Johannesburg'da düzenlenen 10. BRICS Zirvesi'nin ardından Başkan Recep Tayyip Erdoğan, medya sohbetinde yerli ve milli paralarla ticaret, savunma, ekonomik işbirliği ve ikili ilişkileri de kapsyan birçok konuda mutabakata varıldığını söyledi.
Zirvenin siyasi ve ekonomik değerlendirmesini yapan Erdoğan, BRICS ülkeleriyle çok daha kapsamlı işbirliği seçeneklerinin gündeme geldiğini ifade etti. "Şanghay 5'lisinde hayırlısıyla hedefe varırsak olay çok daha farklı gelişir.
Biraz sabır" diyen Erdoğan ile sohbetimizin ekonomideki önemli mesajları şunlar oldu:
ÇİN GENİŞLEMEDEN YANA: BRICS, malumunuz Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın üyesi olduğu bir işbirliği platformu. Biz de kendilerine 'eğer buraya bizi de dâhil ederseniz size yeni bir isim bulmuş oluruz. O da BRICST olur' dedik. Olumlu bakıyorlar. Özellikle Çin, "Ben genişlemeden yanayım" diyor. Diğer ülkeleri de buraya katma gibi bir düşüncelerinin olduğunu gördüm.
Kapalı değiller. Temenni ederiz böyle bir adım da atılırsa Türkiye olarak biz de burada yerimizi almış oluruz. Bu 5 ülke aynı zamanda Türkiye gibi G20 üyesi. G20'de bunlarla beraberiz. Türkiye'nin BRICS bünyesinde gerçekten önemli fırsatlar yakalayabileceğine inanıyorum. Bu tür oluşumların içerisinde yer almak dünyada her türlü oluşuma ve yapılacak atılımlara ortak olmanız anlamına gelir. Bu size zarar değil fayda sağlar.
RUSYA İLE ELEKTRONİK PARA: Sayın Vladimir Putin'le kapsamlı ve verimli bir görüşme yaptık. İkili ticaret hacmimiz geçen yıl 22 milyar dolar civarında idi. Malum bazı pürüzler sebebiyle bir yavaşlama kaydetmişti. Pürüzler aşıldı şimdi karşılıklı olarak ticaret, yatırım, nükleer enerji, Türk Akımı, milli paralarla ticaret yapılması ve turizm alanında gelişmelerimiz yoğun şekilde devam ediyor. Hatta biliyorsunuz Rusya ile elektronik para noktasında da bazı düşüncelerimiz var. Aynı şeyi Hindistan da düşünüyor. Yani oralardan turistler Türkiye'ye geldiği zaman, o ortak parayı kullanmak suretiyle harcama yapabilecekler.
Örneğin, bu sene zannediyorum Rusya'dan gelen turist sayısı 6 milyonu bulacak.
Hindistan ve Çin'den gelen turistte de ciddi bir artış söz konusu. Tabii bizim vatandaşlarımızın oralara gidişiyle turizm çok daha hareketlenecektir. Ve bu gelişmeleri ben ülkelerimiz arasında hayati buluyorum. Bizim de insanımızın bu ülkelere gitmesi ve halkların kaynaşması noktasında bazı adımların atılması gerekiyor.
LİDERLERLE MUTABIK KALDIK: Bu seyahatimde en çok üzerinde durduğum konu, milli ve yerli para konusu olmuştur.
Gerek Sayın Çin Devlet Başkanıyla gerek- Sayın Putin'le aynı şekilde zaten daha önce bu konularda mutabıktık. Merkez Bankalarımız, hazine ve maliye bu konulara daha da yoğunlaşıyor.
İnşallah bunun adımlarını atacağız.
Aynı şekilde Güney Afrika başkanıyla da bu konuda mutabık kaldık. Onunla da yerli milli para konusunu ele aldık. Diğer ülkelere de bu konuyu açtığımızda olumsuz yaklaşan olmadı.
Hindistan Başkanı da çok olumlu baktı.
GÜÇLENEREK YOLA DEVAM: Bu adımlarımızla güçlenerek yolumuza devam edeceğiz. Hazine ve Maliye Bakanımız da elini cebine atar ve paraları bereketlendirirse inşallah sıkıntılı günleri geride bırakacağız. Kişi başı milli geliri önce 15 bin, daha sonra 25 bin dolarlara ulaştığımız günleri de yakaladığımızı görmek istiyoruz. Allah hayır etsin.
4. NÜKLEER SANTRALE BAŞLAYABİLİRİZ
ZİRVE çerçevesinde Çin Devlet Başkanı Şi ile kapsamlı görüşmemiz oldu. Çin ile son dönemdeki ilişkilerimize yeni bir ivme kazandırdık. İki ülke arasında siyasi, askeri ve ekonomik ne gibi adımlar atabileceğimizi konuştuk. Şu anda Çin ile üzerinde ısrarla durduğumuz konulardan bir tanesi malum nükleer enerji. Nükleer enerjide Rusya ile bir adım attık. O şu anda yürüyor. 20-22 milyar dolarlık bir yatırımdan söz ediyoruz. İkincisini Japonlarla imzaladık, üçüncü ayak olarak Fransızlar var. Fakat orada nedense zayıf bir durum var. Üçüncü nükleer santrali Çinlilerle yapalım istedik. 3.6 milyar dolar ayrı bir imkân. Çin, üçüncü nükleere olumlu yaklaşıyor. İnşallah ona da başlayacağız. İyi bir yere de geldik. Mesafe aldıktan sonra dördüncüye de onlarla başlamamız söz konusu.
