Herkes hayatının belli dönemlerinde artan stres ve endişe dönemleri geçirir. Üniversite dönemlerinde yoğun stres altında yaşadıklarınızı hatırlayın veya daha yakın bir zamanda karşılaştığınız iş stresindeki mücadelenizi... Bu tür durumlardan kaynaklanan kaygıyı nasıl yöneteceğinizi biliyorsanız, çok fazla sorunla karşılaşmadan üstesinden gelebilirsiniz. Ancak bazen, bir stres etkeni anksiyeteyi tetikleyebilir. Bu durum panik atak olarak bilinir ve son derece korkutucu bir hal alabilir. Bazen birden terlemeye başlarsınız, kalbiniz hızla çarpar, başınız döner ve mideniz bulanır. Bu belirtilerle karşılaştığınızda korkmayın, çünkü bu tepkiler vücudunuzun korkma duygusuna karşı verdiği tepkilerdir ve son derece doğaldır. Ancak panik atak bu belirtilerden daha farklı olabilir. Kontrolünüzü kaybediyormuş, hatta kalp krizi geçiriyormuş gibi hissedebilirsiniz. Panik atak, aşağıdakiler dahil olmak üzere çok çeşitli belirtiler ve semptomlar içerebilir:
Korku hissi
Kontrolün kaybedileceğini hissetmek
Bayılmak
Baş dönmesi
Kalp çarpıntısı
Titreme
Terleme
Nefes darlığı
Göğüs basıncı veya ağrı
Baş dönmesi
Dizlerde zayıflama
Uyuşma ve karıncalanma durumları
TANIYI DOKTORUNUZ KOYSUN
Panik atağın belirtileri aniden başlar ve 10 dakika içerisinde şiddetlenir. Yarım saat gibi bir süre içinde terleme, çarpıntı, baş dönmesi, nefes darlığı hissedebilir, hatta ölmek üzere olduğunuzu düşünebilirsiniz. Bu ataklar beklenmedik bir anda geldiğinden, hastaları en çok korkutan durum aniden bu belirtilerin gelmesidir. Panik atak semptomları ve kalp krizi belirtileri benzer özellikler gösterebilir. Panik atak belirtileri ve kalp krizi belirtilerinden hangisine sahip olduğunuzdan emin değilseniz, derhal tıbbi yardım almalısınız. Doktorunuz belirtilerinizin panik atak olduğu tanısını koymuşsa, kalp krizi için endişelenmenize gerek yoktur.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Panik atak geçirmeye başladığınızda, ekstremitelerinizde daha az kan vardır. Buna karşılık bazı insanlar kollarını, bacaklarını, ellerini ve ayaklarını daha zayıf hissederler.
Elleriniz ve ayaklarınızda daha az kan olduğunda, karıncalanma hissi yaşarsınız.
Ayrıca, panik atak sırasında nefes alma daha hızlı ve daha derine iner; çünkü vücudunuz savaşmak veya kaçmak için kaslarınıza daha fazla oksijen göndermesi gerektiğini düşünür. Ancak bazen bu nefes alma dengesiz hale gelebilir, boğulma ve nefes darlığı duygularına yol açabilir.
Dengesiz nefes aldığınızda, beyne daha az oksijen gider. Bu zararlı değildir (çünkü panik atak genellikle sadece birkaç dakika sürer), ancak baş dönmesi, kafa karışıklığı ve rüya halindeymiş gibi hissetmenize neden olabilir.
Birçok insan panik atak sırasında ya da sadece genel bir endişe yaşadığında terler. Terleme, aşırı ısınmanın engellenmesine yardımcı olmak için vücudunuzu soğutur.
Panik atak sırasında tüm sindirim sistemi yavaşlar. Bunun nedeni, yiyecekleri sindirmek için kullanılan enerjinin artık kaslara yönlendirilmesidir. Bu durum mide bulantısı hissine neden olabilir. Vücudunuz ayrıca sizi yavaşlatan ekstra kilodan kurtulmaya çalışabilir, bu durumda ishal de olabilirsiniz.
Dengesiz solunum ayrıca göğüste sıkışma ve rahatsızlık hissine yol açabilir; bu yüzden panik atak geçiren birçok insan kalp krizi geçirdiğini düşünür.
