20'lik dişler ağızda en son çıkan dişlerdir. Genellikle 16 yaşından sonra çıkmaya başlar, bu da çoğu zaman sıkışıp kalmalarına sebep olur. Ağzın gerisindeki üçüncü azı diş grubudur ve temizlenmeleri zordur. Çoğu insanın dört adet 20'lik dişi bulunurken, bazılarında daha az bulunur. Çok çok şanslı olan bazılarının ise hiç yoktur. Eğer ağız küçükse dişler çene kemiğinin içinde sıkışıp ortaya çıkamayabilir. Diş hekimleri tarafından çekilecek röntgenler, varlıklarını ve posizyonlarını doğrulayabilir. Eğer çenenin derinliklerinde salya ve yemekten uzak kalırlarsa sorun çıkarmazlar fakat röntgenle sürekli kontrol edilmeleri gerekir. Eğer 20'lik dişler güzel ve dik bir şekilde çıkmış ve sorun yaratmıyorlarsa onları çektirmek için hiçbir neden yoktur. Fakat fırçalanmazlarsa ilk çürüyecek olan dişler onlardır ve eğer 20'likleri çektirmek istemiyorsanız onları temiz tutmak zorundasınız. Sadece bu amaç için bir bebek diş fırçası kullanmanız mantıklı olabilir. Çoğu zaman ağızda yeteri kadar yer yoktur ve 20'lik dişler diş eti ile öndeki azıların arasında sıkışıp kalırlar. Yiyecek artıkları ve bakteriler bu iki dişin arasında birikir. Bu, bu alanda oluşacak apseler ve şişkinliklere neden olur. Ayrıca üstteki 20'lik diş bu alana baskı yaptığından acilen çekilmesi için neden oluşturur.
ENFEKSİYONLAR SAATLİ BOMBA GİBİDİR
İnsanların yaklaşık yüzde 60'ı hayatlarında bir veya iki kez 20'lik diş problemiyle karşılaşırlar ve genelde bu dişlerin çekilmesiyle sonuca ulaşılır. 20'lik diş kaynaklı enfeksiyonlar çok acılı ve ciddi olabilir. Şişme ve apseler surata sıçrayabilir. Yutkunmak zorlaşır ve trimus denilen ağzın açılıp kapanmasını engelleyen bir travma oluşabilir. Böyle bir durumda ilk önce içerdeki irin 20'lik diş çekilmeden önce temizlenmelidir. Enfeksiyon temizlenene kadar ağrı kesiciler de etkili olmayacaktır, yani evde kendi başınıza tedavi olmaya kalkmayın. Enfeksiyonlar her zaman hızlı ve profosyonel olarak temizlenmelidir. 20'lik diş enfeksiyonları ise saatli bomba gibidir.
AĞRI KESİCİYİ DİŞİN ÜSTÜNE KOYMAYIN
Enfeksiyonlu 20'lik dişin evde bakımı için aşağıdaki önerilere dikkat edin:
Gerekliyse ağrı kesici alın fakat asla ilacı direkt olarak dişin üstüne koymayın, diş etlerinde deliğe yol açabilir. Bütün ağrı kesicileri kullanabilirsiniz.
Tuzlu su gargaraları ve diğer ağız sağlığı ürünlerinin kullanımı rahatsızlığınızı azaltabilir.
Yumuşak bir diş fırçası kullanarak bölgeyi elinizden geldiğince temiz tutun.
ANESTEZİ ALTINDA DİŞ ÇEKTİRME
Dişi lokal anesteziyle çekmek; genel anesteziyle çalışmaktan çok daha acısız, kolay ve cüzdan dostudur. Fakat eğer genel anesteziyle çalışılacaksa bütün 20'lik dişler aynı anda tek bir operasyonla çekilmelidir. Dişler davye dediğimiz çekim aleti ile mi çekilir yoksa cerrahi müdahale gerekli midir? Bu dişlerin davye tarafından tutulmak için uygun posizyonda olup olmamasına bağlı olarak değişir. Normalde üstteki 20'lik dişler kolayca çekilirler fakat alttakiler genelde yamuk büyüdüklerinden bu mümkün değildir. Lokal anestezi altında diş eti açılır, diş çekilir ve diş etleri geri dikilir.
SAĞLIKLI DİŞLERE ZARAR VEREBİLİR
Öndeki dişe baskı yaparak çapraşıklığa neden olabilir.
Öndeki dişte çürüğe neden olabilir.
İltihap için uygun bir ortam yarattığından, zaman zaman ağrı ve şişliğe neden olabilir.
Mevcut iltihap, vücudun zayıf bir anında kana karışıp kalp, böbrek, beyin, eklemler gibi organlara yerleşebilir ve hayati tehlike yaratabilir.
20 YAŞ DİŞLERİNİN BELİRTİLERİ
Ağrı (kendiliğinden veya üstüne basınca)
Şişlik (ağız içerisinde veya yüzde)
Kızarıklık
Çene altındaki lenf bezlerinin şişmesi
Yutkunma zorluğu
Ağzın kapatılamaması veya kapatınca 20'lik yaş dişi üzerindeki diş etinin ısırılması, baskı olması
OPERASYON SONRASI BAKIM
Yara yeri kesinlikle kurcalanmamalı.
İlk 24 saat boyunca diş çekilen tarafla çiğnenmemeli.
Kanamayı artırıp iyileşme sürecini uzattığı için ilk 24 saat kesinlikle sigara içilmemeli.
Kan pıhtısının yerinden oynamaması için hasta tükürmemeli.
Kanama kontrol edilmeli ve dikiş atılmamışsa steril gazlı bezle tampon yapılmalı.
Operasyon sonrası bölgeye soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılmalı ve yüzün şişmesi engellenmeli.
ÇEKİM YERİ 10 GÜNDE İYİLEŞİR
Dış çekildikten sonra oluşan boşlukta bir kan pıhtısı oluşur ve bu pıhtı, bir kapatıcı görevi görerek çekim yapılan bölgenin iyileşmesine yardımcı olur. Diş çekiminden sonraki beş gün içinde bu kan pıhtısı atar ya da bozulursa, dişin kemiği ve sinirleri ortaya çıkar. Bu da yara yerinin iyileşmemesine neden olur. Bu durum, 20 yaş dişi çekilen insanların yalnızca yüzde 2-5'inde görülür. İyileşmeyen diş çekim yeri oldukça ağrı yapar. Ağrıyı gidermek için diş hekiminiz öncelikle yara yerini durulayacak, varsa kalan artıkları temizleyecek ve bölgeyi korumak ve ağrıyı dindirmek için bir ilaçla pansuman yapacaktır. Enfeksiyon oluşmasını önlemek için antibiyotik, ağrıyı dindirmek için de ağrı kesici önerecektir. Özenli bakım ve dinlenme ile yara yeri 7-10 gün içinde iyileşir.
