Muğla'nın Palamutbükü köyünde kahve işleten 51 yaşındaki Mehmet Kalafat, Yancı Hakları Evrensel Beyannamesi adını verdiği manifestoyu dükkanının duvarına asarak, 'yancı'ların haklarını korumaya almış. 'Yancı kahvehanenin temel taşıdır, vazgeçilemez' diye başlayan beyannamede; yancının masaya gelen yiyecek ve içeceklerden dilediği gibi faydalanabileceği, hatta kendisine içecek ikram edilmesini beklemeden içeceğini isteyebileceği belirtiliyor.
Beyannamenin beşinci maddesi ise yancıya, yapacağı yorumlarla oyunu karıştırma yetkisi veriyor. Buna rağmen hiçbir oyuncunun yancıya darılma veya kızma hakkı bulunmuyor.
Dün en çok bu habere güldüm. Kalafat'ın da dediği gibi, kahvehane demek, yancı demektir. Yancısız bir kahvehanenin tadı çıkmaz ama yancıya bu kadar hak tanınırsa o masaya kim oturur? Kalafat kendi kârını düşünmüş ama oyun sonunda hesabı ödeyecek mazlumları da biraz düşünmek lazım.
Anadolu'da hâlâ kıraathaneler var ama büyük şehirlerde ve gözde semtlerde sayıları hızla azalıyor. Her yer kafe, kahveci… Ufacık masalarda latte ve cappuccino içmektense, şöyle geniş bir masada oturup çayımı yudumlarken gazete okumayı, okey oynamayı tercih ederim.
Kıraathaneler ve kahvehaneler; buluşulup dertleşilen, sorunların konuşulduğu yerlerdir.
Kıraathaneler ve kahvehaneler ile Türk kahvesine, çayına ve elbette yancılara sahip çıkılmalı.