Bu hafta diş hekimi korkusu ve gülüş yenilemesi ile ilgili okuyucularımdan gelen soruları yanıtladım...
Bazı insanlar diş hekimlerinden neden korkuyor?
İnsan korkuyla doğmaz. Korku ve sinir; toplumsal, kişisel deneyimler ve medya etkisiyle (filmler, televizyon, haberler) gelişir. Haber ve magazin haberleri, ayrıca karikatürler kişileri yanlış bilgilendirebilir ve kişinin sinir düzeyini artırabilir. Doğru diş hekimi; anlayış, sabır, nezaket ve kibar bir dokunuşla gergin, korkan bir hastayı korkusuz ve sadık bir hastaya çevirebilir. Yanlış bir hekim de olumsuz uyaranlarla hastanın korkularını tetikleyebilir. Korku; kişinin kendi algı durumundan gelmektedir, yani kişinin kendi geçmiş deneyimlerinin bugüne yansımasından kaynaklanmaktadır. Genel popülasyonun büyük bir kısmı diş tedavisini korkuları nedeniyle kabul etmemektedir. En çok korkutan şeylerin ise döner alet sesi ve iğne olduğu bilinmektedir. Çoğu insan koltuğa oturduğunda çok korkuyor olabilir fakat diş hekimi dişi uyuşturunca rahatlayıp uyumaya bile başlayabilir. İğnenin çok da ağrılı bir şey olmadığını öğreneceklerdir. Eğer hasta her şeyden çok iğnenin oluşturacağı ağrıya odaklanırsa, olayı olduğundan daha çok gözünde büyütüp olduğundan daha tatsız bir hale getirebilir.
BİLGİ EKSİKLİĞİ KORKU YARATIR
Korku, fobi ve anksiyete arasındaki fark nedir?
Korku, bir kişinin mevcut bir tehlikeye karşı verdiği tepkidir. Anksiyete ise korkuya yakın bir duygusal durumdur fakat korkunun kaynağı, sınırları belirsiz, tanımlanamayan ve hemen oluşmayan halidir. Fobi, kişinin aşırı ya da gerçek tehlike seviyesinin oranına göre anlamsız, yoğun korkunun farklı özel bir şeklidir.
Bir kişi diş hekimi korkusunu nasıl yenebilir?
Birçok çalışma, en kritik faktörün hastanın inançları ve potansiyel tehlikeye karşı oluşturduğu kontrol olduğunu göstermiştir. Ancak hekim, sözler ve hareketler aracılığıyla hastayı ikna edebilirse, işlemi istediği zaman daha az ağrılı ve korkulu hale getirebilir. Eğer hasta tedavinin etkisiz olduğunu hissederse, kontrolsüz ve yardım alamamış hissederek korkusunu tetikleyebilir. Bazı endişeli hastalar neyin yapıldığını, kendisini neyin bekleyeceğini bilmeye ihtiyaç duyar. Bilgi eksikliği korku yaratır. Diş hekimine güven duygusu geliştirerek korku içindeki bir hasta sadık ve kendini adamış bir hastaya dönüşebilir.
Bir kişi diş hekimi koltuğundayken korkusu ve anksiyetesiyle nasıl baş edebilir?
Baş etme yeteneği, rahatlama ve nefes almayı öğrenme yeteneğini, faydalı dikkat dağıtma tekniklerini ve kontrolü ele alma üzerine sorular sormayı içermektedir. Bazen mum, şelale, rahatlatıcı müzik, TV, film gibi şeyler hastayı daha fazla rahatlatabilir. Ayrıca nitröz oksit (gülme gazı), rahatlatıcı ilaçlar, damar yollarından verilen sedasyon ilaçları ve güçlü uyuşturucu merhem sonrası yapılan ağrısız enjeksiyon diğer korku ve anksiyete kontrol yollarıdır. Tabi ki hekimin ve hastanın birbirini anlaması ve rahatlatması, korku ve anksiyete kontrolünde en önemli faktördür.
DİŞ KAYIPLARINA NEDEN OLUR
Diş tedavisinden uzak durmanın ne gibi sonuçları olur?
