Ne kadar yakışıklı, ne kadar güzel, ne kadar güzel giyinen, pahalı parfümler, takılar, saatler kullanan, en güzel arabalara binen biri olursanız olun, tüm bunları sıfır ile çarpıp bir anda hepsininin değerini sıfıra düşürecek sosyal bir problemdir ağız kokusu...
Ağız kokusu pek çok durumda bulunduğunuz ortamda hem sizi, hem de çevrenizdekileri rahatsız eder. Amerikan Dişhekimleri Birliği; 'halitosis' olarak bilinen ağız kokusu oranını yüzde 50 ile 65 arası olarak açıklamıştır. Peki dişlerinizi fırçaladığınız halde ağzınız hâlâ kokuyor mu?
İşte ağız kokusunu önlemeniz ve gerekli tedbirleri almanız için yapmanız gerekenler...
SOSYAL HAYATI ETKİLİYOR
Ağız kokusu sosyal bir olaydır ve bazılarının odasına bile giremezsiniz. Ağzı şiddetli kokan kişilerin yanına bir metre yaklaşamazsınız.
Bunlar, aile hayatını yıkan durumlardır. Önce diş hekimine, sonra kulak burun ve boğaz doktoruna gidilmeli, tedavi olunmalı, koku yapacak tüm etkenler ortadan kaldırılmalıdır.
Ağzı kokan hastalar bunun farkına varamadığından durumun uygun dille anlatılması gerekir. Eşini, çocuklarını, çalıştığı iş yerindeki arkadaşlarını rahatsız edebilir. Ağız kokusu sosyal hayatı etkiler.
Ağız kokusu, aile içi huzursuzluklara, boşanmalara, toplumdan dışlanmaya, hatta işten atılmalara kadar götürebilir.
Ağız kokusu kişinin kendi işini de etkiler.
Ağzı kokan biri kuaföre, berbere, doktora gitmez. Bazı ağız kokusu türleri, örneğin sabah ortaya çıkan ağız kokusu, normal kabul edilir ve genellikle de bu durum herhangi bir sağlık sorunu ile ilgili değildir.
Sabahları ağız kokusu olabilir çünkü gün içerisinde salgılanan ve ağızdaki yiyecek artıklarını, kokuları yok eden tükürük, geceleri uyurken azalır. Ağzın kurumasıyla ölü hücreler dil ve yanakların içine yapışır. Bakteriler gıda olarak bu hücreleri kullanır ve kötü bir koku yayan bileşikler salarlar.
AĞIZ VE DİŞ TEMİZLİĞİ ÇOK ÖNEMLİ
Ağız kokusunun nedenleri arasında en birinci sırada ağız temizliğinin ihmal edilmesi gelir. 2002 yılında Amerika'da yapılan bir araştırmada, ağız kokusunun yüzde 90 oranında ağız içindeki sorunlardan kaynaklandığı belirlenmiştir. Ağızdaki bakteriler dil üzerine, dişlerin arasına, diş etlerine ve boğaza saklanıp gelişir. Eğer ağız bu bakterilerden arındırılmazsa, bakteriler diş çürümesine yol açabilir.
Diş çürümesi de başlı başına, başka bir ağız kokusu nedenidir. Yemek yediğimizde, gıdalar doğal olarak ağzımızda yaşayan bakteriler tarafından parçalanır. Gıdaların parçalanmasıyla ortaya kötü kokulu gazlar çıkar. Yediklerimizi yuttuktan sonra, dişlerin arasına sıkışan yiyecekler bozulmaya başlar ve bakteriler tarafından bu artıklar da parçalanmaya devam eder.
Diş temizliğine önem verilmezse dişlerdeki yiyecek artıkları ağız kokusuna uzanan süreci başlatmış olur. Gerektiği gibi bir ağız temizliği yapıldığı takdirde, ağızdaki tüm kötü koku kaynakları engellenir.
Diş fırçalamak, ağız kokusunu engellemek için yeterli olmayabilir. Dişlerin yanı sıra diş etleri ve en önemlisi dil de mutlaka fırçalanmalıdır.
DİLİNİZİ DE FIRÇALAMALISINIZ
Dişleri yemek artıklarından arındırmak için diş ipi kullanmak da faydalı olur. Ağız kokusundan, yaklaşık olarak yüzde 90 oranında, dil üzerindeki bakteriler sorumludur.
Diş fırçalamanın dışında ağız içi temizliği için gargara kullanmak hem bakterileri yok etmeye, hem de nefesi ferahlatmaya yardımcı olur.
