Bu hafta sizlere pandemi sürecinde diş tedavilerinizi aksatmadan nasıl bir diş kliniğine gidebileceğinizi anlatacağım...
Diş hekimliğinin pandemi ile bağlantısı nedir?
Pandemi sürecinde ilk kural sosyal mesafedir. Söz konusu diş hekimliği olunca sosyal mesafeyi korumak mümkün değildir. Bilindiği üzere Covid- 19, MERS, SARS gibi virüsler solunum yolu ile bulaşmaktadır. Bu sebepten dolayı hastalarla yakın temas halinde olan diş hekimleri en büyük risk gruplarındandır.
Covid-19 hiç belirtisi olmadan da geçirilebilir. Bu durumdaki bir kişiye uzun süreli tedavide uygulanan genel anestezi, yüksek tansiyona sebep olabilir.
Diş hekimi tedavilerinde bir hastanın tedavisi genellikle bir kerede bitmemektedir. Bir hastanın birkaç kez gelmesi gerekebilir. Bu sebeple diş hekimleri en çok kişisel koruyucu ekipmana ihtiyacı olan hekimlerdir.
Pandemik hastalıklar diş hekimlerine nasıl bulaşır?
Virüs; hasta bireylerden öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçılan damlacıklarla, hastaların bulaştırdığı yüzeylere temasla veya solunum yolu ile bulaşır. Bir diş hekiminin ağız içinde çalışmasından dolayı damlacık, kan, tükürük ile karşı karşıya kalma oranı çok yüksektir. Sterilizasyonu iyi yapılmayan cerrahi aletler ile temas halinde de virüsü kapma oranı oldukça yüksektir.
Normale dönüş süreci diş hekimlerinde nasıl gerçekleşmelidir?
Diş hekimlerinin muayenehanelerinde gündelik olarak kullanılan aletleri dezenfeksiyon işlemleri yapılmaktadır. Pandemi sürecinde normal hayata dönüşte buna ilave olarak tüm yüzeylerin özel bir cihazla dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır. Normalde de eldiven ve maske ile aldığımız önlemleri siper maskeler, gözlükler ve tek kullanımlık önlükler ile güçlendirmemiz gerekir. Öncelik bu süreçte her zaman daha acil olan diş tedavilerine verilmelidir.
FAZLA EŞYA OLMAMALI
Diş hekimi ve çalışanlar nasıl önlemler almalıdır?
Öncelikle hasta bekleme odaları, banko ve muayene odaları yeniden düzenlenmelidir. Fazla olan bütün eşyalar ortadan kaldırılmalı, gazete, dergi gibi eşyalar bulundurulmamalıdır. Böylece yüzeylerden bulaşma riski en aza indirilmiş olacaktır. Kişisel koruyucu ekipmanlar mutlaka yedeklenmeli, herhangi bir stok sorununa karşı önlem alınmalıdır. Hasta randevuları sık ve peş peşe verilmemelidir. Bekleme odasında oluşabilecek kalabalıkların önüne geçilmelidir. Hasta muayene odalarına hasta yakınları alınmamalıdır. Hastaların işlemden önce ateşleri ölçülmeli, sosyal mesafe olabildiğince korunmalıdır. Covid-19 geçirmiş bir hasta en az bir ay sonra diş tedavisi için kabul edilmelidir. Banko personelinin yüzünde mutlaka siperlik ve maske olmalıdır. İşlemler olabildiğince hızlı halledilmeli, hasta çok bekletilmemelidir. Diş hekimi ve yardımcı personelleri muayene sırasında bütün önlemleri almalı ve olabildiğince yakın temastan kaçınılmalıdır. Tedavi esnasında saat, künye, küpe gibi aksesuvarları takmaktan kaçınılması gerekir. Tedavi süreci olabildiğince kısaltılmalı, muayene odalarında çok uzun süre kalınmamalıdır. Eldivenler sık sık değiştirilmelidir. Hastadan alınan ölçü laboratuvara gönderilmeden önce mutlaka ölçüyü bozmayacak bir solüsyonla temizlenmelidir. Laboratuvardan gelen dişler de mutlaka dezenfekte edildikten sonra hastaya sunum için hazırlanmalıdır.
