Yeni koronavirüs Çin'in sınırlarını aşıp dünyaya yayıldığında, bilim insanları virüsün hapşırık ya da öksürüğün ardından damlacık yoluyla yayıldığını ve virüslü damlacıkların solunmasıyla hastalığın bulaştığını söylediler. Dünyanın önde gelen sağlık kuruluşları da bu tezi destekledi. Hâlâ da en güçlü tez bu. Ancak bir grup bilim insanı daha fazlası olduğunu düşünüyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne koronavirüsün bulaş tanımını güncelleme çağrısı yapan 32 ülkeden 239 bilim insanı, damlacık dışında havada bulunan taneciklerin de virüsü taşıyabileceğini savunuyor. Bilim insanlarına göre bu parçacıklar da insanları enfekte edebilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre virüsün sadece entübasyon gibi tıbbi müdahalelerin ardından havadan bulaşması mümkün.
NADİR DURUMLARDA HAVADA KALIR
Uzmanlar, uzun süre kapalı ortamda kalan insanların enfekte olma ihtimalinin yüksek olmasını, virüsün parçacıklar yoluyla taşınmasından beklenenlere paralel olduğunu düşünüyor. Uzmanların bu tezlerini destekleyen bazı durumlar da var. Bir koro üyesinin enfekte olmasından sonra korodakilerin yüzde 87'sinin COVID-19 testlerinin pozitif çıkması, enfekte bir kişinin bulunduğu restoranda klimanın oluşturduğu hava akımı nedeniyle dokuz kişiye virüs bulaştırmış olması gibi. Uzmanlar, Almanya'daki bir et fabrikasında bin 500 kişinin enfekte olmasının sorumlusu olarak da fabrikadaki hava dolaşımına dikkat çekiyor.
GÜÇLÜ KANITLAR YOK
Uzmanlar, belirli durumları virüsün havada taşınabileceğine kanıt olarak gösterse de doğal yollarla virüsün havada taşınabileceğine dair güçlü kanıtlar yok. Bu görüş karşısında çekimser kalan bir kesim de verilere göre, virüsün nadir durumlarda havada taşınabileceğini düşünüyor. Eğer koronavirüs damlacıklar dışında havada da taşınabiliyorsa, bu sanıldığından daha bulaşıcı olduğu anlamına gelir. Bununla birlikte yürüttüğümüz normalleşme sürecinde de düzenlemelere gitmemiz gerekir. Önerilere uymaya devam etmeli, koronavirüsün şansını en aza indirmeliyiz.
VİRÜSÜN TAŞINMASI NE DEMEK?
UZMANLARA göre bir maddenin havada taşınıyor olması, o maddenin bir süre havada kalabileceği anlamına geliyor. Söz konusu bulaşıcı bir hastalık olduğunda havanın da bulaştırıcı olabileceği sonucu ortaya çıkıyor. Yani kapalı bir ortamda hasta biri bulunduysa, oradaki hava hastanın ayrılmasından sonra da bulaştırıcı olabiliyor. Uzmanlara göre, solunum damlacıkları havadaki taneciklerden farklı olarak daha ağır ve yere inme süreleri daha kısa. Virüs yüklü damlacıkları tehlikeli yapan durum, yakınlarda bulunan kişilerce damlacıkların solunması ya da ağızlarına veya burunlarına inebilme ihtimali.