Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 65 yıl aradan sonra ilk kez yapılan Cumhurbaşkanı düzeyindeki iki günlük Yunanistan ziyareti dönüşü öncesi Gümülcine'de gazetecilerle biraraya geldi. Erdoğan gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
Erdoğan'ın sözlerinden satırbaşları şöyle:
TAKINTI HALİNE GELMİŞ: Ziyaret öncesinde, bir Yunan televizyonuna (Skai TV) verdiğim mülakatta Lozan'la ilgili bir soruya yanıtımı Yunanistan'ın toprak bütünlüğünde sanki Türkiye'nin gözü varmış gibi yanlış çıkarımlarda bulunanlar olmuş. Halbuki benim ağzımdan öyle bir şey çıkmadı. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yok. Ben Lozan konusunda bana yöneltilen bir soruya cevaben, gerekiyorsa pekala güncelleme yapılabileceğini belirttim. Kaldı ki Lozan, sadece Türkiye- Yunanistan arasında bir antlaşma değil. Lozan, farklı devletlerin işin içinde olduğu, çeşitli meseleleri konu alan muhtelif protokoller de içeren ayrıntılı bir antlaşma.
Yunanistan Cumhurbaşkanı bu tür antlaşmaların güncellenemeyeceği kanaatinde. Bana göre ise taraflar ihtiyaç hissederlerse pekala güncellenebilir.
Biz parlamentolarda gerekirse anayasaları bile değiştirmiyor muyuz? Değiştiriyoruz. Dolayısıyla antlaşmalar da gerek görülürse elbette güncellenebilir. Ama bu konu biraz sanki takıntı haline gelmiş gibi. Aynı şeyi Başbakan Çipras'ta da gözlemledim. Lozan'ı sadece Türkiye- Yunanistan arasındaki bir konu gibi telakki etmek yanlış.
Lozan, muhtelif boyutları olan devasa bir antlaşma.
Gerek görülmesi halinde güncellenebilir.
Devam etmesi gerekiyorsa tabii ki devam eder. Ama taraflar belirli noktaları güncelleme ihtiyacı hissederlerse, bunu pekala yapabilirler.Yunanistan'ın Lozan'ın mevcut düzenlemelerine tam riayet etmediği noktalar var.
RAHATSIZ OLMALARINI ANLAMIYORUM: Celal Bayar Lisesi'nde soydaşlarımızla bir araya gelmemizden rahatsız olunmasını anlamıyorum.
Böyle bir buluşmaya tahammül dahi edememeyi, demokrasiyle, demokratlıkla bağdaştırmak mümkün değil. Lozan'da azınlıklara tanınan hakların hayata geçirilmesi önemli. Ama mesela orada müftülük seçimi meselesini yıllardır konuşmamıza rağmen hala halledebilmiş değiliz. İkide bir bize söyledikleri şey Heybeliada Ruhban Okulu. Hadi biz o meseleyi de hallettik diyelim, peki Batı Trakya'daki soydaşlarımızın okullarına yönelik tavrınızı nereye koyacağız? Ya da Atina'daki cami meselesi. Bir şey yaptılar ama, camiye bile benzemiyor. Minaresi yok.
Kendisine, "Çansız kilise olur mu?" diye sordum.
"Olmaz, iyi olanı tabii ki çanlı olanıdır" dedi. Yani minare de bizim için bu kadar önemli. Baş müftüyü atayarak belirliyorlar. Halbuki oradaki Müslümanlar kendi baş müftülerini kendileri seçebilmeli. Sen Sinod diye adlandırılan kurul için neler yaptığımızı anlattım. Sen Sinod'ta patrik seçimi için yeterli sayıda piskopos kalmamıştı. Patriğe haber gönderdim:
"Bize isim verin, onları vatandaş yapalım." 17 isim bildirdiler. Biz de dediğimizi yapıp sorunlarını çözdük. Sümela'yı biz yapıyoruz. 7 Ocak'ta Fener'de Bulgar Ortodokslara ait olan Demir Kilise'nin açılışını Başbakanı Boyko Borisov'la beraber yapacağız.
