve hiç değişmiyor.
Bu yazı üzerine İstanbul'daki en büyük esnaf örgütü, İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği Başkanı Suat Yalkın aradı. Bakırköy'deki merkeze gittiğimizde adını yazıda geçirdiğim esnaf odalarının 'değişmeyen, değiştirilemeyen' ve 'kralları' olarak nitelenen isimlerinden bir kaçı oradaydı. Bir toplantı masasının çevresine oturan Esnaf Odaları Başkanları'nın yanına ben de oturdum. Ve bir şey dikkatimi çekti. Her gelen Suat Yalkın'ın elini öpüyordu. Bir an Marlon Brando'nun 'Baba' filmi aklıma geldi. Tabii öyle bir şey söz konusu değil ama, bu durumu geleneksel esnaf ilişkilerinin bir sonucuna bağlayıp sorularımıza geçtik...
İşi hiç uzatmadan konuya girdim ve Suat Yalkın'a şunu sordum: 'Siz yıllardır bu koltukta oturuyorsunuz. Neden kimse sizi değiştiremiyor?' Bu açık ve net sorumun yanıtını alabilmek için bir süre, Suat Yalkın özel tarihini dinledim. Bu tarih de kısa değildi. 1950 yılından günümüze gelen bir esnaf örgütlenmesi tarihi... Sonunda konuya gelebildik. İşte 23 senedir bu görevi yapan Suat Yalkın'ın cevabı: "O kadar kolay mı zannediyorsunuz başkan olmayı. Tavsiye edecek birini arıyorum ama bulamıyorum. Biz daha iyi yaptığımız için buradayız."
Araya girip soruyoruz: "Bu, bütün esnaf kitlesini küçümsemek değil mi? Nasıl olur sizlerden başka yönetici olmaması?"
Suat Yalkın, cevaptan çok kendi düşündüklerini anlatan bir yapıya sahip. Bu nedenle genel sorunlara değiniyor: "Esnaflar bildiğiniz gibi değil. Kimse odayla ilgilenmiyor. Üye aidatlarını bile ödemiyorlar. Böyle bir ortamda kim görev alıyor... Bu işleri yüklenecek başka bir enayi bulunmuyor." İşin aslı "en iyi" likle ilgili değildi. Bu bir sistem sorunuydu. Tıpkı Yalkın'ın şikayetçi olduğu konfederasyon yapısı gibi.
Sistem kendi iktidarını uzun süre devam ettirmeye yarayan bir sistem. Konfederasyon, birliklere, birlikler odalara fırsat vermemek için çaba harcıyor. Ve ortaya bugünkü esnaf örgütleri çıkıyor. Gelinen bu noktada sistemin kökten değiştirilmesi gerekiyor.