3 Ekim 2018 tarihli, 'Gazeteler Google ve Facebook'tan telif almalı' başlıklı yazımda, medyanın Google gibi devlerden telif ücreti alması için yasa çıkarılması gerektiğinden bahsediyordum.
Daha sonra bu konuyla ilgili Avrupa Birliği'ndeki yasa çalışmalarından da bahsettim. Dünya genelinde Google ile hükümetler ve medya kuruluşları arasında büyük tartışmalar yaşandı.
Örneğin Google yedi yıl boyunca 'News' (haber) özelliğini İspanya'da askıya aldı. Avustralya'yı ise ülkeden tamamen ayrılmakla tehdit etti. Ancak bunun boş tehdit olduğu, medya olmadan Google'ın yapamayacağı biliniyordu.
CEZA KESİLDİ
Öyle de oldu, Google hiçbir ülkeden vazgeçmedi, önce Avustralya ve Kanada ile anlaştı.
Fransa Rekabet Kurumu medya kuruluşlarına telif ödemediği için geçen yıl Google'ın çatı şirketi Alphabet'e 500 milyon Euro para cezası kesti. Bu kararın ardından mart ayında Google ülkede 200'ü aşkın medya kuruluşunu temsil eden Apig ile telif ödemesi anlaşması imzaladı. Şimdi ise AB ülkelerinde de telif hakkı yasaları kapsamında medya kuruluşlarına içerikleri için ödeme yapmayı kabul ettiler.
Avustralya'da medya kuruluşlarının Google ile yaptıkları anlaşmalardan yıllık 142 milyon dolar gelir elde etmesi bekleniyor.
Türkiye'de bu konuyla ilgili Sabah gazetesinde ve internet sayfasında son yılda önemli haberler çıktı. Dijital yasanın çıkarılması gerektiği yazıldı. Ama hâlâ ülkemizde dijital telif yasasını çıkmadı.
Bu yasa çıkmadan Google gibi internet devlerinden telif alamayız. Gazeteler her gün haber içerikleri üretiyor ama haberlerin kaymağını Google, Facebook gibi devler yiyor!
Aynı şekilde GSM şirketlerinin de medya üzerinden kazandıkları büyük paralar da tartışılmalı. GSM şirketleri, artık en çok geliri internet paketlerinden kazanıyorlar!
YASA ACİL ÇIKMALI
Bu denkleme Twitter'ı, Instagram'ı vs. birçok sosyal medya devini dahil edebiliriz.
Medyanın az kazandığı ama haberlerin en çok takip edildiği bir çağda yaşıyoruz. Haberi üretenler hakkını almalı. Google gibi devlerden ücret alınırsa Türkiye'de medya yeniden kârlı bir sektöre dönüşebilir.
Dijital telif yasasının çıkarılması için gazeteler ortak hareket etmeli! Devletimiz AB'nin dijital telif yasasını örnek alıp acilen yasayı çıkarmalı.
***
BİR BELGRAD ORMANI KLASİĞİ
İstanbul'da hafta sonunu fırsat bilenler Belgrad Ormanı'na akın etti. Yediler, içtiler ve arkalarında çöpleri bırakıp gittiler. Her hafta sonu aynı manzara!
Piknik yaparken bir torba açarsın, çöpünü oraya koyarsın. Sonra da o torbayı çöp tenekesine atarsın! Çok mu zor bunu yapmak?
Ülkenin her yerinde durum aynı; Ege'nin cennet koylarında, Karadeniz'in yaylalarında, şehirlerdeki caddelerde vs. yere çöp atmak doğal karşılanıyor.
Eğitim şart diyoruz ama üniversite mezunu doğa gezginleri bile kamp kurdukları yeri çöplüğe çeviriyorlar! Yere çöp atmak bizde milli gelenek galiba.
Acaba en son ne zaman Belgrad Ormanı'nda yere çöp attı diye birine ceza kesildi? Örneğin Singapur'da yere çöp atmanın cezası 1000 dolar!
Japonya'da okulları çocukların temizlemesi bir gelenek. Çevreye duyarlı büyüyorlar. Çocuklarda çevreyi temiz tutma bilincini geliştirmek için Japonya'yı örnek alabiliriz.
***
YAŞLANIYORUZ!
Doğurganlık hızında Avrupa'da uzun yıllar zirvede olan Türkiye, 2020 yılında liderliği Fransa'ya kaptırdı. Artık Avrupa'da toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu ülke Fransa. Türkiye, Romanya'nın da gerisine düşerek doğurganlık hızında üçüncü sıraya yerleşti.
Ülke olarak hızla yaşlandığımızı biliyorduk ve tartışıyorduk. Türkiye'de toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken bu sayı 2021 yılında 1,70 çocuk olarak gerçekleşti.
Bireysel yaşamın üst seviyede olduğu Fransa'nın birinci sıraya yerleşmesi ise sürpriz. Fransa da göç alan bir ülke. Doğum hızının artmasında göçmenlerin etkisi olabilir!
***
ÇİN, TAYVAN'I İŞGAL EDER Mİ?
ABD Başkanı Joe Biden, Çin'in Tayvan'a saldırması durumunda buna askeri karşılık vereceğini açıkladı!
Çin Dışişleri Sözcüsü Vang da "ABD, Çin halkının (Tayvan'la ilgili) egemenliğini ve toprak bütünlüğünü koruma kararlılığını hafife almamalıdır" dedi. Karşılıklı restleşmelerin nereye varacağını bekleyip göreceğiz.
Biden, Rusya'ya da böyle konuşmuştu ama Ukrayna işgal edildi. ABD belki de Rusya'nın savaşa girmesini ve işgalin uzayıp başarısız olmasını bekliyordu. 'Sam Amca', benzer bir tablonun Tayvan'da da yaşanmasını istiyor mu acaba?
Kartlar yeniden mi dağıtılacak yoksa? Dünya bir savaşı daha, hem de küresel ekonominin lokomotifi Çin'in savaşa girmesini kaldırabilir mi?
***
LOCAYA 10 BİN EURO!
Bodrum deniz sezonu başladı. Özel plajlara giriş ücretleri 150 liradan başlıyor. Loca fiyatları ise geçen sene yüksek sezonda olduğu gibi bu yıl da 10 bin Euro'ya kadar çıkabileceği söyleniyor.
Bu rakam, plajdaki bir bölümün kişiye özel kapanması için verilen ücret. Bazıları bir locayı sezonluk kapatabiliyor!
Bazı özel plajlarda 1 lahmacun ya da hamburgerin fiyatı da 200 TL'ye kadar çıkabiliyor.
Fiyatları anormal bulabilirsiniz ama Monte Carlo'ya teknesini bağlayan milyarderler için de özel plajlarda pahalı loca hizmeti sunuluyor.
Dünyanın her yerinde hedef müşteri kitlesine göre düşük ya da yüksek fiyat politikaları uygulanıyor.
Zaten Bodrum'da locayı da zengin turistler ya da magazin ünlüleri tutuyor. Birçok ultra zengin de bizim sahilleri ziyaret ediyor. Jeff Bezos, Bill Gates, Roman Abramoviç ya da sonradan görme bir ünlü locaya 10 bin Euro veriyorsa, işletme bu parayı almasın mı?
***
Altyazı
"Bakın benim parolam sevgidir. Ama ben şiddeti de yerine göre bir enstrüman olarak kullanırım." (Ölümlü Dünya)
