Ekonomi Bakanlığı'nın Kürşad Tüzmen'in bakan olduğu dönemden beri takip ettiğim ve özellikle yurtdışında 'Türk malı, Türk markası' imajına katkısını örnekleriyle gördüğüm Turquality programında ikinci 5 yılda neler yaşandığını zaman zaman bakanlık yetkilileriyle bir araya gelip öğreniyoruz. Bu kapsamda son buluşmamız İhracat Genel Müdürü Yavuz Özutku ile oldu. Bu kez Özutku, programda yer alan beyaz ve elektronik eşya sektörünün öncü markalarının CEO, genel müdür ve yönetim kurulu başkanlarını davet etmişti.
Özutku programın genel gidişatı hakkında bilgi verdi, Arçelik, Vestel, Arzum, Simbo ve Termikel'in yöneticileri de Turquality işbirliği sonrası yurtdışında neler yaşadıklarını ve markalarına nasıl katkı yaptığını anlattı.
Gördüm ki Arçelik gibi sektörün en büyüğü olsan da Termikel gibi yeni yeni markayla yurtdışında kendine yer bulmaya çalışsan da devlet gücünü arkanda hissetmek ayrı önem taşıyor. Evet toplamda harcanan paralar öyle çok büyük değil. Şöyle ki, 6 yıl önce başlatılan Turquality programı kapsamında devlet şirketlere 604.1 milyon lira destek vermiş. Şirketler de bir bu kadar daha harcamış. Yani toplamda 1.2 milyar lira harcanarak, yurtdışında seçilen markaların mağazaları açılmış, reklamları yapılmış, fuarlarda ürünleri sergilenmiş.
Ancak 'Olumlu Türk Malı İmajı Oluşturmak' için yurtdışında markası için harcama yapan şirketlere bu harcamaların yüzde 50'sini veren devlet Turquality ile daha önemli bir katkı daha yapıyor. O da şirketler daha kaliteli, yeterli, uzman yöneticilere sahip olsun diye Koç ve Sabancı Üniversitesi'nde 'Yönetici Geliştirme Programı' kapsamında eğitim alınmasına öncülük ediyor. Bugüne kadar bu eğitimden geçen yönetici sayısı 701 kişi olmuş. Üstelik devlet Turquality'e katılan şirketlere strateji, operasyon, organizasyon ve teknoloji danışmanlığını dünyaca ünlü danışmanlık şirketleri kanalıyla veriyor ki o günkü buluşmadan gördüğüm kadarıyla bu hizmetlerden şirketler son derece memnun.
Bugüne kadar devlet Truquality programına 93 firmanın 105 markasını almış. 47 firmanın 49 markasına da marka desteği vermiş. 2013'te 143 firma yurtdışı faaliyetleri için 169 milyon lira destek almış. Güzel olan şu, program başarılı oldukça şirketlerde 'marka yaratmanın önemi' daha iyi anlaşılıyor ve çabalar artıyor. Başarılı örnekler başka şirketlerin marka çıkarmaları için bir motivasyon kaynağı oluyor. Ne yazık ki buluşmada beklediğimiz üzere Yavuz Özutku program sayesinde 2013'te Türkiye'den ihraç edilen ürünlerin birim kilogram fiyatını açıklamadı. Henüz hazır değilmiş. 2012'de ortalama ihraç ürünlerin birim kg fiyatı 1.58 dolar iken Turquality programına katılan şirketlerde bu rakamın 3.28 dolar olduğunu biliyoruz. Bakalım bir yıl sonra bu rakam ne oldu? Şimdi merakla Özutku'dan bu rakamı açıklamasını bekliyoruz.
