İran, söz verdiği gibi İsrail'e saldırdı!
Gazze'ye yönelik soykırımın devamına zemin hazırlar nitelikte ve asla İran'ın askeri kabiliyetini temsil etmeyen bu İHA operasyonunun sonuçlarını, tırmandırılan gerilimin diplomatik yollarla ele alınışını, Türkiye'nin rolünü daha çok tartışacağız. Ben biraz geçen cumartesi gecesini konuşmak istiyorum. Zira İran'ın önceden haber verdiği bu operasyonu ilk etapta pek akla gelmeyecek bir kesim daha an be an takip ediyordu. Tahran'dan kalkan İHA'ların Tel Aviv'e kadar süren 8 saatlik yolculuğunu, kripto para yatırımcıları da endişeli bir heyecan içinde izledi. Çünkü bu 8 saat içinde kripto para piyasasında kısa bir zaman aralığında yüzde 10'ları aşan düşüşler yaşandı. Hatta altcoinlerde (piyasayı domine eden coinler dışındaki kripto varlıklar) yüzde 50'leri aşan düşüşler yatırımcılarını uykusuz bıraktı. Maalesef bir kısmı battı ve ardından kripto intiharları geldi.
Savaşların, büyük felaketlerin, hatta seçimlerin piyasaları olağanüstü oranlarda etkilemesi alışık olduğumuz bir durum. Ancak 2.5 trilyon dolar büyüklüğe ulaşmasına rağmen henüz regülasyonun tam oturmadığı kripto piyasalarının bu tür gelişmelerden daha şiddetli etkilendiği bildiğimiz bir gerçek. İran'ın 72 saat önce haber verdiği İHA saldırısının ilk 1.5 saati içinde kripto piyasalarında 800 milyon dolarlık likidite yaşandı. Yani o an online olmayıp, gelişmelerden haberi olamadığı için 'şu seviyenin altına düşerse kapat' gibi bir emir vermemiş olan yatırımcıların 800 milyon doları uçtu, gitti.
Tabi İHA'ların yolculuğu 8 saat (kimi kaynaklarda 5-6 saat bilgisi var) sürünce durumun ciddiyet(sizliğ)i de ortaya çıktı ve piyasa İHA'lar daha yoldayken yeniden toparlanmaya başladı. Son 24 saat içinde ise dominant kripto parada yüzde 3'ün üzerinde artış görüldü.
Bir de genç kriptocuların tabiriyle 'henüz keşfedilmemiş okyanusların derinlikleri' olarak görülen kripto piyasalardaki fırsatçıların yaptığı vurgunlar var.
O gece saldırının hemen başında yüzlerce yeni kripto varlığın piyasaya çıktığını biliyor muydunuz? Ömrü 24 saat bile sürmeyen bu varlıklarla kimileri milyonlarca dolar topladı. Birkaç örnek vereceğim ama yanılıp yatırım yapan olur diye isimlerini tam yazmayacağım.
Mesela o gece nowar (savaşa hayır) adlı bir varlık bir saat içinde tam 513 bin dolar topladı. Sonrası puff, yok oldu. Bin Ladin ve Biden isimlerinden hareketle bodenladen, 8 saatte 12.5 milyon dolara ulaşan bir kripto varlık. O gece en popüler isim ise 3.DünyaSavaşı idi. Bu isimle onlarca varlık o gece piyasaya sürüldü. Kimileri hala aktif olarak işlem görüyor. İsrail, İran isimli varlıklar da yine popüler olanlar arasındaydı. Bunların hemen hepsi İran-İsrail sıcak çatışması sırasında piyasaya çıkıp 24 saatten az bir süre içinde kayboldular. Buna kriptocular halıyı çekmek (rugpull) diyorlar. Böylece yatırımcının sadece ayağını değil hayatını da kaydırıyorlar.
Son bir örnekle bitireyim, ben bu yazıyı yazarken ABD'de Trump Hair (Trump'ın saçı) anlamına gelen bir kripto varlık piyasaya çıktı ve bir saat içinde ulaştığı piyasa değeri 138 bin dolardı. Bu varlığın yarın olup olmayacağı belli değil. Ben yazıyı bitirirken rakam 326 bin dolara çıkmıştı. Ancak kasası sıfırdı. Yani yatırımcılar satmak isterse satamayacakları bir varlık almışlardı.
Peki kriptoyla ilgisi olmayanların bütün bu olanlara yorumu ne; millet de para çok!