Kovid-19, zaten başlamış olan dijitalleşmenin etkilerini hızlandırdı. Hem bugünü hem geleceği değiştirdi. Artık bir meslek seçip emekli olana kadar aynı mesleği icra etme ihtimali azaldı. Peki neler değişti? Gençler bugün neleri görmeli, nelere göre tercih yapmalı? Bu önemli konuyu, Eğitim ve Kariyer Danışmanı Nur Erdem Özeren ile değerlendirdik.
Birincisi, dünya eskiye göre çok daha hızlı değişiyor, gelişiyor. Bazı araştırmalar, insanlık tarihi boyunca üretilen bilgi miktarından daha fazla bilginin 2000'li yıllarda, son 20 yılda üretildiğini söylüyor. Yani, artık üniversitede öğrendiğimiz bilgileri sürekli güncellememiz gerekecek. İkincisi, meslekler şekil değiştiriyor, kimi yok oluyor, yerine yenileri geliyor. Bugün yapılan mesleklerin yarısı 20 yıl öncesinde yoktu, 20 yıl sonra yapılacak mesleklerin yarısı bugün yok. Dolayısıyla, yalnızca bugünün mesleklerine ve şartlarına bakarak tercih yapmak doğru olmayacak. Üçüncüsü, artık tüm dünyada yaşam süresi uzadı, dolayısıyla toplam çalışma süresi ve emekli olma yaşı da ileriye taşındı. Bugün tercih yapacak gençler 70'li yaşlarında emekli olacaklar, önceden olduğu gibi 20-25 yılda emekli olmak imkânsız görünüyor.
MESLEKLER ŞEKİL DEĞİŞTİRECEK
Bu bilgileri birleştirdiğimizde, 5 yıl eğitim alıp 20 yıl çalışmanın bittiğini, 5 yıl eğitimin üzerine sürekli yeni bilgileri öğrenerek 50 yılda 4-5 defa yeni bilgilerle mesleklerin şekil değiştireceğini bilerek çalışma gerekliliğinin başladığını görüyoruz. Yani gençler artık nokta atışı bir meslek seçmekten ziyade, sürekli kendini geliştirmeye, günün şartlarına adapte etmeye odaklanmalı.
İş dünyasının konuştuğu konular ile tercih dönemlerinde öğrenci ve eğitimcilerin konuştuğu konular birbirinden çok farklı. İş dünyası adaptasyon becerisini, çevik olmayı konuşuyor. İş dünyası bildiklerini unutmayı, yeniden öğrenmeyi konuşuyor. İş dünyası becerileri konuşuyor, yeni beceriler öğrenmek gerektiğini konuşuyor. Gençler ise tercih döneminde sanki ömür boyu hep aynı mesleği yapacakmış gibi "Hangisinin önü açık" diye sorarak günün şartlarına göre karar vermeye çalışıyor. Hem bugüne, hem de geleceğe aynı anda bakmayı öğrenmeliyiz.
Gelecekte önü açık meslekleri bilmemiz mümkün değil, sadece gidişatı görebiliyoruz. Gidişat, gelecekte bir yandan teknolojinin öneminin artacağını söylerken, bir yandan insan faktörünün, duyguların, yaratıcılığın önemi artacak diyor.
Bir diğer değişim ise, yapılan işlerin en az yarısında, özellikle uzaktan çalışılabilen işlerde, tüm dünyada sınırların kalktığı bilgisi. Bu fırsatı da değerlendirmek gerekiyor, uluslararası vatandaş olabilecek şekilde kendini geliştirmek gerekiyor. İngilizce bilgisi buradaki ilk kriter, ancak diğer yandan, girişimcilik fırsatlarının arttığının, son bir yılda e-ticaret sayesinde ülke içinde de sınırların kalktığının görülmesi gerekiyor.
Bu tercih döneminde, yeni geleceğe göre tercih yaparken, gençler donanımını en çok artıracak üniversiteleri seçmeli. Bölüm seçerken de 50 yıl içinde değişim yaşayacağını bilerek seçim yapmalı.