Güçlü ekonomi-ulusal güvenlik temelinde şekillenen Milli Enerji ve Maden politikası, Karadeniz'deki gaz, Gabar'daki petrol keşfinden sonra Türkiye'yi, uluslararası sularda gaz ve petrol arayan büyük oyuncuya dönüştürdü. Somali açıklarında Oruç Reis gemisi ile üç boyutlu sismik çalışmalara başlayan TPAO, karada da petrol araması için anlaşma imzaladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, küresel sahada ses getiren Türkiye'nin oyun değiştirici hamlesinin öyküsünü anlattı:
ERDOĞAN FARKI: 2011'de, dünyanın Somali'den umudunu kestiği bir noktada Sayın Cumhurbaşkanımız ve Türkiye buraya geldi. Ailesi ve büyük bir heyetle gelmesi Somali halkı üzerinde derin dostluk izleri bırakmış. O ziyareti ve sonrasında Türkiye'nin kardeşlik hukukuyla Somali'ye sahip çıkmasını unutamıyorlar.
TARİHİ OPERASYON: Türkiye'nin petrol ve gaz aramacılığında tarihi bir adım atmış oluyoruz. Artık kendi mühendislik gücümüz ve ekipmanlarımızla uluslararası sularda petrol arayacak kapasiteye ulaştık. Somali deniz yetki alanında belirlenen 3 blokta üç boyutlu sismik çalışmaya başlanması hem Türkiye hem de Somali açısından bir milat. Somali'deki etkisi de çok büyük. Yaptıkları beste de Türkiye'ye duyulan güveni ve geleceğe dair umutlarını yansıtıyor.
EZBER BOZAN ADIM: Somali'deki sismik çalışmalarımız muazzam bir işin başlangıcı. Bir fabrika açıp, bir kaç yüz kişiyi istihdam etmenin ötesinde sonuçları olacak bir proje. Neden? Çünkü petrol ve gaz sektöründe ölçeği yakaladığınız andan itibaren katma değeri çok yüksek. Umut ediyorum ki neticeleri olumlu olacak ve 'oyun değiştirici' etkisiyle ezber bozacak.
DÜNYANIN İLGİSİ: Bizim gelmemizle birlikte dünyanın belli başlı aktörlerinin projektörleri buraya döndü. Örneğin, Somali hükümetinin lisans verdiği Amerikalı şirket var. Şimdi, "Bizim için de sismik yapar mısınız?" diyorlar. Geldiğimiz ilk gün iş teklifi aldık yani. TPAO'nun bölgedeki varlığı, lisans alan Amerikalı şirketi de hareketlendirdi. Lisansları anlam kazandı. Biz bu işte öncü olduk. Kimse geride kaldım, dışlandım diye hissetmesin. Biz de Somali tarafı da uluslararası işbirliklerine açığız.
DONANMAYA TEŞEKKÜR: Tıpkı Akdeniz'deki sondaj çalışmalarımızda olduğu gibi Somali açıklarında da Oruç Reis sismik araştırma gemimize eşlik eden Donanmamızın (Gökova ve Gediz Fırkateynleri) varlığı bizim için büyük güvence.
KARADA ARAMA LİSANSI: Somali'de karada da petrol aramak için bir mutabakat zaptı imzaladık. Denizde ve karada büyük potansiyel olduğunu düşünüyoruz. Bu noktada Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'un güçlü iradesi çok kıymetli. Somali Savunma Bakanı'nın da ciddi katkısı var. Cumhurbaşkanı Mahmud, ülkesinin tarihine geçecek bir hizmet bırakmak istiyor. Her vesile ile Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan'a saygısını paylaşıyor ve "En zor günlerimizde üstelik bütün ailesiyle birlikte buraya geldi" diyor, o desteği unutamadığını söylüyor.
SABIR İŞİ: Somali makamlarına özel bir tavsiyemiz oldu. Bu iş, sabır işi. Kamuoyunu ve beklentiyi yönetmek çok hassas bir konu. Daha işin çok başındayız.
İSTANBUL MERKEZ OLACAK: Somali Petrol Şirketi'nin kurumsal yapısını iyileştirmemiz lazım. İstanbul'da ofis açmalarını teklif ettik. İstanbul Finans Merkezi'nde (İFM) kendilerine bir yer vermeyi düşünüyoruz. Daha önce Londra'da yaptıkları iş görüşmelerini artık İstanbul'da yapacaklar. TPAO da Mogadişu'da temsilcilik açacak. Ayrıca TPAO'nun, denizlerde petrol ve gaz arama-üretme şirketi TP-OTC'nin de İFM'nde ofisi olacak. EPİAŞ da İFM'ye taşınacak.
TORUN MAHİR TEMENNİSİ: Türkiye Bursları kapsamında Somali'den çok sayıda öğrenci ülkemize geliyor. Onların bir kısmını jeofizik, jeoloji, mühendislik alanlarına yönlendirmeyi düşünüyoruz. Hatta, Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud ile ikili görüşme yaparken bir ara, 8 yaşındaki torunu Mahir de yanımıza geldi. Cumhurbaşkanı Mahmud'a, "İnşallah buralarda petrol bulursak, 20 yıl sonra Mahir belki de petrol mühendisi olur, bizim açtığımız sahaları yönetir" dedim. O da tebessümle "İnşallah" diye karşılık verdi.
SOMALİLİLER ORUÇ REİS İÇİN ŞARKI YAZDI
Türkiye'nin, yer altı zenginliklerini çıkarabilmeleri için verdiği destekten büyük memnuniyet duyan Somalililer, Oruç Reis gemisinin gelişi dolayısıyla bir şarkı yazdı. Şarkıda, "Gerçek dostluk gizlenemez, Türkler Somali'nin derin tarihinin bir parçasıdır, Akrabalarımız olan Türkler, Ülkemizin zenginliklerini çıkarmamız için, Nasıl kazacağımızı gösteren donanımı getirdiler. Uzmanlıkları ve işte Türkiye'nin gücü, Büyük bir onur ve heyecanla donanımı bize getirdi" ifadeleri yer aldı.
ANLAMLI HEDİYE
Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Mohamed Nur'un törende Bakan Bayraktar'a hediye ettiği tablo oldukça anlamlı. Osmanlı donanmasının Aden Körfezi'nde deniz yollarını korurken sergilediği gücü tasvir eden tablo, Türkiye'nin Somali ile olan bağlarının sadece bugünle sınırlı olmadığını gösteriyor.