Cleveland Clinic'in yaptığı araştırmalar; düzenli kahve içenlerde kalp rahatsızlığı, solunum hastalığı, kanser, inme, şeker hastalığı ve böbrek hastalığı gibi risklerin daha düşük olduğunu gösteriyor. Ancak, vücudunuzun alması gerekenden daha fazla kahve tüketimi ya da eklediğiniz zararlı ek gıdalar beklenmedik, yan etkilere neden olabilir. Mesela eklenen şeker, kalp hastalığı riskinizi artırabilir. Bunun yerine bal ya da pekmez tercih edebilirsiniz. Bu, birçok kahve tiryakisi için zor olabilir ama her gün içtiğiniz kahvenin vücudunuz için yararını atırmak, zararlarını azaltmak için birkaç küçük ekleme ya da çıkartma yapmanız gerekli.
KRONİK BİR ALIŞKANLIK
Kahve alışkanlığınızın sağlıklı olduğundan emin olun çünkü bu alışkanlık size küçük bir ayrıntı gibi gelse de hayatınızın bütününü kapsayan kronik bir alışkanlıktır. Bu yazımda sizlere bu konuda yardımcı olmaya çalışacağım. Sizlerle fazla kahve tüketiminin yan etkilerini ve kahvenizi sağlıklı, vücut dostu bir seçenek haline getirmenin yollarını paylaşacağım.
TARÇIN
Kahve alışkanlığınızı değiştirmeye klasik bir yöntemle başlayın. Birkaç küp şeker yerine bir çay kaşığı tarçın, kahvenizi lezzetlendirir ve yumuşatır. Saf toz tarçın (tarçınlı şeker değil) kullandığınızdan emin olun. Veya kahve çekirdeklerini birkaç tarçın çubuğu ile demleyerek tatlandırabilirsiniz. Yapılan bir araştırmada, her gün yalnızca 1/2 çay kaşığı tarçın tüketiminin, hücrelerin insülin duyarlılığını artırabildiğini göstermiştir. Bu, insülin direncine neden olan şekerin tam tersi etkidir.
PORTAKAL SUYU
Sizlerle Amerika'da ortaya çıkan ve henüz birçoğunuzun duymadığı bir yöntem paylaşacağım. Espresso ile portakal suyu karışımı şu sıralar Amerika'da en çok tercih edilen kahveler arasında yer alıyor. Birbirinden farklı ve lezzette turunçgiller yetiştiren ülkemiz sayesinde evlerinizde bu karışımı rahatlıkla hazırlayabiliriz. Bu karışımı tercih etmenizdeki nedeni size şöyle açıklayabilirim: Portakal suyu, doğal şekerdir ve espressoyu keyifli hale getiren bir tatlılığa sahiptir. Sadece 3/4 su bardağı portakal suyu, günlük C vitamini ihtiyacınızın yüzde 155'ini içerir. Eğer kahvenizle portakal suyunu karıştırmaya pek hazır değilseniz, soyduğunuz portakalın kabuklarını kahve fincanınızın ağız bölgesine yerleştirin ya da kahvenizin içine birkaç damla portakal suyu ekleyin. Böylece bu sağlıklı içeceğe adım adım alışabilirsiniz.
ŞEKERSİZ ÇİKOLATA TOZU
Kahve içine kakaolu toz karıştırmak; hücrelerde çevresel hasarları önlemeye yardımcı olan, beyin ve kalpteki kan akışını artıran bir antioksidan olan çikolata flavonoidlerinin faydalarını elde etmenin en kolay yollarından biridir. Bir parça kakao, şuruplu bir mocha'nın aksine şeker eklemeden saf çikolatanın zengin tadını kahvenize verecektir. Şekersiz ve yüzde 100 kakao tozu içeren bir ürün tercih edin.
