Anayasa değişikliğini "Barış süreci"nden ayırmak mümkün değil. Eğer terör sona ersin isteniyorsa, ilk adımda PKK'lılar sınır dışına çıkacak; ikinci aşama, "yol temizliği." Bir başka ifadeyle, ayrımcı ya da antidemokratik yasaların değiştirilmesi. Daha şimdiden "Türk"lük ve "vatandaşlık" tanımı üzerinde tartışma başladı. Aslında, AK Parti'yle BDP'nin teklifleri birbirine uyuyor: "Devlete vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıdır." (BDP, "Türkiye vatandaşıdır" diyor.)
Bu tartışmayı aşsak, başka engeller karşımıza çıkacak. Anayasayı esas tıkayan, AK Parti'nin "Başkanlık" önerisi. Çünkü böyle bir sistem benimsendiği takdirde, birçok madde ona göre düzenlenecek. Gördüğümüz kadarıyla, AK Parti, Başkanlıkta ısrarlı; "Tartışılsın" düşüncesinde. Acaba "2023'te federasyon olabilir" cümlesini Başbakan, Başkanlık düzenine BDP'nin desteğini alabilmek için mi ortaya attı? İnsanın zihnine böyle bir soru da takılıyor. Zira 10 yıl sonrası için, kim kime randevu verebilir ki!
Şimdilik maddeler, Anayasa Komisyonu'nda görüşüldüğünden kamuoyu yakından izleyemiyor. Ama Genel Kurul gündemine gelebilirse, bazı konularda kıyamet kopacağı anlaşılıyor. CHP "Türk vatandaşlığı"ndan vazgeçmiyor. Deniz Baykal, Kayseri'de İmralı sürecini değerlendirdi. Milliyetçi duygulara hitap etti. "Terörist başını meşrulaştırdılar" dedi. "PKK ile yürütülen müzakerenin lehimize hayırlı bir şekilde çıkacağını beklemek zavallılıktır" diye konuştu. "Türk vatandaşlığı kaldırılıyor. Devletin adı Türkiye Cumhuriyeti, vatanımız Türkiye ama Türk vatandaşı olamayacağız. Başbakan tek millet, tek devlet diyor. Söylesene o milletin adı ne... Kalıcı olan Türk milletidir, Türk devletidir. Bu iktidar gelir geçer."
Önümüzdeki aylarda, CHP'nin, ulusalcılık/ milliyetçilik zemininde MHP ile yarışacağı ortada. Zaten insanlar diken üstünde. Yıllarca düşman belledikleriyle görüşmeler yapılması, onları isyan ettiriyor. MHP'yi anladık da, CHP de yaraya tuz basmaya hazırlanıyor.
Hükümet kararlı ama bence, "oldubitti" yorumunu yapanlar biraz fazla iyimser. Daha ilk adımda, yani PKK'lıların sınır dışına çıkmasında, "Yasal güvence" tartışması başladı. Bakalım, sadece Başbakan Erdoğan'ın verdiği hükümet teminatı yeterli görülecek mi? Ve sonraki aşamalarda süreç nasıl yürütülecek?
