Oruç, sadece yemek yememek, su içmemek değildir. Bütün varlığıyla, organlarıyla, iç alemiyle Allah'a teslim olmaktır. Sadece yemek yememek, su içmemek İmam Gazali'nin deyimiyle halkın orucudur. Kalbiyle, organlarıyla oruç tutmak ise özel insanların orucudur. Kendini Rabbe teslim etmiş kullukta mesafe almış insanların orucu kalp orucudur. Hz. Peygamber (sav) "Siz oruçluyken biri size sataşırsa 'ben oruçluyum' desin" buyuruyor. Sataşana, hakaret edene onun üslubuyla cevap vermeyin buyuruyor. Ne kadar zor değil mi? Egoyu, nefsani duyguları bastırmak hakikaten zordur. İşte biz bu günlerde bu zor olanı yapmaya gayret edeceğiz. Sövene dilsiz, vurana elsiz, kalp kırana karşılıksız kalmak lazım. Becerebilirsek... Hz. Peygamber (sav) Ramazan ayını geçirirken sadece Rabbin rızasına talip olan kişi için şöyle bir müjde veriyor. "Kim sevabını Allah'tan dileyerek gündüzü oruç, gece ibadetle Ramazan'ı geçirirse annesinden doğduğu gün gibi günahsız olur". İmam-ı Şafii; oruçluyken yeşil ağaçlara, güzel sulara bakıp da büyük lezzet duyanların orucun manevi hazzından nimetlenemeyeceğini söyler. Bu mecazi bir kıymet tayinidir. Burada anlatılan şey nefsin bütün hazlarına bir dizgin vurulma hassasiyetidir. Bugün Ramazan'ın birinci günü. Her tarafa hâkim olması gereken edep, hayâ, kulluk, Rabbaniyet olmalıdır. Tevbe imkânını yeniden değerlendirmeliyiz. Orucumuzu tam tutmalıyız. Çünkü hakikaten orucumuzun da tevbeye ihtiyacı var. Edebe ihtiyacı var. Orucun değil de, orucumuzun. Bizim orucumuzun. Namazımızı tam kılmalıyız. Teravihi ihmal etmemeliyiz. Vitir namazını ve özellikle gece namazını kılmaya özen göstermeliyiz. Sahur için kalktığınızda teheccüd namazını kılmaya gayret edin. Ebu Zür'a -Razi büyük bir hadis âlimiydi. İbni Mace'nin sünen'ini tahkik etmiş, Buhari hakkında değerlendirmede bulunabilecek kadar büyük bir hadisçi. Hadis ilminde, 'Emir'el Müminin' sayılabilecek bir hıfza sahipti. Vefat ettiğinde rüyada görülür. Kendisine "Allah sana nasıl muamele etti?" diye sorulduğunda; "Hadis ilmine hizmetim ve gece herkes uykudayken kıldığım (teheccüd) namazları beni kurtardı" demiştir. Rüya bu. Ama ibret taşıyan özel rüyalardır bu tür rüyalar. Onun için sahur vakti teheccüd namazını ihmal etmeyelim. Ramazan'da ahirete ekin atmanın mevsimi. Kucaklaşalım. Birbirimize nefret nazarıyla değil, sevgi bakışıyla bakalım. Bol bol dua isteyelim. Kimin duasının daha makbul olduğunu sadece duaların merkezi olan Rabbimiz bilir.
BÜYÜKLERİN DUALARI
İmam Şafiî'nin duası
O'ndan başka ilah yoktur. O, üstündür, hikmet sahibidir. Muhakkak ki Allah katında din, İslâm'dır. Ben de Allah'ın tanık olduğu şeye tanıklık ederim ve bu tanıklığı, Allah'a emanet ederim, onu bana kıyamet gününde versin. Allah'ım her türlü âfet ve belâdan, gece ve gündüz gelecek musibetlerden, kutsallığının nuruna, kutluluğunun büyüklüğüne, temizliğinin azametine sığınırım. Hayırdan başka bizi her şeyden koru, bize yalnız hayır ver Allah'ım. Sığınacağım varlık sensin, sana sığınırım, sığınılacak yer sensin, sana iltica ederim, yalnız senden yardım dilerim. Ey huzurunda zorbaların küçüldüğü, Firavunların boyunlarının eğildiği Rabbim. Senin yüzüstü bırakmandan, örttüğünü açmandan, senin zikrini unutmaktan, şükründen yüz çevirmekten sana sığınırım. Gece ve gündüz, uykuda ve uyanıkken, hazarda ve seferde, hayatta ve ölünce senin himayendeyim. Seni anmak benim şiarım, seni övmek benim örtümdür. Senden başka ilah yoktur. Azametini yüceltmek için, zatının yüceliğini anmak için seni tespih eder, sana hamd ederim. Ya Rabbi! Beni yüz üstü bırakma, kullarının şerrinden beni koru.
BİR HADİS
"Rabbiniz buyuruyor ki; Her iyiliğe on katından başlayarak yedi yüz katına kadar sevap yazılır. Oruç ise böyle bir değerlendirmeye tabi olmayıp onun mükâfatı bana ait olup onu ben mükâfatlandıracağım. Oruç ateşe karşı koruyucu bir kalkandır. Oruçlunun ağız kokusu Allah katında misk kokusundan daha hoştur. Bilgisiz biri siz oruçlu iken size sataşırsa 'ben oruçluyum' desin başka cevap vermesin." (Buhârî, Savm: 2; Müslim, Sıyam: 30)
BİR SEVAP
"La Havle vela kuvvete illa billah" demek... Kim 'La Havle vela kuvvete illa billah' (Bütün güç ve kuvvet en yüce ve en büyük olan Allah'ın yardımıyla elde edilir) derse kendisi için cennette bir hurma ağacı dikilir. Hz Peygamber (sav) bir sahabeye "Sana cennetin hazinelerinden bir hazine vereyim mi?" buyurdular. 'Elbette' denince O da "La Havle vela kuvvete illa billah" dedi.
BİR AYET
(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur'an'ın kendisine indirildiği Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah size kolaylık diler, zorluk dilemez. (Bakara-185)
SORU - CEVAP
1 
Gıybet, küfür etmek, kötü söz söylemek orucu bozar mı?
Bu saydıklarınızın hepsi kötü ahlakın çeşitleridir. Oruçlu olana veya olmayana haram kılınmıştır. Peygamberimiz 'Gıybeti ve yalanı bırakmayan kişinin orucuna Allah'ın ihtiyacı yoktur' buyurur. Bütün bunlarla beraber saydıklarınızın hiçbiri orucu bozmaz. Belki manevi faydasını engeller.
2 Kadınlar regl günlerinde oruç tutabilirler mi?
Hz. Peygamber regl günlerinde kadınların oruç tutmayacaklarını ifade buyurmuştur. Bu, kadınlar için bir rahatlıktır. Daha sonra tutmadıkları günleri kaza ederler.
3 Namaz kılmayan bir kişi oruç tutabilir mi?
Namaz ve oruç ayrı iki farzdırlar. Elbette ki Müslüman'ın beş vakit namazını kılması ve orucunu tutması gerekir. Bu farzdır. Ancak namaz kılmayan veya kılamayan bir kişiye "oruç tutamazsın" deme hakkına sahip değiliz. Kişi neyi yapabilirse o onun için iyidir. Tümünü yapamayana, 'tümünü terk et' demek doğru değildir.