Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Liderler Zirvesi'ne katılmak üzere bulunduğu İtalya'dan dönüşünde, uçakta gazetecilere zirveye ilişkin değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı. Erdoğan'ın açıklamalarından satırbaşları şöyle:
BIDEN İLE GÖRÜŞME: Sayın Biden ile samimi ve yapıcı havada bir toplantı yaptık. Afganistan, Suriye, Libya ve Doğu Akdeniz konularında işbirliğimizi güçlendirmenin yanı sıra ekonomik ilişkilerimizi daha yoğun devam ettirme kararı aldık. NATO ittifakı ve stratejik ortaklık bağlamında atılacak adımları da istişare etttik. F-35 konusunda 1 milyar 400 milyon dolar yaptığımız bir ödeme var. Bununla ilgili F-16 tedarikini müzakere ettik. Olumsuz yaklaşım görmedim. Biden "Kısa zamanda netice alamayabiliriz. Temsilciler Meclisi ve Senato'dan geçiyor. Durum 50-50, elimden geleni yapacağım" dedi. Ben de "Başarabileceğinize inanıyorum ve ağırlık sizde" dedim.
BIDEN DA KİTABINI HEDİYE ETTİ: Benim "Daha Adil Bir Dünya Mümkün" kitabımı ve "Türkiye'nin Yeşil Kalkınma Devrimi" kitabını hediye ettim. O da vefat eden oğlu hakkında yazdığı kitabı hediye etti.
BM ZİRVESİ'NDE BIDEN İLE İLGİLİ "İYİ BAŞLADIK DİYEMEM" SÖZLERİNİN HATIRLATILMASI ÜZERİNE: BM sırasında farklı beklentilerimiz vardı. Olmayınca olay biraz daha farklı bir duruma doğru gitti. BM Genel Kurulu'nun olduğu dönemden bu yana farklı bir sürecimiz oldu.
TERÖRLE MÜCADELE: Terör örgütleriyle olan mücadelemizden bizim asla sarfınazar etmemiz mümkün değildir. Eğer karşımızda bir terör örgütü olan PKK/PYD/YPG varsa, ne gerekiyorsa yaparız, taviz vermeyiz. Türkiye'nin temel önceliklerinden olan bu meselede beraber çalışmamız gerektiği hususunda bugün de mutabakata vardık.
YUNANİSTAN'DAKİ GELİŞMELER: Sayın Biden'a da Macron'a da "Dedeağaç olayı nedir? Burada böyle bir üssün kurulması bizi, halkımızı ciddi manada rahatsız ediyor" dedik. Macron sahiplenemedi ve Rafale ile ilgili "Onların parası var" dedi. Dedim ki "Bak seni aldatıyorlar. Bunların parası yok. Sadece Batı'ya 400 milyar euro borcu var." Bu gelişmelerle ilgili Türkiye olarak güçlü olacağız.
HİNDİSTAN'IN S-400 ALMASI, ABD'NİN HİNDİSTAN'DA F-21 FABRİKASI KURMASI: Hindistan NATO'da değil ama Türkiye NATO'da, senin ortağın. NATO'daki ortağınla böyle bir şeye girmiyorsun, Hindistan'la böyle bir adım atıyorsun. Bu tabii bizi üzer.
İTALYA BAŞBAKANI DRAGHİ İLE GÖRÜŞMESİ: Biz İtalya ile Berlusconi döneminden itibaren çok güzel, başarılı işler yaptık. O dönemde Atak helikopterlerimizi İtalya ile anlaşarak aldık. Atak'larda müşteri çok ama sıkıntımız, Rolls- Royce'dan istediğimiz miktarda motor temin edemediğimiz için çok başarılı olamıyoruz. Motor teminini sağlamalarıyla savunma sanayiinde ciddi manada bir sıçrama yapmış oluruz. Olay sadece İHA, SİHA, Akıncı'da kalmaz.
BALKANLAR'DAKİ GERİLİM: Balkanlar'da, Bosna-Hersek'te zorluklarla tesis edilen barış ve huzur ortamını muhafaza etmek çok önemli. Türk halkının gönlünde de, ikili ilişkilerimizde de burasının ayrı bir yeri vardır. Buradaki kardeş ülkelerin yanındayız. Temenni ederiz ki barış, huzur ve güven ortamının devamı istikametinde hareket edilir.
