Hiç olmadık günler kış gibi geçip, hava buz gibi soğuyunca ülke çapında birçok sebze ve meyve donmuştu nisan ayında. Üstelik bir önceki yıl da aynı durum yaşanmıştı.
Mesela kayısı cenneti Malatya'da 2014 yılında kayısıların yüzde 95'i donmuştu ve öğrenmiştim ki kayısı ağaçlarını ve de kayısı çiçeğini dona karşı sigortalayan üretici sayısı ne yazık ki çok azdı. İl genelinde 350 bin ton düzeyindeki rekolte 2014'te 30 bin tona kadar düşmüştü ve neticede sigortasız üreticiler büyük zarar etmişti. Gelirinin önemli bir kısmını kayısıdan elde eden Malatya için 2014 hiç de iyi bir yıl olmamıştı bu nedenle. Aslında sadece kayısıda değil, ülke genelinde başta fındık olmak üzere birçok meyve, yemiş ve sebzede de aynı durum yaşanmıştı.
O günlerde bir yazı yazmış ve yaşanan bu don felaketi kayısı üreticilerinin kulağına küpe olur mu diye sormuştum. Tarım Sigortaları Havuzu'ndan (TARSİM) sigorta yaptıranların priminin büyük bir kısmını da devlet ödediği halde, üreticiye bu sigortayı yaptırmak hâlâ pahalı geliyor ya da risk almayı tercih ediyordu. Düşünün meyvede özellikle primin yüzde 67'sini devlet ödüyor.
Bu yıl biliyorsunuz nisan ayı hiç de bahar gibi geçmedi. Pek çok ilde kar yağdı, don oldu. Öğrendik ki birçok meyve ağacı da dondan etkilendi. Merak ettim acaba nisan ayında 3 kez don yaşayan Malatya'da Çiftçi Kayıt Sistemi'nde olan yaklaşık 30 bin kayısı üreticisinden kaçı sigorta yaptırdı bu yıl? Dondan etkilenen kaç kayısı bahçesi sahibi TARSİM'e hasar için başvurdu?
Dün TARSİM Genel Müdürü Yusuf Satoğlu ile görüştüm. En azından şuna sevinebiliriz. Ülke genelinde bahçelerini, ürünlerini sigorta ettirenlerin sayısında önemli bir artış var. Bu yıl bir önceki yıla göre poliçe sayısında yüzde 30 artış olmuş ve poliçe adedi 1 milyon 200 bine ulaşmış.
Satoğlu, üreticilerde görsel bir alışkanlık olduğunu ve ancak hasarı yaşadıktan sonraki yıl sigorta yaptıranların sayısında ciddi artış yaşandığını söylüyor. Haksız da sayılmaz. Malatya özelinde tüm kayısılar 2014'te don kurbanı olunca, poliçe adedinde bu yıl yüzde 28'lik bir artış olmuş.
Sigorta bedelinde yüzde 47 oranında bir artış yaşanmış ve toplamda 18 bin poliçeye ulaşılmış. Ülke genelinde kayısı poliçesi ise 22 bin 712'yi bulmuş.
Neyse ki bu yıl yaptıkları incelemelerde 2014 yılında olduğu gibi yüzde 100'lük bir hasar yok Malatya'da. Ancak yine de TARSİM'e yaklaşık 18 bin hasar ihbarı gelmiş.
Satoğlu, haziran ayının başına kadar bahçelerde hasar incelemesine devam edeceklerini ve sigortalı üreticinin varsa hasarları karşılayacaklarını söylüyor.
Geçen yıl TARSİM, Türkiye genelinde yaşanan hasarlar için sigorta yaptırmış üreticilere toplam 530 milyon lira ödemede bulunmuştu.
Yusuf Satoğlu, hâlâ TARSİM'in ne yaptığını üreticinin tam anlamıyla anlamadığını, sigortanın ne kadar önemli olduğunun farkında olmadığını söylüyor ve bunu aşmak için birçok ile giderek bilgilendirme toplantıları yapacaklarını söylüyor.