Ramazan ayı, ikinci defa Covid-19 salgını gölgesinde geçiyor. Ramazan ayının gelmesi ile birlikte beslenme düzeninin tamamen değişmesi, özellikle sahur ve iftar arasındaki sürenin fazla olması gibi etkenler nedeni ile ağız sağlığı büyük risk altındadır. Bu dönemde ağız ve diş bakımının daha özenli bir şekilde yapılması gerekir. Solunum yolu enfeksiyonları, diş ve dişeti rahatsızlıkları, mide problemleri, böbrek ve karaciğer yetmezliği gibi ciddi hastalıkların ağız kokusuna neden olabileceği gibi, Ramazan ayında açlık ve susuzluğa bağlı olarak ortaya çıkan sıkıntıların başında da ağız kokusu gelir. Bu dönemlerde ortaya çıkış nedeni belli olan ağız kokusunu önleyebilmek mümkündür.
AĞIZ KOKUSU ARTAR
Ramazanda dişler fırçalanmadığında, sahurdan iftara kadar geçen süre bakterilere ağızda kolayca üremesi için yeterli zamanı tanır. Bu durum ağızda kötü koku ve diş çürümelerine yol açar. İftar ve sahurdan sonra fırçalanmayan dişlerde oluşan bakteriler ağızda asitlenmeye ve diş çürümelerine neden olur. Bu durum enfeksiyon yolu ile birçok hastalığa da davetiye çıkarabilir. Diş çürüklerinden ve ağız kokusundan korunmak için, iftar ve sahurdan sonra dişlerin mutlaka fırçalanması gerekir.
Ağız kokusunu önlemek için:
■ Dişleri fırçalanırken, dil yüzeyi ve diş eti bölgelerinin de iyice temizlenmesi gerekir.
■ Özellikle Ramazan ayında oruç tutanların ayrıca ağız antiseptiği kullanmaları da tavsiye edilir. Eğer böyle bir imkan yoksa tuzlu su ile de gargara yapılabilir.
■ Ağız bakımı için ayrıca diş ipi kullanılmalı, ağız içindeki iç ve dış yüzeyler ile dil üstü mutlaka en az iki dakika fırçalanarak, temizlenmelidir.
■ Ağız kokusuna neden olan diş çürüklerinden korunmak için, bu aylarda asitli yiyeceklerden ve içeceklerden uzak durulması gerekir. Sahurda karbonhidratlı yiyecekler daha az tüketilmeli, peynir ve süt gibi kalsiyumlu yiyecekler ile meyve sebze ağırlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.
■ Oruç nedeni ile gün içinde yeme ve içme fonksiyonları azaldığı için, tükürük bezlerinin ürettiği salgı ve tükürüğün yıkama kapasitesi azalır. Bu nedenle bakterilerin üremesi ve çürüklerin oluşması için yeterli zemin hazırlanmış olur.
■ Bu aylarda tatlı tüketiminin artması ile kahve, çay gibi içeceklerde daha çok tüketildiği için bakterilerin artmasına neden olarak, çürüklerin de oluşumunu hızlandırmaktadır.
■ Tüm bunlar yaşanırken ağız kokusunun da ortaya çıkması an meselesidir.
■ Bu yüzden Ramazan ayında tatlı tüketimine özen gösterilmesi ve ardından dişlerin fırçalanması önemlidir.
DİŞ İPİ KULLANIN
Ramazan döneminde ve sonrasında daha büyük sıkıntılar yaşamamak için, alınabilecek önlemler ile ağız sağlığını korumak mümkündür.
■ Başta sahurda olmak üzere çok şekerli gıdalardan kaçınmalı
■ Sahur sonrasında dişler mutlaka fırçalanmalı
■ Gargara yapılmalı
■ Diş ipi kullanılmalı
■ Ağız kokusunu engellemenin en kolay yolu dişleri sık sık fırçalamaktır. Ağız kokusunun oluşmasının en büyük nedeni diş hastalıklarıdır. Koku; çürük veya kırık dişlerin ağızda bulunması ile ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlar tedavi edilirse eğer, ağız kokusunda da belirgin bir düzeyde azalma veya tamamen yok olma söz konusu olabilir.
