Batı, kriz sonrası büyüme stratejilerini ucuz enerji üzerine inşa etmiş durumda... Bu da ürün ülkeleri için kötü haber. Misal İran, Nijerya ve Rusya... Telaffuz edilen rakam, petrol örneğinde varili 40 $'lık enerji fiyatı...
Geçen hafta Houston'daydım ve kaya gazı teknolojilerinin enerjideki güç dengesini ABD lehine fakat ürün ülkeleri aleyhine nasıl bozduğunu, bizzat işin aktörlerinin sunumlarından daha iyi kavradım.
Rusya, tarih sürecinde derin bağlarımız olan, bazen çatışıp bazen ittifak kurduğumuz en önemli komşumuz... Gelecek yıl bütçesini varili 104 $ üzerine kuran, daha sonra bunu 80 $'lara indiren Putin, daha şimdiden 60 $'a doğru gerileyen enerji etiketleri ile nasıl baş edecek? Daha da önemlisi Rusya'daki son gelişmeler, bizi nasıl etkileyecek?
Benzer sorunu yakın geçmişte hatırlıyorum. 1998'de Rusya'nın yaşadığı kriz bizi de derinden etkilemiş, misal tek ürünü kumaşlık deri ve tek pazarı Rusya olan Uşak'ta 512 dericiden ancak 14'ü ayakta kalabilmişti.
Bu defa işbirliğimiz daha derin ve anlamlı... 35 milyar $'lık dış ticaret, 15 milyar $'lık müteahhitlik hizmetleri ve 4 milyon turist... Doğalgazda en büyük kaynağımız, tekstil ve gıdada pazar umudumuz olması da cabası...
Ambargo ile vurulan, Ruble üzerinden operasyonlara maruz kalan Rusya'nın Batı'nın restini görmesini anlayabiliyoruz. 500 milyar $'lık döviz rezervinin 80 milyarıyla tek hamlede piyasaya müdahale edecek gücü var. Şimdilik...
Rusya'nın bu krizden çıkmak için ne yapacağını henüz net olarak bilmiyoruz ama attığı her adımın bizi yakından etkileyeceğinden emin olabiliriz.
Şimdiden Rusya krizine karşı A'dan Z'ye alternatif stratejileri çalışıyor olmamız gerekirdi. Sadece kamunun değil, özel sektörün de Rusya vizyonu oluşturması şart. Geç bile kalmış olabiliriz hatta...