KAVGA FAYDA SAĞLAMAZ: Türkiye olarak bizim derdimiz, Yunanistan'la ilişkilerimizde de açık ve samimi olarak, yapıcı bir tutumla meselelere çözüm üretmektir. Komşu iki ülkeyiz. Kavga kimseye fayda sağlamaz. Türkiye'den 800 bin turist Yunanistan'a gitmiş. Onlardan da bize 600 bin turist gelmiş. Ortak yönlerimiz bir hayli fazla. Bunu yolda hissediyorsunuz zaten. Halklarımız arasında sorun yok. Bizler her iki ülkeye, her iki topluma fayda sağlayacak adımlar atmaya odaklanmalıyız.
Şunu da hatırlatayım: Mesela 15 Temmuz gecesi, beni ilk arayanlardan biri Cumhurbaşkanı Pavlopoulos olmuştur. Böylesine vefalı bir dostun davetine icabet etmek, bizim için ayrıca önem taşıyordu.
Türkiye de Yunanistan da soydaşlarını iki ülke arasında bir köprü olarak görmelidir.
SAMİMİ OLUNSAYDI İSTİŞARE EDERLERDİ
"Kudüs konusundaki tavrımız belli. Bunu bir mesajla da açıkladık. (ABD yönetimi ve Başkan Trump'a) Samimi olunsaydı, bir adım atmadan önce en azından istişare ederlerdi. Görünen o ki, 'Diğer ABD başkanları yapmamıştı ama ben yaparım' anlayışıyla hareket edildi. Türkiye şu anda İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı. Çarşamba günü İstanbul'da düzenleyeceğimiz Olağanüstü İslam Zirvesi'nde Kudüs konusunda neler yapılabileceğini ele alacağız. Arap Ligi toplantıda bulunacak. Dönem başkanı Ürdün Kralı 2. Abdullah. O da bizim gibi düşünüyor. İslam ülkeleri bu konuda ortak bir tavır sergilemeli. Toplantıyı çok çok önemsiyorum. Biz üstümüze düşeni yapıyoruz. Bu işin hassasiyetini anlayanlarla beraber görevimizi yerine getireceğiz."
ABD'NİN ALDIĞI KARAR BAŞKALARINI BAĞLAMAZ
"ABD yönetiminin aldığı karar, başka devletleri bağlamaz. Sayın Putin konuyu BM Güvelik Konseyi gündemine getirdi. Ama konseyin alacağı karar belli. Niye? ABD kararını vermiş zaten. ABD bir taraf olacak, diğer 4 üye bir taraf. Sayın Papa'nın ve Yahudilerin duruşu önemli. Kudüs, üç semavi din için de kutsal. Statüsü değişmemeli. Temenni ederim ki yol erkenken hatadan dönülür. Bu yanlış adım, bölgeyi ateş çemberi içine sürükleyebilir."
"İslam dünyasındaki bölünmüşlük ve sorunlar ABD'nin böyle bir karar almasını kolaylaştırdı. Kudüs konusunda böyle bir adım atılması, birilerinin durumu fırsat bildiğini gösteriyor. ABD Kuzey Suriye'ye 4 bin TIR silah taşıdı. DEAŞ kalmadığına göre, bunca silahın işi ne? Müslümanlar olarak uyanık olmak zorundayız."
FETÖ'CÜLER İÇİN İADE TALEP EDECEĞİZ
"Yunanistan'a kaçmış olan darbeci 8 asker ve 2 SAT komandosunun iadesini gündeme getirdik. Yargı sürecinin devam ettiğini anlattılar. Adalet Bakanımız yakın markajda takipte olacak; iade talebinde bulunma yoluna gidecek."