Tedavi edilmezse çok küçük bir çürük bile çok ciddi hale gelebilir. Bazı insanlar ağrıları dayanılmaz hale gelene kadar diş hekimine gitmekten uzak dururlar çünkü tedavi esnasından duyacakları ağrıdan çok korkarlar. Bu ağrı korkusu, kişinin diş problemi şiddetli hale gelene kadar diş hekiminden uzak durmasına neden olur, çoğu zaman diş hekimine acil olarak gitmek zorunda kalırlar. Bu noktada basit bir çürük büyüyerek kanal tedavisi ya da diş kaybına kadar giden ciddi işlemlere dönüşecektir. Ayrıca rutin diş kontrolleri ve diş eti tedavilerinden kaçınan kişiler çok şiddetli diş eti hastalıklarına kadar giden sorunlarla karşılaşabilirler; bu da diş eti çekilmesi, kemik kaybı, dişlerin hareketine hatta dişlerin kaybına yol açabilir. Şişlik ve enfeksiyon, göz ardı edilen bu küçük çürüklerin ve ufak diş eti sorunlarının sonucu olabilir. Ucuz ve basit işlemler, büyük ve masraflı uygulamalara dönüşerek, daha sağlıklı fonksiyona tekrar kavuşmak için tüm ağzın yeniden yapılması gerekecektir.
GÜLÜŞ YENİLEMESİNDE DİŞLER BEYAZLATILIP DUDAKLAR DOLGUNLAŞTIRILABİLİR
Gülüş yenilemesi nedir?
Fırsat verirseniz dişleriniz yaşınızı söyleyecektir. Kozmetik bir gülüş yenilemesi işlemi görünüşünüzden yılları silebilir. Gülüş yenilemesi işlemi cerrah olmayan düzenlemeleri içerebilir, gülüş genişletilebilir, dişler beyazlatılıp dudaklar dolgunlaştırılabilir. İnsanlar yaşlandıkça dudaklar genellikle elastikiyetini kaybederek incelir, kırışıklıklar oluşur ve yüzleri yaşını göstermeye başlar. Gülüş dizaynı, dudak ve diş etlerinin estetik olarak dişleri desteklediği çerçevede tüm resmi içerisine alır. Her farklı çerçevenin farklı çizimleri tamamlaması gibi, birine ait gülüşün dizaynı ve değişimi de kişisel temeller üzerine yapılır. Odak tüm gülüşün geliştirilmesidir. Bir ya da iki dişin düzeltimesi, bir bloktaki bir ya da iki evin yenilenmesine benzer. Estetik diş hekimliği yama yapma üzerine kurulu değildir, tüm gülüşün üzerine konsantre olmak gerekir. Diş hekimliği estetik devrime doğru yol almakta, yeni teknikler ve ekipmanlar hekimin yüksek kalitede, odukça estetik restorasyonları minimal invaziv şekilde yapmasına olanak sağlamaktadır.
DİŞ HEKİMİNİZE ESKİ FOTOĞRAFLARI GÖTÜRÜN
Bir kişinin gülüş yenilemesi için uygun aday olduğunu nasıl anlarsınız?
Bir kişinin uygun aday olup olmadığını anlamak için hekim öncelikle hastanın tüm yüzünü değerlendirmeli ve kişinin beklentilerini dinlemelidir. Her hastanın dişlerinin şekli ve dizaynı kişisel olmalıdır. Her insanın yüz kontürleri farklıdır ve bu farklı özellikler her kişinin karakterini belirlemede yardımcıdır. Gülüş dizaynının başlangıç noktası yüzün orta hattının belirlenmesidir. Ön dişler arasındaki orta hat, yüzün orta hattına göre çizilmelidir. Dişlerin ve diş etinin görülme miktarı kişiden kişiye, konuşma ve gülüş pozisyonuna göre değişmektedir. Örneğin gülerken ağzınızı iki köşesinden geçen bir hat çizdiğinizde bu hattın altında kalan yüzde 75-100 oranındaki ön dişlerde genç bir gülüş bulursunuz. Sadece dişlerin kenarlarının geçtiği düzlemi değiştirerek ve köşeleri daha düz ya da yuvarlak yaparak bile farklı gülüş tiplerini yaratabiliriz. Örneğin daha agresif görünmek isteyen biri için dişler herhangi bir yumuşak kıvrım olmaksızın düz bir şekilde yapılabilir, daha sevimli görünmek isteyen biri için ön dişler komşu dişlere nazaran hafifçe daha uzun yapılabilir ve köpek dişleri yuvarlak bir nokta ile biraz daha uzun yapılabilir. Eski fotoğraflar sizin orijinal gülüşünüzdeki hoşlandığınız ya da hoşlanmadığınız özellikleri bulmada yardımcı olacaktır. Diş hekiminiz getirdiğiniz fotoğraflarda beğendiğiniz özellikleri dişlerinize yansıtarak dişlerin size ait olduğunu hissetmenize yardımcı olacaktır.