Eğer bir sağlık çalışanı değilseniz, muhtemelen koronavirüs kelimesini salgın başlayana kadar duymamış olabilirsiniz. Şimdi ise Covid-19'a neden olan yeni koronavirüsü bilmeyen neredeyse kimse kalmadı.
SARS-CoV-2 olarak adlandırılan yeni koronavirüse o kadar odaklanıldı ki, hayatımızda var olan diğer koronavirüsler biraz arka planda kaldı. Şu anda koronavirüs denildiğinde akla gelen ilk virüs Covid-19'a neden olanı. Ancak koronavirüslerin soğuk algınlığı dahil başka birçok hastalığa neden olabildiğini unutmamak gerekiyor.
7 FARKLI TÜRÜ VAR
Koronavirüsler, yüzeylerindeki taç benzeri sivri uçları nedeniyle bu şekilde adlandırılmıştır. (Corona, Latince'de 'taç' anlamına gelir.) Koronavirüslerin dört ana alt grubu bulunuyor; alfa, beta, gama ve delta. Hem insanlara hem de hayvanlara bulaşabiliyor. İnsanları enfekte eden ve insandan insana bulaşabilen koronavirüsler ilk olarak 1960'lı yıllarda tanımlandı.
Bu koronavirüslerin sayısı yeni koronavirüsle birlikte yediye çıktı:
229E-Alfa koronavirüs
NL63-Alfa koronavirüs
OC43-Beta koronavirüs
HKU1-Beta koronavirüs
MERS-CoV-Orta Doğu solunum sendromuna neden olan beta koronavirüs (MERS)
SARS-CoV-Şiddetli akut solunum sendromuna neden olan beta koronavirüs (SARS)
SARS-CoV-2-Covid-19'a neden olan yeni koronavirüs
Genellikle insanları ve hayvanları enfekte eden koronavirüsler farklıdır. Ancak bazı durumlarda hayvanları enfekte eden koronavirüsler evrim geçirerek insanları da enfekte edebilir. MERS-CoV, SARS-CoV ve SARSCoV- 2 koronavirüsleri bu duruma örnek olarak öne çıkıyor.
Hemen hemen her yıl belki de birden fazla kez yaşadığınız soğuk algınlığına neden olan rinovirüs, sinsitiyal virüsü gibi farklı virüsler var ve bunlardan biri de koronavirüs. İnsan koronavirüsleri 229E, NL63, OC43 ve HKU1, soğuk algınlığı gibi hafif veya orta şiddette üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olur.
CİDDİ SONUÇLAR DOĞURABİLİR
Yeni koronavirüsün bu kadar çok konuşulmasının nedeni 'yeni' olması dışında diğer koronavirüslerden de farklı olması. En büyük fark, insanlarda kalp sorunları, akciğer hasarı ve aylarca devam edebilen belirtilere neden olması.
Yeni koronavirüs de diğer koronavirüsler gibi öksürük, burun akıntısı ve tıkanıklık gibi soğuk algınlığı belirtilerine neden olabilir. Ancak özellikle yaşlılar veya kronik rahatsızlıkları olanlarda çok daha fazla zarara neden olabiliyor. Öte yandan yeni koronavirüsün ciddi problemlere neden olma olasılığı diğer koronavirüslere göre oldukça yüksek. SARS ve MERS koronavirüslerinin ölüme neden olma olasılığı, SARS-CoV-2'den daha yüksek olsa da, şu ana kadar yeni ckronavirüs kadar kolay ve geniş bir yayılım göstermediler.
TEDBİRLİ DAVRANMAYA DEVAM EDİN
Covid-19'dan korunmak için alacağınız önlemler, sizi mevsimsel grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklardan da koruyacak. Önlem almak bu kadar önemiyken neler yapılabileceğini tekrar etmekte fayda var:
Grip aşısı olun.
Hasta veya hasta olduğundan şüphelendiğiniz kişilerle yakın temasa geçmeyin.
Kalabalık ortamlara girmeyin.
Öksürürken ve hapşırırken ağzınızı mendille veya kolunuzla kapatın.
Ellerinizi su ve sabunla sık sık yıkayın. Su ve sabuna ulaşamadığınızda alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.
Ellerinizin temizliğinden emin olmadan yüzünüze, gözünüze veya burnunuza dokunmaktan kaçının.
Sık kullanılan yüzeyleri dezenfekte edin.
Sosyal mesafeye uyun.
Eviniz dışındaki tüm alanlarda maske kullanın.