Protez kullanımında, eğer protez temizliğine dikkat edilmezse ağız kokusu riski yüksektir. Ayrıca protez ağza tam uymuyorsa, gıdaların takılma olasılığı da daha yüksektir.
TEMİZLENMEYEN PROTEZLER KOKAR
Diş problemleri, ağız kokusuna sebep olur ve daha da kötü kokmasına yol açar.
1- Dişlerdeki çürükler, apseler, diş eti iltihabı, temizlenmesi güç diş eti cepleri; yaygın ağız kokusu nedenleridir.
Kemik kaybına bağlı olarak oluşan dişler arasında bulunan temizlenmesi güç aralıklar, çok kötü kokuya neden olabilir.
2- Yarım sürmüş, gömülü 20 yaş dişinin etrafında yiyecek birikimine neden olan diş eti cepleri.
3- Altı kolay temizlenemeyen köprüler, yıllardır yenilenmemiş, diş eti ile uyumu bozulmuş kaplamalar da besin birikimi ve çürük nedeniyle koku kaynakları arasındadır.
Uyumsuz, temizlenmeyen ya da yiyecek birikimine sahip pürüzlü yüzeyleri olan takıp çıkarmalı protezler de yiyecek artıkları nedeniyle koku yapar. Böyle durumlarda çürükler temizlenmeli, diş eti tedavisi yapılmalı, problemli 20 yaş dişleri çekilmelidir.
Sadece diş fırçası değil; ara yüz fırçasını kullanma konusunda isteksiz çok sayıda insan vardır. Temizlenmesi zor alanlarda temizleme işlemi için özel üretilmiş ara yüz fırçaları tercih edilmelidir. Köprü temizliğinde yine ara yüz fırçaları ve köprüler için üretilmiş diş ipleri kullanılmalı, eski köprüler en kısa sürede yenilenmelidir.
DİŞ EKSİKLİĞİ DE KOKU YAPAR
Dişler yemeği çiğneme esnasında yanak ve dil tarafından doğal olarak temizlenir.
Diş eksikliğinin olduğu durumlarda dişin olmadığı tarafta çiğneme de olmayacağı için karşıt ve yan dişlerde daha yoğun yemek birikimi olduğu görülmektedir.
Ağız kuruması varsa; ağızda koku oluşabilir.
Su; sık sık ve bolca içilmeli Yine ağız kuruluğuna sebep olan tükürük bezi hastalıkları, vitamin eksikliği, menopoz, şeker hastalığı ve çeşitli anti depresan ilaçlar da tükürüğün azalmasına neden olur. Tükürüğün azalmasıyla ağzın kendi kendini temizleme mekanizması ortadan kalkar ve ağız kokusu oluşur.
ÇEŞİTLİ HASTALIKLARIN HABERCİSİ
Ağız kokusuna neden olan rahatsızlıkların arasında solunum yolu, sindirim sistemi, böbrek ve şeker hastalıkları da vardır. Kronik böbrek hastalığı olan hastalarda, tükürükteki amonyak ve nitrojene bağlı olarak oluşan balık kokusuna benzer bir koku olur. Şeker hastalarında aseton benzeri bir koku mevcuttur, özellikle şekerin yüksek olduğu dönemlerde koku artar.
Ayrıcı bronşial ve akciğer enfeksiyonları, akciğer apsesi ve KOAH hastalarında da ağız kokusu olur.
SİNDİRİM BORUSUNDA CEP OLMASI KOKU YAPAR
Çok nadir olmakla beraber bazı insanlarda sindirim borusu girişinde cep oluşmuştur. Bu bölgeye gelen yiyecekler buradan çıkamaz ve zamanla kokuşarak ağız kokusuna neden olur. Eğer yapılan tüm ağız bakımları, tedavileri ya da sağlık tetkikleri sonucu çözüme ulaşılamıyorsa, bu durum da göz önünde bulundurulmalıdır. Solunum yolları rahatsızlıkları da ağız kokusuna neden olabilir. Sinüzit, burun kaynaklı iltihaplar da geniz akıntısına yol açarak ağız kokusu yapabilir.
AĞIZ KOKUSU KANSERİN İŞARETİ OLABİLİR Mİ?
Özellikle ülser ve mide kanseri, mide hareketlerini bozarak yiyeceklerin uygun şekilde sindirilmesine engel olabilir. Sindirilemeyen yiyecekler midede kalarak kokuşur ve meydana gelen bu koku ağza kadar ulaşabilir. Yine bağırsakta meydana gelen bir ülserasyon, hatta kanser nedeniyle bağırsaklarda oluşabilen daralma ya da tıkanıklık, yiyecek posalarının bağırsakta kalmasına ve gaz oluşturmasına neden olur.