Okulların açılmasına kısa bir süre kaldı. Okula uyum süreci her yaştan öğrenciyi etkiler. Okula uyum sürecini hem erken çocukluk dönemi hem de ergenlik döneminde gözlemleriz. Bu konuyu, Mektebim Koleji PDR Koordinatörü Müge Ertürk Berber ile birlikte değerlendirdik.
Erken çocukluk dönemi, anaokulu ve ilkokul dönemini kapsar. Yani okul öncesi ve ilkokul 1.sınıf geçişlerinde öğrencilerimizin okula adaptasyon süreci gözlemlenir. Okula başlamak, çocuk için bir sosyal çevreye katılmak ve dış dünyaya adım atmaktır. Çocuğun bu süreçte yeni bir çevreye uyum sağlamada en çok ihtiyacı olacak unsur zamandır. Bu nedenle okulun ilk günlerinde bazı sorunlar yaşaması normal karşılanır. Okula uyum sürecinde ailelerin çocuklarına zaman tanıması ve okula güvenmeleri birinci öncelik. Ebeveynlerin kaygısı bu süreçte doğrudan çocuk üzerinde etkili olur. Okula yeni başlayan çocuklarda kaygının olmasını bekleriz. Bu kaygı en temelinde aileden ayrılık anksiyetesi olarak karşımıza çıkar. Bu süreçte, okul başlamadan önce aileler tarafından okul ile ilgili bilgilerin çocuğa verilmesi, okul saatleri, öğretmen, sınıf düzeni gibi konularda öğrencinin bilgilendirilmesi önemli. Çünkü belirsizlik öğrencinin kaygı düzeyini yükseltebilir.
HER DÖNEM UYUM YAŞANIR
Öğretmenine güvenmesinin ve zor durumda kaldığında öğretmeninden destek isteyebileceğinin söylenmesi, okula güvendiğinizi ve oranın keyifle ve mutlulukla gidebileceği bir yer olduğunu vurgulamak önemli. Okul çıkışı tam zamanında alınacağını ya da servisle eve döneceğini bilmesi yararlı olacak. Bir diğer önemli faktör de dil gelişiminin yaş düzeyinde olması. Bu sayede çocuk akranları ile sağlıklı iletişim kurar. İstek ve ihtiyaçlarını ifade edebilir, okulda verilen yönergeleri anlayabilir ve sosyal becerilerini doğru yansıtabilir. Ayrıca erken çocukluk dönemlerinde öz bakımını kendisi yapabilen çocuklar, okulda daha bağımsız hareket edebildikleri için kendilerine daha çok güvenir ve rahat hareket ederler. Bu açıdan özellikle okula başlayacak çocukların sosyal, duygusal, fiziksel, dil ve bilişsel olarak belirli bir olgunluk seviyesine gelmiş olması önemli.
Öğrenciler okula uyum sürecini ortaokul ve lise dönemlerinde de yaşarlar. Bu dönemler yaş gelişim özelliği olarak ergenlik dönemine denk gelir. Ergenlik dönemi, duygu değişimlerinin yoğun olduğu, çocukluktan yetişkinliğe geçilen ara bir dönem olması sebebiyle sorumlulukların arttığı bir dönem. Bu dönemde okul sürecinde akademik kaygıların artması, akran kabulünün ve onayının ön planda olması, sınavda başarılı olma, iyi bir meslek sahibi olabilme gibi endişeler artabilir. Ergenlik döneminde en önemli husus, uyum sürecini hızlandıran doğru bir iletişim, anlayış ve sabırdır. Ayrıca rutinler oluşturmak ve sorumluluk vermek de bu dönemde önemli. Bu dönemde ailelerin çocuklarla iletişim kurarken onlara ince sınırlar belirlemesi, sorumluluk almaları açısından etkilidir. Ayrıca çocuklarının kendi kopyaları olmadıklarını kabul etmeleri ve beklentilerini çocuklarına göre ayarlamaları önemlidir.