Doktoru, 20 aylık bebeğimizin otistik olabileceğini söyledi ama oğlum benim her dediğimi anlıyor ve yapıyor. Onun otistik olup olmadığını nasıl anlarım? S.K./Manisa
Otizm hastalığına karşı farkındalığın son yıllarda gelişmesi, erken teşhisi de olumlu etkiliyor. Beş yıl öncesine kadar, tanı koymak için dört yaşının beklenmesi geri dönüşümü imkansız hatalara neden oluyordu.

OYUN KURABİLİYOR MU?
Ancak günümüzde çocuk doktorları bile artık aileyi yönlendirebilmektedir. Otizmde esas olan; çocuğun uzun süre televizyona maruz kalarak dil ve iletişim becerilerinin zedelendiği mi yoksa ciddi anlamda otizm hastalığına mı yakalandığıdır. Bizim için önemli kriterler; defalarca ismiyle seslenmenize rağmen dönüp size bakmaması, sembolik oyun dediğimiz basit kurgulu oyunlar kurmaması, takıntılarının olması ve sürekli parmak ucunda yürümesidir. Otistik çocuklar için özel eğitim ve aile desteği şarttır. Oğlunuzu, çocuk psikiyatrına göstermeniz sorunun tanımlamasını sağlar.

ÇOCUK ANNE-BABANIN AYNASIDIR
Yedi yaşındaki kızım eleştiriyi kaldıramıyor. Beğenmediğimiz bir özelliğini söyleyince hemen kızıp bize küsüyor. Ona eleştiriye tahammülü nasıl öğretebilirim? G.M./Samsun
Eleştiriyi sadece çocuklar değil, biz yetişkinler de kaldırmakta zorlanırız. Eleştiriden gerekli dersi çıkarmayı bilmiyorsak; birinin, bizim hakkımızda hoş olmayan cümleler kurmasına, eksikliklerimizi irdelemesine kızar ve onu dinlemek istemeyiz. Çocuklar, anne ve babalarının aynalarıdır. Bu nedenle ilk etapta sizin eleştiriyi kaldırabilir ebeveynler olmanız lazım. Siz tahammülsüzseniz, çocuğunuzdan tahammüllü olmasını beklememiz haksızlık olur. Mesela, çocuğunuzdan özür diler misiniz? Bir hatanızdan dolayı ondan özür diliyorsanız, çocuğunuz da hata karşısında nasıl davranılması gerektiğini fark eder. Kızınıza özür dilemeyi öğretirseniz eleştiriyle başa çıkma becerisini geliştirebilir.

SAPLANTIYA KARŞI PSİKOTERAPİ
Dokuz yaşındaki kızım aşırı saplantılı. Elleri temiz olduğu halde sürekli yıkamak istiyor, odasındaki eşyaların simetrisine çok takılıyor. Bunlar neden olur? E.Y./Trabzon
Saplantı, kişinin isteği dışında gelişen ve ardı ardına gelen tekrarlayıcı düşüncelerdir. İlk olarak beş yaşında kendini gösterir ve ileriki yaşlara kadar devam edebilir. Nedeni ise genelde genetik olup; son yıllarda özellikle beynin biyokimyasal yapısındaki bozukluklardan kaynaklandığı öngörülmektedir. Çocuğun saplantılarına karşı, ilaç ve psikoterapi uygulaması yapılmalıdır. Bir çocuk psikiyatrından görüş almanızın bu konuda faydalı olacağını düşünüyorum.