Çek, bu kavramı icat eden ülkeler ve kültürlerde "nakde eşdeğer" bir ödeme aracıdır. Ama bizim iş kültürümüzde bunu aldık bono gibi kredi vasıtası haline getirdik.
Yemek Çeki de (ticket) firmaların çalışanlarına aylık olarak verdiği, "özel amaçlı" bir ödeme aracıdır. Bunu da aldık, "esnafı zora sokan" ve "ticket üzerinden repo" yapılabildiği bir şekle büründürdük.
Yetmedi, amacı dışına taşırarak "buzdolabı taksidi dahi ödeyebileceğimiz" hale soktuk.
Yemek çeki, doğrudan bir ihtiyacı karşılamaya yönelik bir icat!..
Firmalara sağladığı kolaylıklar, kayıtiçi ekonomiye desteği ve işleyişteki pratik faydaları ortada...
Sorun, yemek çeklerinin oluşturduğu bu yeni iş alanındaki "maksadını aşan" fahiş komisyonlar, kullanımlar, yaklaşımlar...
Tefeciler bir ekonominin kara delikleri gibidir. Daima bir yerlerdedirler.
Kriz zamanları onları "fahiş faizleri" ile karşımızda bulur ve yarattıkları ekonomik terörle hissederiz.
Bizdeki yemek çeki firmalarının %7-12 arasındaki komisyonları, kapsadığı vadeyi de hesaba katarsanız, tefecilerden de beter seviyeye ulaştı.
Giderek yaygınlaşan yemek çeki uygulaması bugün, özellikle lokantacı esnafı için farklı bir "mahalle baskısı" oluşturmuş bulunuyor. Bölgenizde şayet ticket restoran değilseniz, işiniz zorlaşıyor. Ticket restoran olmanız için de bu zincire girmeniz ve % 12'lere varan komisyonlara katlanmanız(!) şart. Diğer ülkelere bakıyoruz; Bu komisyonlar, İngiltere ve Avusturya'da %4-6, İsveç'te %1-3, İspanya'da %4 civarında...
Yemek çekine biran önce çekidüzen getirme, çek firmalarına komisyon sınırı koyma ve esnafın da kullananın da mağduriyetini giderme zamanı geldi.