Londra ve Pekin'i birbirine bağlayan Demir İpek Yolu projesinde sona yaklaşılıyor. Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye arasında 2007'de imzalanan anlaşma gereği başlayan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ülke liderleri ve Kazakistan ile Özbekistan'ın başbakanlarının katılımıyla hizmete açıldı. Böylelikle büyük ölçüde Rusya, Ermenistan ve İran bypass edilerek, Çin'den Kazakistan'a, Azerbaycan'dan Türkiye'ye ulaşan mallar Avrupa'ya çok daha kısa sürede varacak. Şimdilik yıllık 1 milyon yolcu ve 6.5 milyon ton mal taşıma kapasitesine sahip proje, Türkiye'nin jeo-politik değerini de katlayacak.

*** Bunca kelimeyi yaktım ama esas anlatacağım başka: Sene 1918. Azerbaycan topraklarında Rus destekli Ermeni mezalimi sürüyor. Çeteler, yüzlerce Azeri köyünden biri olan Gubalıbaloğlan köyünü basar; Osmanlı'nın gönderdiği Nuri Paşa komutasında Kafkas İslâm Ordusu'nun güney grubundan yardım istenir. Askerlerimiz kahramanca savaşır ama Ermeniler 135'i çocuk 535 kişiyi katleder. O köydeki bir evin bahçesinde direnen 6 Azeri ve 6 Türk Osmanlı askeri şehit düşer. Evin sahibi Hanifi Bey, şehitleri düştükleri yere gömer ama Ruslar şehitlikleri bile yok ettiklerinden bunu kimseye söylemez. Sovyet idaresi altında da bu aile sırrı olarak saklanır, komşulara bile söylenmez. Ancak çocukların mezarlığın orada oynamasına dahi izin verilmez.


Hacıkabul'deki Türk şehitliği

Azerbaycan özgürlüğüne kavuşup, "vefalı Türk" de geri dönünce, Hanifi Bey'in torunu Nigâr Ana, Türkiye Büyükelçiliği'ne "Burada askerleriniz yatıyor, gelin sahip çıkın" diye haber yollar. Yetkililer gelir, gerekli tetkikler yapılır ve anlatılanların doğruluğu ortaya çıkar. Bugün o bahçede mütevazı görkemi içinde Azeri ve Türk şehitler yan yana yatmaktadır. İşte fotoğrafta gördüğünüz Nigâr Ana da o kutsal emaneti kuşaktan kuşağa korumuş ve nihayet haklarını teslim ettirmiştir.


Nigâr Ana ile

Şehitlerimizin başucunda, Azerbaycan'ın millî şairi Vahabzâde'nin şu dizeleri yankılanmaktadır:
"Bir millettik, iki devlet
Aynı arzu, aynı niyet
Her ikisi Cumhuriyet
Azerbaycan-Türkiye"
Azerbaycan, en çok Türk şehitliği olan ülkenin adıdır. Nigâr Ana'nın bağrı, Anadolu kokmaktadır...