VANİLYA ÖZÜ
Eğer vanilya vazgeçilmezlerinizdense şanslısınız. Çünkü şekerinizi kontrol altında tutmak için favori lezzetinizden vazgeçmek zorunda değilsiniz. Unutmayın ki vanilya sadece bir lezzettir; bir şeker takviyesi değil. Bu nedenle şeker yerine kahvenize birkaç damla vanilya özü ekleyebilirsiniz. Vanilya özü, 0 kalori ve 0 şeker içerir. Eğer vanilyayla aranız pek yoksa işe bir damla vanilya şurubunun tadına bakmakla başlayabilirsiniz. Kahvenin faydaları kadar, fazla tüketildiğinde bazı yan etkileri de olabilir. Bunlardan bazıları şöyledir:
Fazla sinirliyseniz, kahve tüketiminize dikkat edin. Kahve, sadece merkezi sinir sistemi uyarıcısı değildir; aynı zamanda adrenalin, dopamin ve glutamat artırırken, adenozin reseptörlerini bloke eder. Sinir sistemi aktivasyonu anksiyete, titreme, artan kalp atış hızı, sinirlilik ve bazen de öfke patlamalarına neden olabilir. Kalp rahatsızlığı olanlar kahve tüketime dikkat etmeliler.
Kendinizi gün boyunca yorgun hissediyorsanız bunun bir sebebi olabilir. Evet, bir bardak kahve sizi o an şarj ediyor gibi görünse de sonrasında daha büyük bir çöküşe sebep olabilir. Yurt dışında yayınlanan Nöropsikofarmakoloji dergisinde yer alan bir araştırmada kafeinin verimliliği düşürebileceği ve sıkı çalışanların gevşemesine sebep olabileceği ortaya çıkmıştır. Birçok kişi gün içinde uyanık kalmak için kafein takviyesine güvenir; ancak bu gerçekten yanlış bir düşünce olabilir. Gün boyunca enerjinizin bitmemesi için en güvenilir yol, sağlıklı yiyecekler tüketmektir.
Sık sık gözleriniz seğiriyorsa kahve tüketiminize dikkat edin. Göz seğirmenizin nedensiz yere ortaya çıktığını düşünüyor olabilirsiniz ancak Ulusal Sağlık Enstitüsü, göz seğirmesinin kafeinin üç etkisi arasında olduğunu söylüyor. Araştırmalar, kafeinin serotonin ve noradrenalin salgılanmasını tetiklediğini, bunun da nörotransmitteri uyararak kas ve sinir sisteminin aktivitesini artırıp serbest kalmasına neden olduğunu gösteriyor. Sıklıkla göz seyirmesi yaşıyorsan, kahve tüketimini azaltarak su tüketimini arttırmalısınız.
TUVALETİ NORMALDEN FAZLA KULLANMAYA BAŞLADIYSANIZ BUNUN BİR NEDENİ DE KAHVENİZ OLABİLİR
Kahve bir idrar söktürücüdür. İnsanların yaklaşık yüzde 30'unda müshil etkisi yaratabilir. Bilim adamları, kahvenin tuvalet yolculuğunu neden tetiklediğinden tam olarak emin değiller. Ancak hem kahvenin asidik içeriği, hem de bağırsak ve kolon üzerindeki uyarıcı etkisinin bunu tetikleyebileceği düşünülüyor. Bu etkiyi fazlasıyla yaşayanlar için espresso gibi koyu renkli kahveler önerilebilir.
Sağlıklı bir kahve deneyimi için içine Hindistan cevizi rendesi serpin:
Kahvenizin içine ekleyeceğiniz şekersiz Hindistan cevizi rendeleri hem şeker ihtiyacınızı karşılayacak, hem de kahvenizi yumuşatacaktır. Kahvenizi demlerken çekirdeklerin yanına Hindistan cevizi koymayı unutmayın. Beyaz veya kahverengi şekerden daha sağlıklı olan organik Hindistan cevizi şekeri gibi bir tatlandırıcı seçin. Büyük bir değişiklik fark etmeyeceksiniz; fakat zamanla, neredeyse hiç çaba harcamadan, kahvenizin şeker içeriğini yüzde 25 oranında azaltmış olacaksınız. Hindistan cevizi şekeri vücudunuzdaki şeker metabolizmasına yardımcı olan krom ve diğer doğal mineralleri içerir.
Sağlıklı bir kahve deneyimi için organik kahve kullanın:
Kahve yetiştirilirken üzerine böcek ilacı gibi kimyevi maddeler püskürtülür; bu nedenle, organik olmayan bir şey seçtiğinizde sadece bir kahveden daha fazlasını vücudunuza sokmuş olursunuz. Kahvenizin güvenilir olmasına dikkat edin.