10 yıl önce, 2003'te dönemin Milli Eğitim Bakanı Sayın Hüseyin Çelik tarafından hayata geçirilmek istenen özel okulların boş kontenjanlarında devlet bursuyla öğrenci okutma girişimi dönemin Cumhurbaşkanı'ndan veto yemişti. Bakanlık bu formülü yeniden devreye sokuyor. Özellikle Anadolu'da başarılı fakat maddi durumu yetersiz öğrenciler, devlet bursuyla özelde okutulacak. Bu sayede öğrenci garantisi alan dershaneler de, özel okula dönüşme sürecinde zorlanmayacak. MEB dershanelerin dönüşümünü hızlandırmak için bu kurumlara öğrenci başına destek verecek. Böylelikle başarılı öğrencinin, özel okula gitmesi teşvik edilecek.
Dershanelerin kapatılması çalışmaları sona yaklaşıyor. Seçeneklerden biri de, bunların sözleşmeli okula (Charter School) dönüştürülmesi. Bu modelde, derslik sıkıntısı çeken MEB, özel okullardan hizmet satın alacak. Charter School sistemi ABD'de uygulanıyor. Sistemden dar gelirli ailelerin başarılı çocukları yararlanacak. Rekabetçi ortamda istenen standartları yakalayamayan okulların sözleşmesi devletçe feshedilecek.
Charter okulların kendi müfredatını belirlemesinde esneklik gösterilmeli. Örneğin, üniversite hazırlık liseleri gibi. Bu tür liselerin programları hazırlanırken, dershanedeki çalışmalar okulda yapılabilir. Kısacası, öğrencinin dershaneye gitmeden, üniversiteye hazırlanması sağlanır. Hem MEB'in Anadolu lisesi müfredatını iyi uygulayan, hem de sınavlara iyi hazırlayan bir program oluşturulur. Dershaneyle lise bir programda kesişebilir. Dershane öğretmenlerinin maaşları da performansa göre belirlenir; bu rekabet eğitimde kaliteyi artırır.
Ülkemizde özel okulların oranı yüzde 3 civarında. Bunlar yıllardır yüzde 45 kapasite ile çalışıyor. Teşvik edilirse kontenjanları dolabilir. Bu olumsuz ortam, ancak MEB'in özel okullardan hizmet alması ile giderilir. Gelişmiş ülkelerde bu tür yatırımlar sadece devletçe yapılmıyor. Özel sektör de bu alana ciddi yatırım ve katkı sağlıyor. Eğitimde artık alternatif çözümler aranmalı. Özel okulların teşvikinin en çok dar gelirlilerin lehine olacağı unutulmamalı.
Eğitim, yeni Türkiye'nin önünü açacak şekilde yeniden yapılandırılmalı. Charter School sistemi, eğitimin sorunları da göz önüne alındığında, bence doğru bir düşünce.
