Birçok Afrika ülkesinde eşekler hâlâ günlük hayatın bir parçası. Tarımda, su taşımada vs. birçok alanda kullanıyorlar. Ancak Afrika'da eşek nüfusu hızla azalıyor. Bunun nedeni ise eşek derisi ticareti! En büyük alıcı ülke Çin. BBC'nin haberine göre Çin'de eşek derisindeki jelatin ile yapılan, Ejiao adlı geleneksel bir ilaca talep çok yüksek.
Bu ilacın sağlığı geliştirici ve gençliği koruyucu özelliklere sahip olduğuna inanılıyor.
Ejiao'nun yapımı için eşek derisi kaynatılıyor ve jelatin elde ediliyor. Bu jelatin toz, hap veya sıvı haline getirilip tüketiliyor veya yiyeceklere ekleniyor.
Afrika Birliği ülkeleri geçtiğimiz günlerde azalan eşek nüfusuna tepki olarak eşeklerin kesilmesini ve ihraç edilmesini yasaklamayı öngören yeni bir yasa tasarısını onayladı.
Dünyadaki yaklaşık 53 milyon eşeğin üçte ikisinin Afrika'da yaşadığı düşünülüyor.
Çin'de de eşek sayısı 1990'da 11 milyon iken 2021'de iki milyonun altına düştü.
Özetle Çinliler, Ejiao sevdasına eşek soyunun sonunu getirebilirler.
Geçtiğimiz yıl TÜİK eşek sayısının azaldığını açıklamıştı.
Ülkemizde 30 yıl önce 841 bin olan eşek sayısı, 2022'de 86 bin 455'e geriledi.
8 MİLYAR DOLAR
Özelikle son 8 yılda eşek popülasyonu yarı yarıya azaldı.
TÜİK'in bu açıklamasından sonra kaçak kesimle eşek popülasyonunun düştüğü konuşuldu. Bu konuda espriler yapıldı.
Çin'deki Ejiao pazarının 8 milyar dolara yükseldiğini hesaba katarsak yoksa bizim eşekleri Çinliler mi kaçırdı?
Şaka bir yana kazanç bu kadar yüksekse Türkiye'den Çin'e eşek derisi ihraç ediliyor olabilir mi?
Umarım bu yazıdan sonra bizde de geleneksel Ejiao ilacına ilgi oluşmaz.
Güzel gözlü, dünya tatlısı eşeklerimizi koruyalım.
***
HEP O PENALTIYLA HATIRLANACAK
Alman futbolunun yıldızlarından Andreas Brehme, 63 yaşında hayata veda etti.
1980-1990'ların en başarılı sol beklerinden biriydi.
Müthiş solaktı ama her iki ayağını da iyi kullanırdı.
1987'de Bayern Münih ile ve 1998'de Kaiserslautern ile iki kez Almanya şampiyonluk kupası kaldıran Brehme, daha sonra 1989 yılında Inter ile İtalya Serie A'yı kazandı.
Brehme denince akla ilk Arjantin ve Almanya arasında oynanan 1990 Dünya Kupası Finali gelir.
Maç uzatmalara doğru gitmek üzereyken Brehme ceza sahası içinde bir pozisyonda kendini ustaca yere attı ve penaltıyı da kendi atarak Almanya'ya Dünya Kupası'nı kazandırdı.
Pozisyonun penaltıyla alakası yoktu. O zamanlar 'VAR' olsaydı penaltı kararı iptal edilirdi.
Anlayacağınız koskoca Dünya Kupası haksız bir penaltı ile Almanya'nın olmuştu!
Brehme büyük futbolcuydu ama Dünya Kupası Finali'nde hakemi aldatmasıyla hafızalara kazındı!
***
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ÇÜRÜK BİNA YAPMAK
İstanbul Bahçelievler, Merkez Mahallesi'nde bulunan 40 dairelik 3 Gökler Sitesi sakinleri binalarının eski ve depreme dayanıksız olduğunu düşünerek sitelerini kentsel dönüşüme soktular.