RAMAZAN AYINDA DİŞ ÇÜRÜKLERİNE DİKKAT
Ramazan'da diş tedavisi yapılabilir mi?
■ Anestezi uygulanmadan yapılabilen işlemler oruç bozmaz. İşlem sırasında kişi ağzını temizlemek için kullandığı suyu yutmadığı müddetçe bir sorun yaşanmaz. Dişleri fırçalamak oruç bozmaz. Diş fırçalamak vücudu besleyen bir durum olmadığı için oruçluyken diş macununu yutmamak kaydıyla diş fırçalamanın bir mahsuru yok. Oruçluyken ağız kokusu nasıl önlenebilir?
■ Ağız kokusu, yalnızca diş çürüklerinden meydana gelmez. En büyük sebebi diş eti iltihabıdır. Ayrıca protezler de ağız kokusu yapabilir. Diğer taraftan bronşlar ve mideyle ilgili kokular da meydana gelebilir. Bilhassa, daha önce yediğimiz gıdalar ve midenin boş olması, koku olasılığını artırır. Geniz eti akıntıları da koku yapabilir. Ağız bakımı özellikle sahurda yeterince iyi yapılmadığında koku daha da artabilir. Ağız spreyleri oruçluyken de rahatlıkla kullanılabilir, kokuyu gideren ağız gargaraları ise yutmamak kaydıyla gün içinde birkaç kez tekrarlanabilir.
Ayrıca tükürük salgısını artırıcı tedbirler bu kokuyu baskılar.
Ramazan'dan önce de kişiler diş bakımı yaptırırsa böyle bir sorunla karşılaşmaz.
Ramazan ayı, çürük oluşumunu tetikler mi?
■ Evet, özellikle iftarda ve sahurda yenilen yemeklerden sonra ağızdaki dengeler tamamen bozulur, asit oranı artar.
Dolayısıyla bakteri çoğalması için uygun ortam oluşuyor. Yemek yenildikten sonra hemen yatıldığı için ağız içi harareti artar, daha çok bakteri üreyebilir. Bu dönemde dikkat edilmezse, diş çürükleri artar.
Oruç tutarken dişler fırçalanabilir mi?
■ Yemekten sonraki 30 dakika içinde bakteriler dişte çürüme yapmaya başladığından sahurda mutlaka dişler fırçalanmalı.
Ancak unutulması halinde gün içerisinde de fırçalanabilir.
Oruçluyken diş fırçalamanın aslında hiçbir mahsuru olmadığı, din adamları tarafından da defalarca onaylandı. Diş fırçalamak vücudu besleyen bir durum olmadığı için oruçluyken de diş macununu yutmamak kaydıyla diş fırçalamanın bir mahsuru yok.
Diş macunu da, ağız suyu da oruçluyken rahatlıkla kullanılabilir. Banyo yapmanın nasıl oruç için bir mahsuru yoksa, diş fırçalamak da aynı mantığı taşıyor. Oruçlu kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?
■ Orucun bozulması için yeme, içme ve cinsel ilişki ya da bu anlamları ifade eden bir fiilin işlenmesi gerekir. Bu sebeple sırf diş tedavisi sebebi ile oruç bozulmaz.
Tedavinin ağrısız gerçekleşmesi için yapılan enfeksiyonlar da beslenme amacı taşımadığı için orucu bozmaz.
Ancak tedavi sırasında yapılan başka işlemler sebebi ile -mesela ağız su ile çalkalanırken- boğaza su, kan veya tedavide kullanılan maddelerden biri kaçarsa oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
Ramazan'da ağız bakımı nasıl yapılmalı?
■ İftardan ve sahurdan sonra dişlerin daha özenle fırçalanması gerekir. Bir ay boyunca dil altı ve diş eti bölgelerinin iyice temizlenmesini, bir de ağız antiseptiği kullanılmasını özellikle öneriyoruz. En basiti; tuzlu suyla gargara yapmaktır. Daha etkili olan anti bakteriyel gargara ya da ağız spreyi gibi ürünler de kullanılabilir.