KÜRESEL ADALET TALEBİ VAR
TÜRKIYE'NIN "Dünya 5'ten Büyüktür" sloganı ve küresel adalet talebi Afrika kıtasında takdirle de karşılanıyor. 2005'te başlattığımız Afrika açılımı politikamızı her alanda güçlendirerek devam ettireceğiz. Güney Afrika'daki kendimize ait elçilik binalarımız, mülkleri ülkemize ait olan yerler de gücümüzü çok daha farklı bir şekilde ortaya koyacak. Şu anda Amerika'da Birleşmiş Milletler binası karşısındaki eski Türk Evi'nin yerine, yerin altında 4 kat, üstünde 32 kat Türk Evimizi yapıyoruz. 2-3 yıl sonra bitecek. Bittiği zaman onun ülkemize getireceği hava çok daha farklı olacak. O yerimizi gördüklerinde tabii Türkiye'nin sıradan bir ülke olmadığını düşünecekler. El-mekân bi'l-mekin!
KUSURA BAKMA İRAN'DAN ALIRIM
Bunlar İran'a da yaptırım uyguladı, ne oldu, battı mı İran? Aynı şeyi Obama da bana söylediğinde, 'Kusura bakma biz İran'dan doğalgaz alıyoruz. Kışın vatandaşım üşüdüğü zaman alamadığım doğalgazı nereden tedarik edeceğim? Bunu nasıl telafi edeceğim" dedim. Trump'a da dedim ki 'Sayın Başkan, kusura bakma. Biz doğalgazımızın yarısını Rusya'dan alıyoruz. Azerbaycan, İran, Irak ve zaman zaman Cezayir'den alıyoruz. Gaz gelmediği zaman vatandaşımın ısınmasını nereden temin edeceğim?' Ondan sonra yüklendiği Merkel de açıldı. 'Ne yapacağım?' dedi.
ÇİN'LE İŞBİRLİĞİMİZ GÜÇLENİYOR
ÇIN'IN Türkiye'deki altyapı, üstyapı buna benzer yatırımlara karşı ilgileri var. Enerjide nükleerin dışında neler yapabileceğimizi konuştuk. Kuşak Yol Projesi kapsamında işbirliğimizi güçlendiriyoruz. Kars-Edirne zaten bu kapsama giriyor. O bakımdan bu projeye onlar da çok duyarlı. Kanal İstanbul konusunu da ayrıca görüşme imkânımız oldu. Tabii Kars- Edirne bir hızlı tren projesi... Artık orada son aşamaya geldik. Sayın Şi, Türk malının Çin pazarına girmesini teşvik ettiklerini ifade etti. Sayın Şi'yi ülkemize tekrar davet ettim. İnşallah yakın zamanda kendisini Türkiye'de ağırlayacağız.
BRICS KALKINMA BANKASI YOLDA
SENEGAL Cumhurbaşkanı Macky Sall ile görüştük. Afrika'daki önemli ortaklarımızdan Senegal ile gerek ticaret, altyapı, enerji, askeri işbirliği, turizm ve savunma sanayisine yönelik ciddi bir ivme yakaladık. Senegal FETÖ ile mücadelede hep yanımızda durdu ve terör örgütüne ait okulların Maarif Vakfı'na devredilmesini sağladı. Bir araya geldiğimiz Güney Afrika Müslüman Topluluğu'nun temsilcileriyle FETÖ konusunu detaylıca konuştuk. BRICS Artı oturumunda BRICS ülkeleri arasındaki işbirliği konusunu dile getirdim. Türkiye olarak BRICS ülkeleriyle ticaret, yatırım ve kalkınma alanlarında çalışmak istiyoruz. BRICS yeni kalkınma bankası ile devam eden görüşmelerin olumlu neticelenmesini bekliyoruz. Sayın Ramaphosa 25-27 Ekim'de yapılacak Uluslararası Yatırım Konferansı'na ülkemizi davet etti. Bu toplantıya Ticaret Bakanımız, işadamlarımızla birlikte katılacak. Öte yandan görüşmelerimizde İsrail Hükümeti'nin son dönemdeki tavrının Filistin tarafını yokluğa mahkûm etme amacı güttüğünü kendilerine ifade ettik.
Johannesburg'da Pretorya Büyükelçiliğimizin Kançılarya binasının açılışını yapan Başkan Erdoğan, "Yurtdışındaki temsilciliklerimizin sayı ve niteliğini artırıyoruz. Geldiğimizde Afrika'da 12 olan büyükelçilik sayımızı 41 oldu. Hedefimiz bunu 50'ye çıkarmak" dedi.