Küresel piyasalar geçen haftayı genelde satış baskısı altında geçirdi. Piyasaların yönünde temelde iki ülke etkili oldu. Çin ve Rusya. Bu iki ülke önümüzdeki haftanın belki de ayların seyri açısından belirleyici olabilir.
Çin'de özel sektör tahvillerinde ilk kez temerrüt yaşanırken bundan en çok bakır fiyatları etkilendi. Gelişen ülke ekonomilerindeki yavaşlamanın Çin'i de etkisi altına almaya başlaması, sanayi üretiminde kullanılan bakıra olan talebin azalmasına yol açarken fiyatlar hızlı bir düşüşe geçti.
Dört aydır dünya ekonomisinin durgunluğa doğru ilerdiğine dikkat çekmeye çalışıyorum. Bakır fiyatlarının çöküşü, dünya genelinde bu kaygının daha fazla hakim olmasını sağladı.
BÜYÜK DARBE RUSYA'DAN
Geçen hafta, Rusya'nın Ukrayna konusunda nasıl köşeye sıkıştırıldığını, Kırım'ı kopartarak buna sert ve beklenmedik bir yanıt verdiğini anlatmıştım. Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin, Batılıların öngöremediklerini iddia ettikleri bu kararı, bir savunma hamlesi olarak zorunlu olarak aldı. Kırım referandumunun ardından bölgedeki tırmanışın kaçınılmaz olduğu gözüküyor. Referandum sonucu beklendiği gibi çıkarsa Kırım Ukrayna'dan ayrılarak Rusya'ya katılacak. Hemen ardından ABD ve AB'nin Rusya'ya çeşitli yaptırımlar açıklaması bekleniyor. Provokatif olaylar yaşanması sonrasında Rusya'nın Doğu ve Güney Ukrayna'yı da işgal etmesi, gerilimin iyice tırmanmasına yol açabilir.
Gerginliğin tırmandığı senaryoyu bir yana bıraksak bile yaptırımlar nedeniyle Rusya ve Avrupa Birliği ekonomilerinin zarar görmesi kaçınılmaz gözüküyor. Yaptırımlar AB'yi kıyısında dolaştığı deflasyonun içine düşürebilir. Rusya da zar zor büyüyebiliyor, bu yılki beklenti yüzde 1,5 düzeyinde ancak yaptırımların gelmesi ekonomiyi daralmaya sürükleyebilir.
Putin yönetimindeki Rusya bunu göze almış durumda. Putin'in arkasında yüzde 70'e ulaşan bir kamuoyu desteği de var. Yaptırımların kısa vadede Rusya üzerinde ciddi bir etkisi olmayacak gözüküyor ancak zamana yayıldıkça, örneğin bir yılı aştıktan sonra Rus halkındaki memnuniyetsizlik giderek daha fazla hissedilebilir.
Karşılıklı restleşmeler sonrasında devreye girecek yaptırımlar dünyayı soğuk savaş günlerine benzer bir döneme geri döndürecek. Gelişen piyasalar, AB ve Çin ekonomilerinin bugünkü durumu dikkate alındığında dünya ekonomisi uzun zamana yayılacak bir deflasyon ve durgunluk dönemine adım atmak üzere olabilir.