Tıbbi ismi halitosis olan ağız kokusuna genellikle yetersiz ağız bakım alışkanlıkları, ağız içinde oluşan enfeksiyonlar, sigara ve alkol kullanımı gibi sağlıksız alışkanlıklar ve yediğiniz yiyecekler neden olur. Diğer olası nedenler arasında; ağız kuruluğu, solunum yolu enfeksiyonları, diyabet, böbrek, karaciğer ve akciğer hastalıkları gibi sistemik hastalıklar ve reflü gibi sindirim sistemi hastalıkları yer alır. Ağız kokusu, bunu itiraf etmek istemeyen kişiler dahil neredeyse herkesin başına gelir. Kronik ağız kokusunun (halitoz olarak da bilinir) daha ciddi nedenleri olabilse de, ara sıra yaşanan nefes kokusu, iyi ağız bakımıyla oldukça kolay biçimde önlenebilir.
SOSYAL HAYATI ETKİLİYOR
Dişleri eksik biriyle hayatınızı devam ettirebilirsiniz, gezebilirsiniz, uyuyabilirsiniz, aynı odada saatlerce sohbet edebilirsiniz, konuşabilirsiniz ama ağız kokusu olan biriyle bunların kaçını yapabilirsiniz? Ağız kokusu sosyal bir olaydır. Ağzı şiddetli kokan kişilerin yanına bir metre yaklaşamaz, odalarına bile giremezsiniz. Bunlar, aile hayatını yıkan durumlardır. Önce diş hekimine, sonra kulak burun ve boğaz doktoruna gidilmeli, tedavi olunmalı ve koku yapan tüm etkenler ortadan kaldırılmalıdır. Ağzı kokan hastalar bunun farkına varamadığından, durumun onlara uygun dille anlatılması gerekmektedir. Ağız kokusu problemi; aile içi huzursuzluklara, boşanmalara, toplumdan dışlanmaya, hatta işten atılmalara yol açabiliyor. Ağız kokusu, kişinin kendi işini de etkiler. Ağzı kokan biri kuaföre, berbere, doktora gitmez. Bazı ağız kokusu türleri, örneğin sabah ortaya çıkan ağız kokusu, normal kabul edilir ve genellikle de bu durum herhangi bir sağlık sorunu ile ilgili değildir. Ağız kokusu olan kişilerle aynı odada kaldığımızda, oda kısa sürede ağır bir koku almaya başlar. Siz yavaş yavaş alışır ve rahatsız olmazsınız ama o esnada dışarıdan kapıyı açan birisi 'Burası çok ağır kokuyor, nasıl duruyorsunuz?' der. Peki dişlerinizi fırçaladığınız halde ağzınız hâlâ kokuyor mu? İşte ağız kokusunu önlemek ve gerekli tedbirleri almanız için yapmanız gerekenler...
Bakteri plağını gidermek için, dişlerinizi günde en az iki kez fırçalayın. Ardından dilinizi iyice fırçalayın. Ağız kokusuna neden olan bakterilerin çoğunun bulunduğu, dilin arkasındaki bölgeye özelliklere dikkat edin.
Etkili biçimde diş ipi kullanarak yemek parçacıklarını giderin. Arkadaki dişlere uzanmak zor ise diş ipi tutucu yararlı olabilir.
Tansiyon probleminiz yok ise tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz
Bünyenizde yeterli su olması için bol bol su için. İhtiyaç duyacağınız su miktarı, günlük aktivite düzeyinize ve almakta olduğunuz, ağız kuruluğuna neden olan ilaçların sayısına dayalı olarak değişir.
KANAMALARA DİKKAT!
Bakımlı diş etleri pembe bir görünüme sahipken, güçsüz diş etleri kırmızı ve şiş bir görünümde olurlar. Bu, genelde diş eti sorunlarının erken belirtilerinden biridir ve bu nedenle daha kötü sonuçlara yol açabileceği için en kısa sürede diş hekimine danışmak önemlidir. Diş etinde şişmenin en yaygın nedeni; dişler etrafında, üstünde ve arasında plakların birikmesidir. Plaklar, karbonhidrat (şekerler ve nişastalar) içeren yiyecek parçacıklarının ağızda kalmasına izin verildiğinde oluşma eğilimi gösterir. Plakların temizlenmemesi (çoğunlukla fırçalama ile), diş civarında ve diş etinde şişmeye yol açabilir. Bu durum, nihayetinde dişi tutan diş eti çukuruna yayılabilir ve daha ciddi problemlerin oluşmasına yol açabilir.
DİŞ ETİM HASTA MI?
Sağlıklı diş etinden hasta, iltihaplı diş etine geçiş normal bir insanda çok hızlı olmaz; genellikle geniş zamana yayılan, belirtiler gösteren bir süreçtir. Bu belirtileri göz ardı etmez ve tedavi yoluna giderseniz, iltihap ilerleyip diş kaybına, apse oluşumuna kadar uzayan bu süreci durdurabilirsiniz. Diş eti hastalıklarının belirtileri şöyledir:
BAKTERİ PLAĞI
Öncelikle potansiyel bir diş eti hastasının diş fırçalama ile ilgili problemleri vardır. Dişlerini etkin bir şekilde fırçalamadığı için dişler üzerinde ince, şeffaf ve yapışkan bir mikrop tabakası olan bakteri plağı oluşur. Bu tabaka, dişler fırçalandıktan hemen sonra oluşmaya başlar ve dil, diş eti ve ağızdaki her tip protez üzerinde anında, hızla birikir. Bu yapının uzaklaştırılmasında tükürüğün varlığı ve yıkama özelliği önem taşır fakat diş fırçalanmadığı, yiyecek artıkları temizlenmediği sürece tükürüğün de pek bir faydası olmayacaktır.
DİŞ TAŞI
Peki bu plak temizlenmezse ne olur? Bakteri plağı, tükürük içindeki ve ağız ortamındaki çeşitli maddelerle birleşerek diş taşı denilen sert bir tabaka oluşturacaktır. Diş taşı, fırçalamayla yok edilemeyecek kadar sert bir tabakadır ve temizlemenin tek yolu profesyonel diş taşı temizleme işlemidir. Diş taşı temizliği yapılmayan hastalarda diş taşları, diş etine gün be gün daha fazla zarar verecek, üzerinde daha çok bakteri birikecek ve diş eti iltihabı sürecini başlatacaktır.
DİŞ ETİ KANAMALARI
İltihaplı diş eti, fırçalama esnasında bile kolaylıkla kanayabilen, şişkin, parlak ve kırmızı renklidir. Bu hastalarda ağız kokusu da olabilir. Hastalık bu aşamada belirlenir ve kişi diş taşı temizliği yaptırıp ağız hijyenine dikkat ederse hastalık ilerlemeden problem çözülebilir.
KEMİK ERİMESİ VE DİŞLERDE ARALANMA
Eğer diş taşı temizliği yapılmaz ve hijyene dikkat edilmezse, diş taşı içerisinde bulunan bakteriler daha derin dokuları etkiler. Bir süre sonra diş ile kemik arasındaki lifler de etkilenir ve dişlerde sallanma görülmeye başlar. Dişler eskisi gibi kapanamaz ve dişler arasında aralanmalar ortaya çıkar.