Çağımızda, ülkelerin ve insanlığın geleceğini belirleyen alanlar iyice keskinleşiyor....
Yapay zeka ve türev ürünleri, kripto para ve yeni ödeme sistemleri, havacılık ve uzay, enerji hatları, ticaret koridorları, tedarik zincirleri, ilaç-tıbbi cihaz, tohum ve su kaynakları...
Küreselleşmenin ivme kaybettiği, ulus devletlerin yeniden yükselişe geçtiği, eş zamanlı olarak ticari korumacılığın ve tarife dışı engellerin hortlatıldığı bu dönemde devletlerarası işbirliklerinin niteliği de değişiyor. Milletler, ayakta kalabilmek için sürpriz ittifaklara katılıyor. Kendisini zayıf hissettiği tüm sahalarda, dostluğu ve sunduğu teminatlar güçlü olan ülkelere yöneliyor...
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Asya temaslarında bir kez daha müşahede ettik ki Türkiye, güvenlik ve sürdürülebilirlik arayan ülkelerin vazgeçilmez ortağı haline gelmiş. Türkiye ile çalışan devletler, Ankara'nın tüm marka değerinden istifade edebildiğini keşfetmiş!
***
Bu genel durum tespitinden sonra sizleri 29 Ekim 1998'e götürmek istiyorum. Türkmenistan'la o gün atılan imza tarihi nitelikteydi. Türkmen Gazı, Türkiye üzerinden uluslararası pazarlara ulaşacak, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasında da etkin dayanışma mekanizmaları kurulacaktı. Yıllar yılları kovaladı. Merhum Turgut Özal'ın hayalini gerçekleştirmek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a nasip oldu. Türk Devletleri Teşkilatı hayata geçti, hatta ortak alfabe kararı bile aldı. Yılan hikâyesine dönen Türkmen Gazı'nın Türkiye'ye ulaşması ise 27 yılı buldu. Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar'ın bizzat takip ettiği proje ile çeyrek asrı aşan rüya, gerçeğe dönüşü. 1 Mart 2025'ten itibaren Türkmen Gazı, Doğu Anadolu'dan Türk boru hatlarına pompalanacak. Aslında bu, bir ilk adım olacak. An itibarıyla Türkmen Gazı, İran üzerinden Türkiye'deki sisteme katılacak. Tabii ideal olanı Hazar Geçişli Doğalgaz Boru Hattının yapılabilmesi! Ama onun için de bir umut ışığı doğduğunu söyleyebiliriz. Rusya ile İran arasında imzalanan kapsamlı işbirliği anlaşması ile yıllık 50 milyar metreküp Rus Gazı'nı, İran üzerinden farklı pazarlara taşıyacak yeni bir boru hattı inşa edilecek. Hazar Denizi'nden çekilecek o hat, Türkmen Gazı'nın Azerbaycan kanalıyla Türkiye'ye bağlanabilmesi için emsal niteliği kazanacak.
Konunun detaylarını öğrenmek üzere Cakarta'da sohbet ettiğim Enerji Bakanı Bayraktar, ticari ve stratejik gerekçelerle oldukça ketumdu! Türkmen Gazı hakiki kapasiteye eriştiğinde gerek kaynak çeşitlendirmesi gerekse Avrupa'da boşalan depoların doldurulması açısından oyun değiştirici alternatif olarak devreye girecek!
İşin özü şu...
İlk aşamada yıllık 1.3 milyar metreküp Türkmen Gazı, Türkiye'ye gelecek.
Gaz miktarı, 1.5 milyon hanenin yıllık tüketimini karşılayacak.
Türkmen Gazı, Türkiye-İran boru hattına aktarılacak.
Günlük 28 milyon metreküp kapasitesi olan İran boru hattında, halen kullanılmayan 5 milyon metreküp/gün boş kapasite Türkmen Gaz'ına tahsis edilecek.
İran boru hattından alınan gazın ilk 5 milyon metreküplük kısmının Türkmenistan'dan geldiği kabul edilecek.
Ve en mühimi! Türkmen Gazı, Türkiye'nin temin ettiği en ucuz gaz olacak!
