Kiminin kısaca AI (ey-ay diye okunuyor) ya da YZ dediği ve henüz cümle içinde ilk harflerini büyük mü küçük mü yazmamız gerektiğine bile karar veremediğimiz, yapay zeka, giderek yaklaşan ve kaçınamadığımız bir cisim gibi. Geçen hafta yine karşımdaydı. Zaten her zaman ve her yerde değil mi, diyeceksiniz, biliyorum ama bu sefer farklıydı. Merhum iş insanı Sakıp Sabancı'nın 20. yıl anma töreninde konferans salonuna doğru ilerlerken, katılımcıları hazırlamak için olsa gerek, 'törende Sakıp Sabancı'nın yapay zeka modeli (ben dijital ikizi demeyi tercih ediyorum) ile bir röportaj yapılacak' bilgisi adeta bir fısıltı olarak iletildi. Sakıp Sabancı'nın kendisinden sonra gelen kuşaklara ilham veren kişiliğiyle günümüz dünyasına bakışını yansıtma fikrinden yola çıkarak dijital ikizi geliştirildi. Bunun için Sakıp Bey'e ait video, fotoğraf ve ses kayıtlarından, hakkındaki kitaplardan, anılardan, kısacası dijital ortama taşınan geniş bir arşivden yararlanıldı. Anma gecesinde de Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi Melisa Sabancı Tapan, dedesi Sakıp Sabancı'yla daha doğrusu dijital ikiziyle bir röportaj yaptı. Biz salondakiler de yapay zeka sayesinde Sakıp Sabancı'nın sesinden bugüne ilişkin olası görüşlerini dinledik. Tıpkı geçen yıl Zeki Müren'e yapay zeka ile 100. Yıl Cumhuriyet marşlarının söyletilmesi gibi bir andı. Başta Melisa Sabancı Tapan olmak üzere ailesi için Sakıp Bey'in sesinin salonda yankılanması duygusal anlar yaşattı. Ancak tabi asıl etkileyici olan yeni teknoloji alanında dünyada ne oluyorsa iyi kötü eşzamanlı olarak ülkemizde de bu konuda çalışmaların olduğunu bir kez daha görmekti. Elbette kamu ve özel sektörde yeni teknolojiyi yakalamada dünyayla yarışan çok kurumumuz var. Meselenin bu kısmını bir kenara bırakıp yapay zekanın yeteneklerine şirketler kadar bireylerin günlük hayatlarında nasıl yararlanacaklarına bakacak olursak, olaya sadece işimizi elimizden alacak diye bakmamak gerek.
İstatistiksel illüzyon; yapay zekaya ilişkin en isabetli tanımlamalardan biri, tabi şimdilik. İşin hangi hızda nerelere varacağını yakında göreceğiz. Bugünkü haliyle üretken yapay zekanın merkezinde insanlar, şirketler, makinalar ve algoritmalar var. Meraklısına söyleyeyim geçen yıldan bu yana yapay zeka asistanı kullanımlarında büyük bir artış var. İsteyen telefonu, tableti, bilgisayarı internete bağlanan neyi varsa içindeki verileri ilgili uygulamalardan birine yüklüyor. Sonrası malum cihazlarınız sizin yerinize (isterseniz tabi) bazı yazı işlerini yürütüyor. Şirketler için ise işler çok farklı boyutlarda. Yöneticilerin karar aşamalarında hesaplamaların sağlamasını yapma, veriyi isabetli işleme ve her türlü olasılığı sağlıklı ve hızlı bir şekilde görme gibi çok basit işlevleri bile şimdiden çok etkileyici. Bütün bunlara şimdilik güçsüz yapay zeka deniyor ve güçlenmesi belki de 10 yıllarca yıl alacak. Ama eninde sonunda güçlenecek. O yüzden şimdiden robotlarınıza teşekkür etmeye başlasanız iyi olur.
Evet, yapay zeka bazı insanların yerini alacak ancak buradaki doğru bakış açısı şu; yapay zekalı insanlar, yapay zekasız insanların işini alacak. Bu yarışta yerinizi almanız için yapmanız gereken bugünden deneyimlemeye başlamak.
Son olarak Sakıp Sabancı'nın dijital ikizi, 20 yıl sonrasına ne mesaj verdi derseniz, "Birlik olun, umutlu olun ve daima çalışın."
100 yıl sonra bile geçerli olacak bir mesaj.