Bayram tatili yaklaşıyor. Bazılarınız internette otel ya da seyahat siteleri üzerinden rezervasyon yapacaksınız. Ücretinizin bir kısmını ya da tamamını internet üzerinden ödeyeceksiniz.
İşte dolandırıcılar da bunu bildiği için otellerin ve seyahat şirketlerinin internet sitelerinin birebir kopyası olan siteler açıyor. Arama motorlarında ve sosyal medyada bol bol reklam veriyorlar. Arama sonuçlarında ilk sayfada gözükmek için kesenin ağzını açıyorlar.
Sitenin orijinal mi kopya mı olduğunu anlamak zor. Otel ya da tesisin sitesine girdiğinizde TÜRSAB yetki belgesine sahip olmadığını mutlaka kontrol edin. Bu belge numaraları genelde sayfanın en altında yer alır. TÜRSAB'ın online faaliyet gösteren kaçak acentaları tespit etmek için Dijital Doğrulama Sistemi'nden de kontrol yapabilirsiniz. Piyasaya göre çok düşük fiyatlı paket tur veya otellere şüpheyle yaklaşın. Konaklayacağınız yerin direkt resepsiyonunu arayın. Mümkünse ödemeyi tesise girişte yapın.
Dolandırıcılarla asıl mücadele etmesi gereken işletme sahipleri aslında. Kopyalanan siteleri için hosting firması ile iletişime geçmeleri, Google aramalarında gözükmesini engellemek için sürekli her gün şikayette bulunmaları ve hukuki süreç başlatmaları gerekiyor. Bu önlemleri alan işletmeci sayısı az. Sorumluluğu tüketiciye yüklemek kolaylarına geliyor.
***
GETİRİN ABİMİN NARGİLESİNİ
Fransa'da pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tur anketlerine göre rakibi Le Pen'in 8 puan önünde olan Emmanuel Macron, bu fotoğrafıyla gündem oldu.
Baby face liderden hiç beklenmeyecek maskülen bir fotoğraf değil mi? Sanki gömleğin içine siyah içlik giymiş!
"Getirin abimin nargilesini!", "Tespihini de unutmayın!", "Urfalı Makron!" diye espri yapan oldu mu?
Elbette bu bir sosyal medya PR çalışması. Fotoğrafı çekip kendi Instagram hesabında paylaşan da Macron'un özel fotoğrafçısı!
Bizim liderlerin fotoğrafları genelde klasik protokol çekimleri oluyor. Halbuki anı yakalamak, samimiyeti ve gücü göstermek vs. fotoğrafçının elinde! Bizim seçim afişlerinde abartılı fotoşoplarla liderlerin yüzü bebeksi bir halde pürüzsüz yansıtılıyor. Ve inandırıcılık kayboluyor.
Bizim siyasi danışmanlara ABD başkanları Ronald Reagan ve Barack Obama'nın fotoğrafçısı Pete Souza'nın 'The Way I See It' belgeselini öneririm. Souza, Obama'nın 2 milyondan fazla fotoğrafını çekti. Yani her gün ortalama 685 kare! Souza belgeselde fotoğraflarla ikonik lider nasıl yaratılırı keyifli bir dille anlatıyor!
***
TÜKETİCİ YORUMLARINDAKİ ALDATMACA
Rekabet Kurumu'nun raporuna göre, tüketicilerin yüzde 70,5'i, internet alışverişi öncesinde ürün yorumlarını okuyor. Ürün ve satıcı hakkında hiç yorum bulunmaması da alışverişi olumsuz etkiliyor.
Tüketicilerin yüzde 46,2'si ürün yorumlarının alışverişlerini çok etkilediğini belirtiyor.
Raporda yorumlarda yapılan manipülasyondan bahsedilmiş mi bilmiyorum ama bazı satıcılar, yorumları kendileri yazıyor ve ürünlerine de sürekli yüksek puan veriyorlar.
Bazıları bu iş için sosyal medya ajanslarıyla çalışıyor. Ajans editörleri, sanki senaryo yazar gibi inandırıcı yorumlar yazıyorlar.
ORGANİZE YAPILIYOR
Yeme-içme sektöründe bu aldatmaca daha organize yapılıyor. Kafe, restoran vs. ajansla anlaşıyor ve başta Instagram olmak üzere sürekli olumlu paylaşımlar yapılıyor. Her paylaşıma sahte hesaplardan beğeni yağdırılıyor. Nerede, ne yesem diye Google'a girince karşınıza ilk yorumları ve puanları manipüle edilmiş mekanlar çıkıyor! Bir de rakip firmayı, işletmeyi kötüleyen yorumlar yazdıranlar var. Bazen şikayet sitelerine asılsız şikayetlerde bulunuluyor ve satıcı bu yorumları kaldırmak için o sitelere para ödemek zorunda kalıyor.
Ama her şeye rağmen tüketici yorumlarına bakmadan edemiyoruz. Ben yorumlarda samimi, gerçekten tüketicinin yazdığı yorumları bulmaya çalışıyorum lakin "İşte burası güzel olmalı" deyip hüsrana uğradığım mekanlar ve işletmeler çıkmıyor değil.
Bir ürün ya da mekan hakkında en objektif değerlendirme yine kişinin kendi tecrübelerinden edindikleridir.
***
FİLİSTİN'IN 'SOFT' GÜCÜ!
Ünlü model Bella Hadid, İsrail ile Filistin arasında artan şiddet olaylarıyla ilgili Instagram'dan yaptığı bazı paylaşımların sansürlendiğini açıkladı.
Filistin asıllı Hadid, Filistin'in bağımsızlık mücadelesine büyük destek veriyor. Bir model Filistin davasına nasıl katkıda bulunur diye şaşırmayın.
Hadid'in sadece Instagram'da 51 milyonu aşkın takipçisi var. Hadid'i takip eden yine milyonlarca takipçisi olan ünlüleri de hesaba katın. Hadid'in yaptığı bir paylaşım bazen çığ gibi büyüyebiliyor ve büyük bir farkındalık yaratıyor.
Ve Instagram imajını zedeleme pahasına Hadid'i sansürlemek zorunda kalıyor!
***
ALİŞAN'IN OĞLUNUN MASAJI
Alişan, 3 yaşındaki oğlu Burak'ın bu karesini "Survivor'ı masaj yaptırmadan izleyemez" notuyla paylaştı...
Ve bu paylaşımla ilgili "Fizyoterapist bize geldi. Burak 'Ben de masaj istiyorum' diye tutturdu. Sadece fotoğraf çektim" dedi.
Alişan oğlunu şımartmak istemiş olabilir ama bu anın fotoğrafını paylaşmak görgüsüzlük olarak algılanır. Çocuğa da zarar verir!
Sosyal medyada bu fotoğraf için "İşte öteki Türkiye" benzeri yorumlar yapıldı.
Üç yaşında bir çocuğun Survivor izlemesinin yorumunu pedagoglara bırakıyorum!
Muhalif siteler ve sosyal medya hesapları bile bu magazin haberini "Cumhurbaşkanlığı'nda yapılan iftara da katılan Alişan, Survivor izlerken oğluna masaj yaptırdığı görüntüleri paylaştı" diye haber yaptı iyi mi?
Cumhurbaşkanlığı iftarıyla üç yaşındaki çocuğun masaj fotoğrafı ne alaka?
Alakası yok elbette ama muhalif kafası da rakibi yıpratmak için böyle çalışıyor işte!