Gerileyen enflasyonla birlikte çok şükür 6 sıfırını sildiğimiz ve adını da " Yeni "lediğimiz bir Lira'mız var. Öyle ki güçlü paralarla aynı panoda, sıfır özürlü olmadan adını görmeye başladık.
Kâğıdından kupür büyüklüğüne, çok iyi tasarımla piyasaya sürülen Yeni Lira, bunu destekleyen " düşük enflasyonda sürekli büyüme " politikalarıyla geniş kabul gördü.
Bir zamanların " tu kaka " Lira'sı, Dolara, Euroya dahi tercih edilir oldu. Benimsediğimiz bu Lira, üzerindeki " Yeni " ibaresini de " gereksiz kılacak " kadar, normalleşti.
Tam " Dolarla boy ölçüşen, Euroya kafa tutan paramız " var derken, eski hastalık nüksetti. Bu hastalığa ben " paranın ayarıyla oynamak " diyorum.
Altın para döneminde paranın değeri, daha ucuz madenler karıştırılarak oluyordu.
Şimdi bunu, kupürün üzerine yazdıklarımızla başarabiliyoruz(!)
Halen en yüksek kupürü 100 YTL olan paramıza çok yakında 200 YTL ekleneceği planları var. Öyle ki " bahtı açık olsun diye midir bilinmez " üzerindeki grafiğin dahi görüntüleri ortalıkta dolaşır oldu. Yunus Emre'nin portresi, yeni 200 YTL'nin arka yüzünde yer alacakmış.
Yetmedi, dün de bir sonraki adımda 500 YTL'nin düşünüldüğünü haber aldık.
Para basmak, yasa gereği Merkez Bankası inisiyatifinde. Bu insanlar da piyasanın banknot ihtiyacına göre karar veriyor. Hatta en büyük kupür dolaşımdaki paranın yarısını aştığında yeni kupür ihtiyacı oluşuyor.
Peki, sıfırlarından kurtulmuş ve yenilenmiş Lira'nın ayarıyla oynamak, yani yeni kupür eklemek, bir bürokratın akşamdan sabaha verebileceği kadar basit, teknik ve finansal bir karar mıdır?
Yoksa bu paranın ardındaki " elle tutulamayan " değer olan "güvenilirliği" ve bu paranın şimdiki güçlü halinden kaynaklanan
sinyorajının, bu kadar kolay riske atılabileceğini kim garanti ediyor?
Küresel çalkantı var, ABD durağanda ve Çin dahi geriliyor. Anladık ki ekonomimiz, zor ve dar bir dönemden geçiyor.
Ekonomideki bu ayarsızlığı, liranın kupürüyle oynayarak düzeltebileceğini sananların, çok tehlikeli bir kumar oynadığını savunuyorum.
Ekonomideki bu darboğaz nasılsa aşılacak. Ancak yine bol sıfırlı bir yola itilen Liramız, telafi edilmez güven kaybıyla kalakalacak.
Bir kez daha düşünün!