Bina sakinleri, Palaoğlu Yapı İnşaat ile anlaştı. Şirket sitenin iki binadan oluşan eski yapılarını yıkıp, yerine yenisini yapmaya başladı. Kaba inşaat çalışmalarında sona doğru gelinirken site sakinlerinden mühendis Özgür Gökkaya, inşaatta incelemelerde bulundu.
Gökkaya, yaptığı incelemelerde tavanda çökme olduğunu ve demirlerin az ve ince kullanıldığını gördü.
Belediye, Bakanlık ve Yıldız Teknik Üniversitesi raporlarında inşaatın "beton kalitesinin projede bahsedilen kalitenin altında olduğu, kirişlerin projeye uygun olmadığı ve kolon demirlerinde de eksiklik olduğu tespit edildi.
Raporda binanın depreme dayanıksız olduğu belirtilerek çürük raporu verildi.
Müteahhit ise kat maliklerine binayı yıkıp yenisini yapmak yerine güçlendirmeyi teklif etti.
Fıkra gibi bir olay ama gerçek!
Site sakinleri evini güçlendirmek isteselerdi yıktırmazlardı zaten!
6 Şubat depremlerinden sonra hâlâ çürük bina yapmaya cesaret edenler var demek ki!
Türkiye'de ne yazık ki, binalar yapım aşamasında yeterince denetlenemiyor!
Hep kentsel dönüşümden bahsediyoruz. Kentsel dönüşüm olmazsa depremler daha çok can alır diyoruz.
Ama yukarıdaki haberde de görüldüğü gibi bazı müteahhitler bildiğini okumaya devam ediyor. Hâlâ kalitesiz malzeme ile inşaat yapanlar var!
Binanın yıkılması için depremi beklemeye gerek yok!
Kentsel dönüşümde bile çürük bina yapanlar yargılanmalı!
***
DONDURULMUŞ EMBRİYOLAR DA İNSANDIR!
Kürtaj Amerika'nın bitmeyen tartışmasıdır. Kürtaj yasakları eyaletten eyalete değişir.
2022'de ABD Yüksek Mahkemesi'nin ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli kararının iptali, ülkede kürtajı yasaklasa da bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakıldı.
Ve geçtiğimiz günlerde Alabama Yüksek Mahkemesi, bir çiftin dondurulmuş embriyolarını yanlışlıkla düşürüp yok eden başka bir hastanın cinayetten sorumlu tutulup tutulamayacağıyla ilgili verdiği kararla kürtaj meselesi bambaşka bir boyut kazandı.
Mahkeme doğmamış embriyoların 'çocuk' olduğuna ve bunun dondurulmuş embriyolar için de geçerli olduğuna, döllenmiş yumurtaların 'taksirle çocuk öldürme' yasası kapsamında bebeklerle aynı korumaya sahip olduğuna karar verdi.
Böylece bu karar, embriyoların çocuk tanımına uymadığını söyleyerek davayı reddeden bir alt mahkemenin kararını geçersiz kıldı.
Bu durumda embriyoları düşürerek kıran hasta ya da doktor ölümden sorumlu tutulabilir.
Bu karar embriyo donduran, tüp bebek doğumu yapan hastaneleri, klinikleri ve tüp bebekle çocuk sahibi olmak isteyen insanları büyük bir risk altına alacak.
Ayrıca çiftler ya da klinikler döllenmiş yumurtaları elden de çıkarmayacaklar!
Hatta bir çift döllenmiş yumurtadan çocuk yapmaktan vazgeçerse ne yapılacağı da meçhul.
Hadi şimdi çıkın işin içinden!
Tüm tüp bebek sektörü iflas edebilir! Çocuk sahibi olayım derken yanlışlıkla embriyonun ölümüne neden olursan suç.
Doktor hata yaparsa suç!
***
Altyazı
"Dedem duvar örerdi. Babam duvar örerdi. Ben de duvar örüyorum. Peki, hâlâ bir evimiz niçin yok?" (Amarcord)