Bugüne kadar salgınla ilgili duyulan, uzmanların sıklıkla üzerinde durdukları konu, yaşlı yetişkinlerin korunması gerektiği yönündeki uyarılar oldu. Koronavirüsün özellikle yaşlı ve kronik hastalıkları bulunanlar üzerindeki etkisinin ölümcül olabileceği artık herkesçe biliniyor. Genel olarak verilere bakıldığında, hastaneye yatan ve yoğun bakıma alınan COVID- 19 hastalarını, kronik sağlık sorunları olan yaşlı yetişkinler oluşturuyor. Maalesef ölüm oranlarına bakıldığında da koronavirüs sebebiyle hayatını kaybedenlerin yaklaşık yüzde 80'i aynı kategoride bulunanlar. 'Yaşlı' tanımı kimleri kapsıyor? Kronik hastalıkların hangileri riske daha açık? Yaşlılık ve kronik hastalık birleştiğinde risk neden artıyor? Yüksek risk altında olanlar ne yapmalı? Amerikan Hastalık Kontrol Merkezi'nin koronavirüs üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda, COVID-19'dan kaynaklı ciddi komplikasyonlar ve ölüm riskinin arttığı 65 yaş sınır olarak kabul edildi. Risk yaşla birlikte artıyor ancak bebekler, çocuklar ve genç yetişkinlerde de ciddi hastalıklar görülebiliyor. Bu nedenle herkesin bu süreçte çok dikkatli olması gerekiyor.
DİYABET VE ASTIMI OLANLAR DİKKAT!
COVID-19'a karşı risk grubunda yer almanıza neden olan kronik rahatsızlıklar değişebilir. Ancak uzmanların belirlediği bazı genel rahatsızlıklar; kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, diyabet, astım veya kronik akciğer hastalıkları, HIV, bir hastalık veya tedavi nedeniyle bastırılmış bağışıklık sistemi. Tabii bu hastalıkların kendi içinde de belirsizlikler var. Mesela geçmişte kanser tedavisi görenler şu an risk altında mı? Ya da diyabeti hafif ve kontrol edilebilir olanlar için durum ne? Uzmanlar, bu sorulara cevap bulabilmiş değil. Bu yöndeki çalışmalar halen devam ediyor. Yaş ve kronik rahatsızlık birleştiğinde kişilerin neden COVID-19'a karşı daha çok risk altında oldukları da uzmanların tam olarak açıklayamadığı sorulardan biri. Bu konuda uzmanların elinde henüz sadece bazı teoriler var:
Bağışıklık sisteminin yaş ve kronik rahatsızlık sonucu zayıf düşmesi ve enfeksiyonla savaşamaz hale gelmesi,
Mevcut veya geçmiş hastalıklardan kaynaklı organ hasarının, virüsün etkisiyle birlikte bir kişinin üstesinden gelebileceği seviyeyi geçmesi,
Enfeksiyon varlığı nedeniyle strese giren vücudun zaten hasar görmüş veya yaşlanmış organlara olan talebinin artması,
Kronik hastalıkların tedavisi için kullanılan bazı ilaçların enfeksiyonun şiddetini artırabiliyor olması. Bahsettiğim gibi, bu durumlar şimdilik sadece teori. 'Bunlardan hangisi ya da hangileri tam olarak etkili, durumu etkileyen başka faktörler de var mı?' gibi soruların cevapları için daha fazla araştırma gerekiyor.
RİSKLİ GRUP NE YAPMALI?
Koronavirüs, etrafımızda dolanan sinsi bir düşman. Bu düşmanı yok etmenin şimdilik bir yolu yok, ancak alınabilecek önlemlerle kendimizi ve sevdiklerimizi bu sinsi düşmana karşı koruyabiliriz.
Yaş ve diğer risk faktörleriniz ne olursa olsun uzmanların korunma önerilerine mutlaka uyun.
Tıbbi ihtiyaçlarınızı dikkatli bir şekilde karşılayın: İlaçlarınızı zamanında kullanın, tansiyon, şeker vb. kontrollerinizi düzenli yapın, dışarı çıkmadan birkaç haftalık dengeli beslenme ihtiyacınıza yönelik gıdaları hazır bulundurun.
Evde izole haldeyken bile sosyalleşmeyi sürdürün.