Enflasyon "sürpriz" yaptı. Tüketici enflasyonu çok yüksek geldi. Açıkçası Merkez Bankası (MB) işin farkında... Geçen ay yayınladığı enflasyon raporunda da enflasyona vurgu yaptı...
Fakat tüketici enflasyonunun bu kadar yüksek çıkacağını tahmin edemedi.
Enflasyon canavarı yeniden başını kaldırdı.
Oysa uzun süredir enflasyonda tablo tersti.
Enflasyonu izlerken, üretici fiyatlarına bakıyorduk. Yüksek girdi fiyatlarıyla ilgili analizler yapıyorduk. Şimdi tablo değişti. Tüketici enflasyonunun bu kadar yüksek çıkmasının ardında aşırı talep yatıyor. Talebi, kredi genişlemesi ve borçların yeniden yapılandırılması da besledi. Bankalarımız bol bol kredi verdi. Harcamalar zirve yaptı. Tüketici ev, araba aldı. Beyaz eşyaya yüklendi. Ekonomi iyice ısındı.
Olayın özü bu.

***
Bize göre, MB yapacağını yaptı.
Mevduat munzam karşılıklarını artırdı. Son önlemler doğru, ama geç kalındı. Üstelik MB bunu yaparken arkasına ekonomi bürokrasisinden ve hükümetten yeterli desteği alamadı.
Çoğu kurum orta sahada top çevirirken, kredi hacmi 600 milyar liraya dayandı.
MB ne yapsın?
Şimdi, hane halklarının gelirleriyle ödemeleri arasındaki hesaplarla oynuyor.
Peki çözüm ne?
Bir ülkenin dış ticaret dengesini sağlayacak esas mekanizma kur...
Türkiye, esnek kur sistemi uyguluyor. Ancak yurtdışındaki bol likidite esnekliğimizi yok ediyor. Bol sıcak para akışı dengeyi bozuyor ve gerçek esnek kur sistemine sahip olmamızı engelliyor. Bu yüzden cari açığı, kur mekanizması süpüremiyor. Pislik birikiyor, birikiyor ve bentleri aşmak üzere...
Biz de seyrediyoruz.
***
Nedense ekonomi daralırken toplumda herkesin sesi gür çıkıyor, çoğunluk bağırıyor. O yüzden mutabakat ve uyum sağlanıyor.
Çözüm üretiliyor.
Gelin görün ki, ekonomi ısınmışsa işler zor! Genişlemeci eğilimleri sınırlamak ya da durdurmak, politika tayini ve değişik kurumların koordinasyonunu sağlamak güç. Kimse, çözüme yanaşmıyor, yan çiziyor.
"Makro ihtiyatlılık" niyeti ortaya konulup mutabakat sağlansa da, birileri aradan sıyrılıp kâr hırsına yenik düşüyor.
Ekonomiyi soğutmak için alınan tedbirleri "kâra" dönüştürüveriyor.
"Makro ihtiyatlılık", kamu ve finans kesiminde de sıkıntıyı başlatıyor.
Çünkü mevduat ve uzun vadeli diğer fon sahipleri bastırılıyor. Bono-tahvil yanında kur mekanizmasında da "finansal bastırma" görülüyor. Dolayısıyla tablo yoruma gerek bırakmıyor. Canavar yine ortalıkta dolaşıyor.