MÜSTAKBEL ALMANYA BAŞBAKANI İLE GÖRÜŞMESİ: Sayın Scholz, sempatik biri. Şunu da unutmayalım ki Alman yönetiminde bakanlık yaptı. Yani dışarıdan gelen birisi değil. Aslında bize de yabancı değil. Çok fazla yabancılık çekmeyeceğiz. Kasım-aralık gibi hükümeti kuracaklarını söylüyor. Ben güveniyorum.
GÜNEY KAFKASYA'DA 6'LI BARIŞ PLATFORMU
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile olan görüşmemizde 5-6 ana başlık vardı. Bunların merkezinde tabii Libya vardı. Libya ile ilgili Berlin Konferansı'nın bir benzerini Paris'te yapmak istiyor. Bu bir yerde durumdan vazife çıkarmak gibi oluyor. Bizim oraya ısrarla eş başkan olarak gelmemizi istiyor. Dedim ki "Berlin'de zaten biz bu konferansı yaptık. Kaldı ki buraya bazı davetleriniz var; mesela Yunanistan, mesela İsrail, mesela Kıbrıs Rum Kesimi... Bunların katılacağı bir Paris Konferansı'na biz katılamayız" dedim. Bir diğer konu Afganistan meselesi. Askerimiz artık orada yok. Tabii bunların sıkıntıları var; orada zaman zaman Fransızlar olabilir, bunların oradan alınması gibi...
Ondan sonra güney Kafkasları gündeme getirdi. Kafkaslar'da atılan olumlu adımlar var ve Sayın İlham Aliyev kardeşimiz kararlı bir şekilde sürdürmek istiyor. Paşinyan'la da görüşmesi oldu. Bölgede 6'lı bir platform oluşturalım konusu gündeme geldi. Rusya, Azerbaycan, Türkiye, İran, Gürcistan ve Ermenistan. Eğer hepsi kabul ederse burada bir barış platformu oluşturmuş oluruz.
TURKOVAC'I DÜNYA İLE PAYLAŞACAĞIZ
Aşı konusunda bir iddiayla ortadayız. TURKOVAC'ı inşallah yıl sonuna kadar üretime geçtiğimizde bunu dünya ile paylaşacağız. "Siz yapmadınız ama biz yapıyoruz" mesajı vereceğiz. Bu yaklaşımımızı elektronik solunum cihazlarında gösterdik. Afrika ülkeleri başta birçok ülkeye gönderdik. TURKOVAC üretime girdikten sonra dünyada dengeleri biraz değiştiririz.
Küresel iklim değişikliğiyle mücadele için mali taahhüt konusunda verilen sözler hakikaten büyük. Özellikle Afrika ülkelerine çok ciddi bir destek olmadı. Biz her türlü desteği Afrika ülkelerine verdik.
ÜLKEMİZİN İTİBARI İÇİN GİTMEDİK
Glasgow'da düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği konulu Liderler Zirvesi için talep ettiğimiz güvenlik protokolü standartları vardı. Bize karşılanamayacağı söylendi. Daha sonra standartların başka bir ülke için sağlanabildiğini öğrendik. Bu diplomatik teamüllere de uymuyor. Boris Johnson zorluk çıkarıldığını söyledi. Taleplerimiz yerine getirilmeyince gitmekten vazgeçtik. Bu sadece kendi güvenliğimizle ilgili değil, ülkemizin itibarıyla da ilgili. Biz milletimizin itibarını korumakla mükellefiz.
G20'DE YOĞUN DİPLOMASI TRAFİĞİ
Başkan Erdoğan, G20 Liderler Zirvesi'nde "Küresel Ekonomi ve Küresel Sağlık" temalı özel oturumda yer aldı. Oturum öncesinde ABD Başkanı Joe Biden, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve BM Genel Sekreteri Antono Guterres ile bir süre ayaküstü sohbet eden Erdoğan, ilk olarak AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile bir araya geldi. Ardından İtalya Başbakanı Mario Draghi'yi kabul etti. Hollanda Başbakanı Mark Rutte'yi de kabul eden Erdoğan, Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo ile bir araya geldi. Zirvenin ikinci gününde Erdoğan, Biden ile bir araya geldi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile de görüşen Erdoğan son olarak Merkel ile bir araya geldi. Görüşmede, Almanya'da yeni koalisyon hükümetini kurmak için müzakereleri sürdüren Olaf Scholz da yer aldı.