Dövizi durdurmak için faiz silahını kullanan Merkez'in bağımsızlığı, bizde de gündem maddesi artık. Dün Numan Kurtulmuş "bağımsızlığını tartışmıyoruz" diyor ve ekliyor: "Belki bazı fonksiyonları, önümüzdeki dönemde tartışılabilir, konuşulabilir."
Bana göre önümüzdeki döneme gerek yok. Pekâlâ bugün tartışabiliriz. Hele ki büyümeyi feda ederek dövizi durdurma kararı, şayet bedelini biz ödüyorsak, sorgulanabilir de... Neticede enflasyon dışında sorumluluğu olmayan bir Merkez'imiz var ve ben son kararın hangi merkezden alındığına dair derin endişe taşıyorum.
Merkez Bankası'nın kuruluş maddesini hatırlatalım; "TCMB'nin temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka temel amacıyla çelişmedikçe ülkenin kalkınması için uygulanacak politikaları da desteklemeye çalışmaktadır."
40 yıldır meslekteyim, 30 yıldır ekonomi basınındayım. Temel amaçla çelişmeyen bir Merkez Bankası bilmiyorum. Tek hedefi "enflasyon" olunca, ülkenin kalkınması onun değil, siyasi otoritenin derdi ola gelmiş.
Mesela FED'in Amerikan halkının istihdam derdi taşıması; onun bağımsızlığına kusur mudur? Mesela AB, Japonya ve diğer ülkeler... Merkez bankaları işsizliği hesaba katınca "bağımlı" hale mi geliyorlar?
Sanmıyorum... Küresel kriz sürecinde gördük ki merkez bankacılığı, var olduğu ülkenin ekonomisinden bağımsız kalamaz. Şayet enflasyonu tek hedef alırsanız, belki bunu tutturursunuz ama geride fiyat istikrarını koruyacak ülkeniz kalmayabilir.
Merkez, siyasi otoriteden elbette bağımsız olmalıdır. Ancak bu bağımsızlık, serazat, başına buyruk değil, "karşılıklı bağımlılık" odağında şekillenmelidir.
Özetle, siyasi otoritede bağımsız ancak ülkesine bağlı, bağımlı bir Merkez tanımlıyoruz. Kuruluş kanunu mu değişir yoksa anlayış mı bilemem. Bildiğim, Merkez'in bağımsızlığının tartışılmasıdır. Ya da hangi merkezlere bağımlı olduğu...