Randevu verilmeden önce sorulması gerekenler
Diş tedavisi için randevu vermeden önce hastalara telefonda bazı sorular sormak gerekir.
Son zamanlarda ateşiniz 37.3 ya da üzerine çıktı mı?
Ateşi olan birisiyle temasta bulundunuz mu?
Yurt dışı seyahatleriniz oldu mu?
Yurt dışından gelen biriyle görüştünüz mü?
Covid-19 geçiren biriyle bir araya geldiniz mi?
Son 15 gün içinde halsizlik, öksürük, kas ağrısı, tat alma bozukluğu, duyu bozukluğu gibi belirtiler oldu mu?
Bu belirtilere sahip biriyle yakın zamanda temasınız oldu mu?
Bu sorulara yeterli cevaplar verildiyse hastaya randevu oluşturulmalıdır.
MASKE KULLANIMINDA YAPILAN HATALAR
Maske yüzünüzü tam kapsayacak şekilde takılmalıdır.
Maskenin dış kısmına el ile dokunulmamalıdır.
Maske varken sosyal mesafe kurallarına uymayarak yakın temasta bulunulması bir koruma sağlamamaktadır.
Maske takarken burun açıkta bırakılmamalı, çene altına indirilmemelidir.
Başkasının maskesi asla kullanılmamalıdır.
Bir maskeyi değiştirmeden sürekli olarak aynı maskeyi kullanmak daha tehlikelidir.
Kişisel koruyucu ekipmanları kullanırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Diş tedavilerinde hekim ve yardımcı personel sivil kıyafetiyle çalışmamalıdır. Mutlaka önlük giyilmelidir. Küpe, kolye, saat gibi takıları takmaktan kaçınılmalıdır. Hasta başında giyilen önlükler mutlaka her hastada değiştirilmelidir. Tek kullanımlık önlükler tercih edilmelidir. Tırnaklar kesinlikle uzatılmamalıdır.
Eller bol su ve sabun ile 20 saniye boyunca yıkanmalıdır.
Saçlara mutlaka tek kullanımlık bone takılmalı, kesinlikle açık ve dağınık bırakılmamalıdır.
Maske mutlaka siperlik ile desteklenmelidir.
Eldiven takmadan önce el hijyeni sağlanmalıdır.
Hastanın tedavisi bittikten sonra önce eldivenler çıkarılmalı, eller tekrar bol su ve sabun ile yıkanmalıdır.
Önlük yüze temas ettirmeden katlayarak çıkartılmalıdır. Daha sonrasında yüzdeki siper veya gözlük çıkartılır.
Eller tekrar su ve sabunla yıkanmalıdır.
El dezenfektanıyla eller dezenfekte edilmeli, en son yüz maskesi çıkarılmalıdır.
Eller rutin olarak 20 saniye boyunca sabun ve su ile yıkanmalıdır.
Çıplak elle muayene odasında hiçbir yere dokunulmamalıdır.
Hasta çıkmadan maske çıkarılmamalıdır.
MUAYENE ODASI TEMIZLİĞİ NASIL YAPILMALIDIR?
Hastanın tedavisi bittikten sonra muayene odasının kapısı kapatılarak camlar açılmalıdır. Oda temizliğine, vakit varsa 15 dakika havalandırıldıktan sonra başlanmalıdır. Bu 15 dakika boyunca içerideki hava dışarıyla yer değişmiş olacaktır. Bu esnada oda dışında beklenmelidir. Havalandırma bittikten sonra bütün yüzeyler dezenfekte edilmelidir. Temizlik yaparken kalın eldivenler tercih edilmeli, siper veya gözlük takılmalıdır. Klimayla oda soğutması hasta girmeden önce yapılmalı, hasta girdikten sonra klima ile soğutma işlemine son verilmelidir. Temizlik yaparken eldivenler sık sık değiştirilmelidir. Uzun süre kullanılan eldivenler elin terlemesiyle beraber bakteri üretimine neden olmaktadır.