Panik atak sırasında tüm vücudunuz gerilebilir. Aynı zamanda bu durum titremeye neden olur.
Panik atak geçirenlerin çoğu ölmekte olduğunu veya korkunç bir sağlık krizi yaşadığını düşünür.
TEDAVİ EDİLMEZSE DAHA DA KÖTÜLEŞEBİLİR
İstem dışı panik atak; mitral kapak prolapsusu, tiroid problemleri, hiperglisemi, bazı ilaç tiplerinin yan etkiler vb. diğer tıbbi durumlardan kaynaklanabilir. Herhangi bir tıbbi nedeni ancak doktorunuz belirleyebilir. Panik atak belirtileriniz varsa, mümkün olan en kısa zamanda tıbbi yardım alın. Panik atağı kendi başınıza idare etmek zordur ve tedavi edilmezse daha da kötüleşebilir. Panik atak belirtileri kalp krizi gibi diğer ciddi sağlık sorunlarının belirtilerine de benzeyebilir; bu nedenle semptomlarınıza neyin yol açtığından emin değilseniz, doktorunuz tarafından değerlendirilmeniz önemlidir.
PANİK ATAK GEÇİRİYORSANIZ NE YAPMALISINIZ?
Genellıkle, panik atak geçirme süresi sadece birkaç dakika sürer, ancak bu anlar size hiç bitmeyecekmiş gibi gelebilir. Atağın süresini kısaltmak için yapabileceğiniz en önemli şey, onunla savaşmamaktır. Panik yapmama konusunda ne kadar çok mücadele ederseniz, kendinizi daha çok endişelendirirsiniz ve sinir sisteminize daha fazla adrenalin sokarsınız; bu da panik atak geçirme süresini uzatır. Bunun yerine, yavaş yavaş nefes alın ve kendinizi sakinleştirip bunun birkaç dakika içinde geçeceğini söyleyin. Progresif kas gevşetme de yardımcı olabilir. Bu teknikle, baştan ayağa sistematik olarak boyun ve omuzlarınız gibi kas gruplarını gerdirerek, o kasları gevşetebilirsiniz. Panik atak geçirmek, bazı insanlar için tek seferlik bir durum olabilir. Bu yüzden endişe etmeyin. Ancak sıklıkla panik atak yaşıyorsanız, uzun vadeli en iyi stratejiniz, endişe ve korku duygularınızla nasıl baş edeceğinizi öğrenmektir. Bir psikoterapi türü olan bilişsel davranışçı terapi, hangi endişeli düşüncelerin ve hislerin genellikle bir saldırıyı tetiklediğini ve bunları nasıl daha iyi yönetebileceğinizi anlamanıza yardımcı olabilir. Eğer bir terapiste gidemezseniz, bir günlük tutmak da yardımcı olabilir. Her panik ataktan sonra neler olduğunu veya panik ataktan önce ne düşündüğünüzü yazın. Daha sonra, bu tetikleme durumları bir daha ortaya çıktığı zaman derin nefes alın, düşüncelerinizi yeniden yorumlayın ve son olarak bu durumdan kurtulabileceğinizi, güvende olduğunuzu sık sık tekrarlayın. Panik atağıı durdurmanın diğer yolları ise şunlardır:
Stresinizi azaltın ve vücudunuzun tepki vermesi için zaman verin.
Rahatça nefes alıp stresinizi azaltın.
Kendinizi sakinleştirin. Kendinizi sakinleştirmek zaman içinde paniğe son verecektir.
Vücudunuzu olabildiğince rahatlatın. Rahatlama stresi durdurur.
Yürüyüşe çıkın. Yürüyüşle stresi hayatınızdan çıkarabilirsiniz.
Farklı bir şeye odaklanmak, endişeli düşünceyi durduracaktır. Endişeli düşünme sona erdiğinde, eşlik eden stres de geçer.
Panik atağın zararlı olmadığını unutmayın. Onlar endişe ve korku için sadece güçlü tepkilerdir.
Unutmayın, panik atak her zaman sona erer.
Yapabileceğiniz en önemli şey, kendinizi endişeyle korkutmayı bırakmaktır. Endişe, panik atağın bir numaralı sebebidir.