Özel Yetkili Mahkemelerin (ÖYM), olağanüstü mahkemeler olduğu havası yaratılmak isteniyor. Olağanüstü mahkeme, tabii hâkim ilkesinin çiğnendiği Yassıada'da kurulan mahkemeye denilir. Hâkimler Milli Birlik Komitesi tarafından atanmıştır. Bakan, başbakan ve cumhurbaşkanı Anayasa gereği Yüce Divan'da yargılanmak yerine bu mahkemede yargılanmıştır. Oysa, ÖYM'ler, kanunla kurulmuştur; hangi suçları işleyenlerin orada yargılanacağı da daha önceden belirlenmiştir. ÖYM'lerin bazı uygulamaları eleştiri konusu yapılmaktadır ama, bunlar usule ilişkin sınırlı konulardır. Nitekim, Avrupa İnsan Hakları Komiseri Thomas Hammerberg'in 10-14 Ekim 2011 tarihleri arasında Türkiye'yi ziyaretini müteakiben hazırladığı raporda, hiçbir şekilde ÖYM'ler olağanüstü mahkemeler olarak nitelendirilmiyor, sadece bazı yetkilerinin azaltılması gerektiği vurgulanıyor. Hammerberg, özellikle kolay tutuklama üzerinde duruyordu: "Yargıçlara, tek başına katalog suçun tutuklama sebebi sayılmayacağı anlatılmalı. CMK 100'üncü madde, suçun şüpheli tarafından işlendiğine dair sağlam kanıt olduğunu şart koşmakla birlikte, savcı ya da hâkim bunu göz önüne almıyor."
Hammerberg, sanık avukatlarının ÖYM'lere yönelik en önemli şikâyetini de dile getiriyor: "İddia makamıyla savunma arasında 'Silâhların eşitliği' ilkesine uyulmuyor. Zira sanık avukatları, iddianame mahkeme tarafından kabul edilmeden önce, tüm deliller ya da dosyalanmış gözlemler hakkında bilgi edinemiyor."
Bu eleştiriler dikkate alındı ve delillerin ya da dosyadaki bilgilerin gizlenmesine 3 aylık bir sınır getirildi.
Söz konusu rapor, bazı belediyeler ya da şike davasında örneğini gördüğümüz ÖYM uygulamalarını da eleştiriyordu: "ÖYM'ler, farklı illeri etkileyen karmaşık ilişkilerin bulunduğu organize suç örgütlerini yargılaması gerekirken, bazen basit suç ortaklığı, organize suç olarak değerlendiriliyor."
Ne AİHM Çetin Doğan kararında, ne de Komiser Hammerberg raporunda, ÖYM'ler için "Bunlar olağanüstü mahkemelerdir; dolayısıyla verdikleri kararlar sakattır" demiyor.